Uống thuốc điều trị tiểu đường "gia truyền", hàng chục bệnh nhân bị nhiễm axit lactic nặng, suýt chết
Hơn 10 trường hợp nhiễm axit lactic do sử dụng thuốc điều trị bệnh đái tháo đường không rõ nguồn gốc có chứa phenformin gây toan máu với tỷ lệ tử vong lên đến 50% phải đi cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.
Bác sĩ Trần Minh Triết, Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, thời gian gần đây việc sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường (ĐTĐ) cấp tốc nở ra rầm rộ trong cộng đồng.
Chỉ từ khoảng cuối 2018 đến nay, Khoa Nội tổng hợp đã điều trị cấp cứu thành công hơn 10 trường hợp nhiễm axit lactic nặng do sử dụng thuốc điều trị bệnh đái tháo đường không rõ nguồn gốc.
Trị tiểu đường bằng thuốc "gia truyền", nhiều bệnh nhân nguy kịch.
Nguy kịch nhất là trường hợp của bà Đ.T.M. (65 tuổi, ngụ quận Thủ Đức, TP.HCM).
Bệnh nhân cho biết đang theo dõi và điều trị ĐTĐ tại bệnh viện địa phương. Tuy nhiên 2 tháng gần đây, nghe người quen mách bảo về loại thuốc gia truyền kiểm soát đường huyết cấp tốc, bà quyết định ngưng theo dõi bệnh. Thay vào đó, bà chuyển sang dùng loại thuốc không rõ nguồn gốc có dạng viên với nhiều màu sắc.
Sau một thời gian, bà M. thường xuyên bị mệt mỏi, ăn uống kém, sức khỏe ngày càng suy giảm dần. Đến khi rơi vào tình trạng nguy kịch phải đi cấp cứu, bà M. được chẩn đoán suy hô hấp, tụt huyết áp, toan máu nặng, chỉ số acid lactic trong máu tăng rất cao.
Loại thuốc bà M. uống.
Các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn và phối hợp liên chuyên khoa khẩn để cấp cứu, hồi sức tích cực, lọc máu để loại bỏ bớt axit lactic ra khỏi cơ thể, giành lại sự sống cho cô M.
Sau hơn 10 ngày điều trị và chăm sóc tích cực, bệnh nhân qua cơn nguy kịch.
Bác sĩ Triết chia sẻ, để cứu sống được bệnh nhân trên, các y bác sĩ của khoa Cấp cứu, Khoa Hồi sức tích cực và khoa Nội tổng hợp đã cùng phối hợp, nỗ lực tối đa. Tuy nhiên theo bác sĩ, không phải lúc nào cũng có thể thành công như vậy.
Đối với những trường hợp dùng thuốc quá lâu, đến bệnh viện quá muộn không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
"Bệnh nhân trên rơi vào tình cảnh tiền mất tật mang chỉ vì nghe theo lời quảng cáo về thuốc gia truyền có thể chữa hết bệnh đái tháo đường.
Thuốc điều trị mà bệnh nhân sử dụng có chứa phenformin. Đây là một loại thuốc đã bị cấm lưu hành từ lâu do khả năng gây toan máu bởi axit lactic với tỷ lệ tử vong lên đến 50%" - bác sĩ phân tích.
Bác sĩ cảnh báo người bệnh tuyệt đối không nên nghe theo những lời quảng cáo trên internet, sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc, bỏ điều trị.
Nhiễm toan lactic do phenformin trên người bệnh ĐTĐ giai đoạn đầu thường biểu hiện như mệt mỏi, ăn kém, yếu cơ. Khi tình trạng nặng dần sẽ có biểu hiện thở nhanh, tim đập nhanh, tụt huyết áp và rối loạn tri giác và suy hô hấp.
Đây là biến chứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng và dẫn đến tử vong, cần phải được điều trị tại khoa Hồi sức tích cực.
"ĐTĐ hoàn toàn có thể kiểm soát và ngăn ngừa được biến chứng nếu người bệnh tuân thủ điều trị đúng cách, theo dõi định kỳ.
Người bệnh tuyệt đối không nên nghe theo những lời quảng cáo trên internet, sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc, bỏ điều trị, làm cho các biến chứng ngày càng nặng nề và có thể nhiễm lactic nguy hiểm chết người" - bác sĩ cảnh báo.
Theo các bác sĩ, phenformin được phát hiện vào năm 1957 dùng để điều trị ĐTĐ. Tuy nhiên trong quá trình theo dõi, người ta nhận thấy phenformin mặc dù giúp kiểm soát đường huyết nhưng lại gây ra tác dụng phụ cực kỳ nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng dẫn đến tử vong (chính là nhiễm axit lactic).
Do đó vào những năm 1970, phenformin dần bị hạn chế sử dụng và bị cấm lưu hành ở Mỹ cũng như các nước khác Mặc dù vậy, tại Việt Nam cũng như một vài nước châu Á khác, phenformin vẫn lén lút được sản xuất và lưu hành dưới dạng thuốc cặp dạng viên thuốc gia truyền, thuốc tễ, tiểu đường hoàn, viên tiểu đường...