Sự thật hay tin đồn? 6 loại trái cây bị gán mác "gây ung thư", chuyên gia dinh dưỡng nói gì?

Thời gian gần đây, mạng xã hội lan truyền một thông tin gây hoang mang: "6 loại trái cây phổ biến đã bị đưa vào danh sách gây ung thư". Tin này khiến không ít người giật mình, đặc biệt là người trung niên và cao tuổi, những người vốn tin rằng ăn trái cây mỗi ngày là bí quyết sống khỏe. Thậm chí, có người còn đổ bỏ chuối, nho hay vải trong nhà vì sợ "ăn vào sẽ ung thư". Nhưng liệu tuyên bố này có cơ sở khoa học nào không, hay chỉ là một "bong bóng tin giả"?

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội), "Hiện nay chưa có bất kỳ tổ chức y tế hoặc cơ quan khoa học nào trên thế giới công bố danh sách trái cây gây ung thư. Những tin đồn kiểu này thường xuất phát từ mạng xã hội, bị bóp méo hoặc suy diễn từ nghiên cứu không đầy đủ".

Những loại trái cây bị nêu tên như chuối, nho, vải, sầu riêng, hồng và thanh mai đều rất quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày. Khi nghe nói chúng "gây ung thư", nhiều người vừa nghi ngờ vừa hoang mang, không dám ăn, nhưng cũng chưa hiểu rõ sự thật.

1. Chuối: "Bị oan" vì khí làm chín ethylene

Một trong những tin đồn phổ biến nhất là "chuối chín bằng hóa chất độc có thể gây ung thư". Thực tế, ethylene là một loại khí tự nhiên do thực vật sản sinh ra, được dùng trong công nghiệp thực phẩm để thúc chín trái cây. Nó không phải là chất độc hay hóa chất tổng hợp nguy hiểm.

Theo TS.BS Trần Quốc Bảo (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội), ethylene là khí sinh học tự nhiên, hoàn toàn an toàn ở nồng độ được phép. Ngay cả khi sử dụng trong quá trình làm chín chuối, lượng tồn dư trong quả rất thấp và phần lớn nằm ở vỏ, thứ mà chúng ta không ăn.

Nói cách khác, chuối không những không gây ung thư mà còn là nguồn kali, vitamin B6 và chất xơ tuyệt vời, giúp ổn định huyết áp và tiêu hóa.

2. Nho: Dư lượng thuốc trừ sâu không phải là "chất độc"

Một tin khác cho rằng ăn nhiều nho có thể bị ung thư vì vỏ nho chứa thuốc trừ sâu. Thực tế, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong nông sản hiện nay được kiểm soát nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

ThS. Nguyễn Hồng Hạnh (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết: Nho mua từ các siêu thị hoặc nguồn cung uy tín đều phải qua kiểm định. Chỉ cần rửa sạch bằng nước hoặc ngâm với nước muối loãng, nguy cơ tồn dư thuốc trừ sâu là không đáng kể.

Đáng chú ý, vỏ nho chứa resveratrol, một chất chống oxy hóa tự nhiên có tác dụng giảm viêm, hỗ trợ tim mạch và phòng ngừa lão hóa. Ăn nho đúng cách thậm chí giúp cơ thể chống lại stress oxy hóa, một trong những yếu tố góp phần vào sự phát triển của ung thư.

3. Vải: Gây hạ đường huyết, không gây ung thư

Vải thiều không nằm trong danh sách gây ung thư, song có thể gây "hạ đường huyết phản ứng" nếu ăn quá nhiều, đặc biệt là khi bụng đói. Triệu chứng thường gặp là hoa mắt, vã mồ hôi, thậm chí co giật.

Theo BS Nguyễn Anh Tuấn (Bệnh viện Nội tiết Trung ương), vải chứa hàm lượng đường fructose cao. Ăn nhiều cùng lúc, nhất là khi dạ dày trống rỗng, khiến đường huyết giảm nhanh, rất nguy hiểm cho người tiểu đường.

Khuyến nghị: Chỉ nên ăn 5-6 quả mỗi lần, tránh ăn khi bụng đói hoặc vào buổi tối.

4. Sầu riêng: Nhiều đường, nhiều calo, nhưng không "ung thư"

Sầu riêng thường bị "gán tội" vì gây nóng và chứa nhiều chất béo. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định không có thành phần nào trong sầu riêng liên quan đến ung thư.

Một quả sầu riêng cỡ trung bình có thể chứa tới 800 calo, cao hơn nhiều loại trái cây khác. Vì vậy, ăn nhiều sẽ dễ tăng cân, không tốt cho người béo phì, tiểu đường hay mỡ máu cao.

ThS. Lê Thị Hải (Trung tâm Dinh dưỡng và Tư vấn sức khỏe) cho biết: Sầu riêng có nhiều vitamin C, kali và chất xơ. Nếu ăn ở mức vừa phải, khoảng 80-100g mỗi lần, 1-2 lần/tuần, thì rất tốt cho hệ tiêu hóa và tuần hoàn.

5. Hồng: Không gây ung thư nhưng có thể "gây sỏi dạ dày"

Ăn hồng khi bụng đói hoặc kết hợp với thực phẩm giàu protein như cua, tôm, sữa dễ tạo "sỏi hồng" trong dạ dày, kết tụ từ tanin và pectin. Dù không phải ung thư, nhưng các khối sỏi này gây đầy bụng, đau dạ dày và rối loạn tiêu hóa.

BS. Nguyễn Văn Tiến (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) cảnh báo: Không nên ăn hồng lúc đói và không kết hợp với hải sản, sữa hay thực phẩm giàu protein, vì có thể tạo phản ứng kết tủa gây khó tiêu, đau bụng.

Hồng chín lại chứa nhiều vitamin A, C và chất chống oxy hóa. Nếu ăn đúng cách sẽ giúp sáng mắt, đẹp da và tăng sức đề kháng.

6. Thanh mai: Màu đậm không đồng nghĩa với độc hại

Một số người nghi ngờ quả thanh mai có thể "gây ung thư" do màu sẫm, nhưng màu này đến từ anthocyanin tự nhiên, một chất chống oxy hóa mạnh có lợi cho tim mạch và tế bào não.

Theo TS. Nguyễn Văn Lâm (Trung tâm Ung bướu Hòa Bình): Anthocyanin không chỉ không gây ung thư mà còn có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do - nguyên nhân thật sự dẫn đến ung thư.

Thực tế, ngay cả những thực phẩm lành mạnh nhất cũng có thể gây hại nếu ăn không đúng cách, chẳng hạn ăn quá nhiều, ăn khi bụng đói hoặc ăn thay bữa chính. Ung thư không phải do một loại trái cây đơn lẻ, mà do tác động tổng hợp của lối sống không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu, thiếu vận động, stress và ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn.

Các chuyên gia khuyên rằng, người trưởng thành chỉ nên ăn 200-300g trái cây tươi mỗi ngày, chọn nhiều loại và nhiều màu sắc khác nhau, tránh ăn khi đói hoặc ngay trước khi ngủ.

Tin đồn "trái cây gây ung thư" chỉ là lời cảnh báo sai lệch còn ăn uống khoa học, đa dạng và điều độ mới là bí quyết thực sự để phòng bệnh và sống khỏe mỗi ngày.

(Ảnh minh họa: Internet)