Trời nắng nóng 40 độ C, đề phòng say nắng, đột quỵ khi ngoài đường, thấy dấu hiệu này cần tới bệnh viện ngay
Nắng nóng gay gắt không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ đột tử nếu lơ là chủ quan.
Trong những ngày gần đây, miền Bắc Việt Nam đang phải hứng chịu đợt nắng nóng gay gắt với nền nhiệt độ thường xuyên chạm ngưỡng 40 độ C, thậm chí có nơi cao hơn. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, chỉ số tia UV tại nhiều khu vực đang ở mức nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Nhiệt độ cao kết hợp với độ ẩm lớn khiến cơ thể dễ rơi vào trạng thái mất nước, kiệt sức, đặc biệt khi phải làm việc hoặc di chuyển ngoài trời trong thời gian dài. Trong bối cảnh này, nguy cơ say nắng và đột quỵ do nhiệt trở thành mối đe dọa lớn đối với mọi người, từ trẻ em, người lớn đến người cao tuổi.
Nắng nóng không chỉ gây cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Say nắng và đột quỵ nhiệt là hai tình trạng nguy hiểm, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu không được nhận biết và xử lý kịp thời.
Say nắng, sốc nhiệt: Hiểm họa không thể xem nhẹ
Say nắng là hiện tượng thân nhiệt tăng nhanh do cơ thể không kịp tản nhiệt, thường xảy ra khi tiếp xúc lâu với môi trường nóng mà không có đủ nước, bóng râm hoặc thông gió. Trong những trường hợp nặng, người bệnh có thể rơi vào trạng thái sốc nhiệt, đột quỵ (heatstroke) – biến chứng nặng nhất của rối loạn điều hòa nhiệt, có thể dẫn đến tổn thương não, suy đa cơ quan, thậm chí tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
Theo nghiên cứu của Trường Y tế Công cộng Harvard (Harvard T.H. Chan School of Public Health), nhiệt độ ngoài trời tăng lên mỗi 1°C có liên quan đến tăng 2,1% nguy cơ đột quỵ và 1,8% nguy cơ nhập viện do các bệnh tim mạch, đặc biệt rõ rệt ở nhóm người cao tuổi.
Những đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi nắng nóng bao gồm người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh mạn tính (tim mạch, huyết áp, tiểu đường), và những người phải làm việc ngoài trời như công nhân xây dựng, nông dân, hoặc người giao hàng. Tuy nhiên, ngay cả những người khỏe mạnh cũng có thể gặp nguy hiểm nếu không có biện pháp bảo vệ phù hợp.
Những dấu hiệu cảnh báo say nắng, đột quỵ cần đưa đi viện ngay lập tức
Khi ra ngoài trời nắng, nếu bạn hoặc người xung quanh có các dấu hiệu sau, cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất:
Dấu hiệu say nắng
Mệt mỏi, yếu sức: Cảm giác kiệt sức, không còn năng lượng để hoạt động.
Đau đầu, chóng mặt: Cảm giác choáng váng hoặc buồn nôn.
Đổ mồ hôi nhiều: Da ẩm ướt, mồ hôi ra liên tục.
Chuột rút: Co cơ ở chân, tay hoặc bụng.
Da lạnh và nhợt nhạt: Do cơ thể mất nước và muối.
Nhịp tim nhanh, thở gấp: Hơi thở nông và tim đập nhanh hơn bình thường.
Dấu hiệu đột quỵ (cần tới bệnh viện ngay)
Nhiệt độ cơ thể tăng cao: Thân nhiệt vượt quá 40 độ C, da nóng và khô (không còn đổ mồ hôi).
Lú lẫn, mất ý thức: Người bệnh có thể bị lơ mơ, nói lắp, hoặc bất tỉnh.
Co giật: Cơ thể có thể co giật do rối loạn hệ thần kinh.
Nhịp tim bất thường: Tim đập nhanh hoặc không đều, kèm theo khó thở.
Da đỏ, nóng: Da chuyển sang màu đỏ, khô và rất nóng khi chạm vào.
Nếu bạn hoặc người xung quanh có các dấu hiệu của đột quỵ nhiệt, cần gọi cấp cứu hoặc đưa đến bệnh viện ngay lập tức, vì tình trạng này có thể đe dọa tính mạng trong vòng vài phút.
Cách xử trí tạm thời khi có dấu hiệu say nắng: Khi người bệnh có dấu hiệu say nắng, cần:
- Nhanh chóng đưa người bệnh vào chỗ mát, thoáng khí
- Cởi bỏ quần áo, chườm mát bằng khăn lạnh ở cổ, nách, bẹn
- Cho uống nước mát nếu còn tỉnh
- Gọi cấp cứu ngay, không chờ thân nhiệt hạ rồi mới đưa đi viện.
Biện pháp phòng ngừa khi ra đường mùa nắng nóng
Để tránh bị say nắng, sốc nhiệt, đột quỵ khi ra ngoài trời dưới nền nhiệt 40 độ C, người dân cần chú ý thực hiện các biện pháp bảo vệ sự an toàn của bản thân như sau:
- Hạn chế ra ngoài trong khung giờ 10h-16h. Nếu buộc phải đi, cần đội mũ rộng vành, mặc áo dài tay, kính râm và kem chống nắng có SPF >50.
- Uống đủ nước, ít nhất 2-2,5 lít mỗi ngày, tránh để khát mới uống.
- Tránh uống rượu, cà phê vì gây lợi tiểu, dễ mất nước.
- Ăn nhẹ, tránh ăn mặn, bổ sung trái cây, rau củ giúp thanh nhiệt.
- Luôn mang theo nước mát hoặc dung dịch bù điện giải (oresol) nếu làm việc ngoài trời.
Nắng nóng gay gắt không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ đột tử nếu lơ là chủ quan. Hãy chủ động bảo vệ bản thân và người thân bằng cách cập nhật thường xuyên tình hình thời tiết, thực hiện đầy đủ biện pháp phòng ngừa, đồng thời đừng ngần ngại đến bệnh viện khi thấy dấu hiệu bất thường – bởi vài phút chần chừ có thể đổi lấy cái giá quá đắt.