Tức ngực, mỏi cơ, khó thở: Đừng chỉ nghĩ là dấu hiệu cúm thông thường, coi chừng bạn đã mắc căn bệnh "giết tim" trong vài ngày

Có những bệnh nhân nhập viện vì đau ngực, khó thở, chỉ sau vài tiếng rơi vào sốc tim, ngừng tuần hoàn. Có người hồi phục ngoạn mục nhờ ECMO, có người phải đánh đổi cả tứ chi để giành giật sự sống. Tất cả họ đều từng rất khỏe mạnh nhưng chỉ vì mắc một căn bệnh "bí ẩn".

Phải cắt bỏ tứ chi, chạy ECMO để giành sự sống

Cuối tháng 12/2024, chị Trần Thị Nga (29 tuổi, Phú Thọ) – một người mẹ của hai con nhỏ – đột ngột phát bệnh và được chẩn đoán viêm cơ tim do virus. Chưa đầy một tháng sau, Nga phải cắt bỏ cả tay lẫn chân để giữ mạng sống. Mặc dù thừa nhận việc một người khỏe mạnh bình thường bỗng dưng lâm bệnh nặng, phải cắt bỏ tay chân trong vòng 1 tháng là cú sốc vô cùng lớn, bản thân có lúc tuyệt vọng nhưng chị Nga đã "hồi sinh" nhờ những câu nói khích lệ của mẹ như: "Cố lên con nhé! Gia đình và mọi người chờ con bình phục để về với 2 con của con".

Một câu chuyện đau lòng khác được chia sẻ bởi PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu – Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cũng liên quan đến bệnh viêm cơ tim do virus. Bệnh nhân nam, 24 tuổi, khỏe mạnh, vào viện vì sốt 5 ngày, đau ngực, đau thượng vị âm ỉ. Chỉ sau 48 tiếng nhập viện, bệnh nhân ngừng tuần hoàn, rung thất – một dạng loạn nhịp tim ác tính. Đội ngũ y tế đã phải cấp cứu ngay lập tức và triển khai ECMO (tuần hoàn ngoài cơ thể) trong quá trình hồi sinh tim phổi. Nhờ đó, bệnh nhân dần hồi phục, rút ống nội khí quản sau một tuần và hiện đã xuất viện.

Viêm cơ tim do virus - Khi trái tim bị tấn công trong im lặng

Viêm cơ tim là tình trạng viêm lớp cơ tim - lớp giữa của thành tim - có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó virus là thủ phạm phổ biến nhất. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), các virus thường gặp gây viêm cơ tim bao gồm Coxsackie B, Adenovirus, Parvovirus B19, virus cúm và gần đây là SARS-CoV-2.

Bệnh có thể khởi phát sau một đợt cảm cúm thông thường, nhưng hậu quả lại cực kỳ nghiêm trọng. Một số bệnh nhân hồi phục hoàn toàn, không để lại di chứng. Nhưng nhiều người tiến triển nhanh chóng thành suy tim cấp, rối loạn nhịp tim nguy hiểm, ngừng tuần hoàn – đặc biệt là ở người trẻ.

"Điều đáng sợ nhất là không có dấu hiệu báo trước rõ ràng. Có ca bệnh đến viện chỉ vì đau ngực nhẹ, không ai ngờ đó lại là viêm cơ tim tiến triển", PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ.

Khi ECMO trở thành cứu cánh cuối cùng

Với các ca viêm cơ tim nặng dẫn đến sốc tim, ngừng tuần hoàn, biện pháp cuối cùng để cứu sống bệnh nhân là sử dụng ECMO - thiết bị giúp duy trì tuần hoàn và trao đổi oxy ngoài cơ thể. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật cao, đòi hỏi chuyên môn sâu, trang thiết bị hiện đại và đội ngũ chăm sóc chuyên nghiệp. 

Theo một bài tổng kết đăng trên Journal of the American College of Cardiology (2023), tỷ lệ tử vong do viêm cơ tim nặng có thể lên đến 30-50% nếu không được hỗ trợ bằng ECMO đúng thời điểm.

Tại Việt Nam, nhờ hệ thống Tele-ICU kết nối giữa các tuyến, nhiều bệnh nhân từ Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ An… cũng đã được can thiệp kịp thời, giúp nâng cao tỉ lệ sống sót.

Nhận diện sớm bệnh viêm cơ tim do virus - Cách duy nhất để tránh bi kịch

Theo khuyến cáo từ các chuyên gia tim mạch Bệnh viện Mayo Clinic (Hoa Kỳ), viêm cơ tim có thể có các dấu hiệu như:

Triệu chứng toàn thân: Mệt mỏi, sốt, đau cơ, đau khớp, có thể xuất hiện sau nhiễm virus (cúm, cảm lạnh, hoặc virus khác như Coxsackie, Adenovirus, SARS-CoV-2).

Triệu chứng tim mạch:

Đau ngực (cảm giác đè ép hoặc đau nhói).

Khó thở, đặc biệt khi gắng sức.

Nhịp tim nhanh hoặc không đều (loạn nhịp).

Huyết áp thấp, chóng mặt, ngất xỉu.

Triệu chứng nặng (trong trường hợp nghiêm trọng):

Suy tim cấp: Phù chân, khó thở nặng, mệt lả.

Sốc tim: Da lạnh, mạch yếu, tụt huyết áp.

"Mùa hè rực lửa đang đến, lời khuyên của tôi, nếu các bạn đặc biệt những người trẻ tuổi bị cảm cúm nhưng có các triệu chứng khác thường như đau tức ngực, mỏi cơ nhiều, khó thở, rối loạn huyết áp, nhịp tim... rất nên đến các cơ sở y tế uy tín để khám bệnh. Nhiều khi "tặc lưỡi" ra hiệu thuốc mua mấy viên thuốc cảm sẽ mang hoạ vào thân", PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cảnh báo.

Viêm cơ tim do virus có thể diễn tiến nhanh, đặc biệt ở người trẻ. Nếu có triệu chứng nghi ngờ (đau ngực, khó thở, tim đập nhanh sau nhiễm virus), cần đi khám ngay để làm xét nghiệm máu (troponin, CRP), điện tâm đồ, siêu âm tim hoặc MRI tim để chẩn đoán chính xác.

Viêm cơ tim do virus không chừa một ai, không phân biệt tuổi tác, giới tính hay thể trạng. Những gì chúng ta có thể làm là nhận diện sớm, thăm khám kịp thời và đầu tư cho y tế dự phòng – không chỉ bằng trang thiết bị, mà bằng sự quan tâm đúng mức.