Choáng với cánh tay của cụ bà lạm dụng corticoid, da "mỏng tang", chạm nhẹ cũng chảy máu: Corticoid có trong sản phẩm nào?

Gần đây, một hình ảnh đáng báo động đã được dược sĩ Quỳnh Anh chia sẻ trên mạng xã hội, thu hút sự chú ý của nhiều người. Đó là cánh tay của một cụ bà 85 tuổi, sau 6 năm liên tục sử dụng một loại kem bôi da "quốc dân" nổi tiếng chứa corticoid. Da tay bà giờ đây trở nên cực kỳ mỏng manh, nổi chi chít vết bầm tím, đến mức chỉ cần chạm nhẹ cũng gây chảy máu, buộc phải dán băng cá nhân khắp nơi.

Đây không chỉ là một trường hợp cá nhân mà còn là lời cảnh tỉnh rõ ràng về hậu quả của việc lạm dụng corticoid mà không có chỉ định từ bác sĩ. Nhiều người vẫn chủ quan với các loại "thuốc ngoài da", nghĩ rằng bôi là nhanh khỏi ngứa hay dị ứng, nhưng thực tế, corticoid có thể thấm qua da, đi vào máu và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng toàn thân.

Nguy hiểm khi lạm dụng Corticoid

Nếu sử dụng dài ngày, không đúng cách hoặc lạm dụng corticoid có thể dẫn đến hàng loạt tác dụng phụ nguy hiểm, cả tại chỗ và toàn thân. Dưới đây là một số rủi ro điển hình:

Tác dụng phụ tại chỗ (trên da): Da trở nên mỏng manh, teo da, dễ bầm tím và chảy máu khi va chạm nhẹ (như trường hợp cụ bà trên). Ngoài ra, có thể gây nổi mẩn đỏ, rậm lông, phát ban giống mụn trứng cá, giãn mạch máu, trứng cá đỏ, viêm da quanh miệng, vảy nến mủ. Sau khi ngừng thuốc, da dễ bị ngứa, châm chích, thậm chí nhiễm trùng do mất lớp bảo vệ tự nhiên.

Tác dụng phụ toàn thân: Corticoid thấm vào máu có thể gây loãng xương, tăng nguy cơ gãy xương; tiểu đường do rối loạn chuyển hóa đường; tăng huyết áp; suy giảm miễn dịch dẫn đến dễ nhiễm bệnh; tăng cân bất thường; thay đổi tâm trạng như nóng nảy, trầm cảm; và thậm chí suy tuyến thượng thận nếu dùng kéo dài.

Những biến chứng này thường xuất hiện dần dần, khiến người dùng không nhận ra ngay lập tức, dẫn đến "nghiện" thuốc và hậu quả khó khắc phục. Theo các chuyên gia y tế, lạm dụng corticoid bôi da có thể gây tai biến nghiêm trọng, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc trẻ em có da mỏng.

Các sản phẩm chứa Corticoid phổ biến và mức độ ảnh hưởng

Dưới đây là bảng tóm tắt một số loại corticoid thường có trong các sản phẩm kem bôi da, thuốc mỡ hoặc mỹ phẩm phổ biến trên thị trường. Nhiều kem trộn "handmade" hoặc mỹ phẩm kém chất lượng cũng có thể chứa corticoid mà không ghi rõ, vì vậy, người dân cần cẩn trọng khi sử dụng.

Làm sao để nhận ra thành phần của sản phẩm có Corticoid?

Việc nhận biết sản phẩm chứa corticoid không khó nếu bạn chú ý kỹ. Dưới đây là một số cách đơn giản và hiệu quả:

Kiểm tra nhãn thành phần: Tìm kiếm các tên hoạt chất như hydrocortisone, betamethasone, clobetasol, prednisone, prednisolone, methylprednisolone, fluocinolone, triamcinolone, dexamethasone, mometasone . Nếu sản phẩm không ghi rõ thành phần hoặc nguồn gốc mơ hồ, hãy tránh xa.

Quan sát đặc điểm sản phẩm: Kem chứa corticoid thường có màu vàng nhạt, trắng ngả hồng hoặc hồng đậm, mùi tanh hắc (do dầu động vật). Da sử dụng sẽ trắng nhanh bất thường chỉ sau 1-2 tuần, mụn cám biến mất ngay, da căng bóng mịn màng chỉ sau vài ngày – đây là dấu hiệu "quá tốt để là thật".

Kiểm tra nguồn gốc: Sản phẩm chính hãng phải có nhãn mác rõ ràng, số đăng ký từ Bộ Y tế. Tránh mua kem trộn handmade, mỹ phẩm giá rẻ trên mạng xã hội.

Nếu nghi ngờ, hãy mang sản phẩm đến bác sĩ hoặc dược sĩ để kiểm tra.

Cách tránh lạm dụng Corticoid

Để tránh rơi vào tình trạng lạm dụng corticoid như cụ bà trong hình ảnh trên, hãy áp dụng các biện pháp sau:

Chỉ dùng theo chỉ định: Luôn tham khảo bác sĩ da liễu trước khi sử dụng bất kỳ kem bôi da nào chứa corticoid. Không tự ý mua thuốc "ngoài da" vì nghĩ chúng an toàn.

Tuân thủ liều lượng và thời gian: Sử dụng đúng liều, không kéo dài quá 7-14 ngày mà không có theo dõi y tế. Chọn loại corticoid có thời gian bán thải ngắn để giảm rủi ro.

Giảm liều từ từ: Không ngừng đột ngột để tránh phản ứng rebound (da tệ hơn).

Chăm sóc da đúng cách: Sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa corticoid, bảo vệ da khỏi nắng (kem chống nắng), ăn uống lành mạnh để tăng cường miễn dịch. Tránh mỹ phẩm kém chất lượng hoặc kem trộn.

Theo dõi sức khỏe: Nếu đang dùng corticoid, kiểm tra định kỳ huyết áp, đường huyết, mật độ xương. Với trẻ em và người cao tuổi, cần cẩn trọng hơn vì da mỏng dễ hấp thụ.

Tư vấn chuyên gia: Nếu gặp vấn đề da liễu, đến bệnh viện hoặc phòng khám uy tín để khám thay vì tự chữa.

Hãy nhớ rằng, sức khỏe không phải là thứ để "thử nghiệm". Đừng vì ham "nhanh khỏi" mà đánh đổi hậu quả lâu dài. Nếu bạn đang sử dụng sản phẩm chứa corticoid, hãy dừng lại và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay hôm nay!

(Nguồn: Dựa trên các tài liệu y tế từ Vinmec, Tam Anh Hospital và các nguồn uy tín khác.)