Hiện thực khốc liệt của văn hóa làm việc 996 tại Trung Quốc được tái hiện qua trò chơi điện tử đầy oái oăm

Lời tường thuật của Karen Chiu, cây viết đến từ Abacus News*

Mới chỉ 6 tuần trong công việc lập trình tại một công ty khởi nghiệp công nghệ Hàng Châu, tôi đã rơi vào tình trạng khó xử về đạo đức: Tôi có nên đồng ý với đề xuất sa thải đồng nghiệp cấp cao của mình, người đã phải nhập viện sau nhiều tuần làm việc đêm muộn - hay tôi nên lên tiếng với CEO, người rõ ràng đang bực mình vì đống công việc còn dang dở?

Tôi đã chọn cách chống lại ông chủ. Và rồi trò chơi kết thúc.

Văn hóa làm việc 996: Khi nỗi ám ảnh của hàng triệu người lao động Trung Quốc được đưa lên game

My Office 996 là một trò chơi di động mới đưa bạn vào trung tâm của một nền văn hóa làm việc phổ biến nổi tiếng trong ngành công nghiệp công nghệ Trung Quốc: làm việc tại văn phòng từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày/tuần. Thực hiện theo quy tắc bất thành văn này, và bạn sẽ được hứa hẹn một tương lai tươi sáng với mức lương xa hoa và địa vị tốt - ngay cả khi điều đó có nghĩa là gây nguy hiểm cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của bạn. 

Jack Ma, người sáng lập của Alibaba, đã từng gọi lịch trình mệt mỏi trên là một phước lành lớn mà nhiều công ty và nhân viên không có cơ hội có được. Giám đốc điều hành của JD.com Richard Liu cho biết công ty của ông sẽ không bắt buộc bất kỳ nhân viên nào chơi game My Office 996, nhưng nhấn mạnh thêm, mỗi nhân viên của JD nên có sự sẵn sàng chiến đấu!

Mới chỉ ra mắt 5 tháng và không có sự hỗ trợ từ các nhà xuất bản lớn, My Office 996 đã trở thành một trong những trò chơi được xếp hạng hàng đầu trên Taptap, một cộng đồng trò chơi trực tuyến nổi tiếng của Trung Quốc. Nó ghi được trung bình 8.4 điểm trong số gần 1.000 đánh giá, trò chơi độc lập miễn phí có vẻ như đã nhận được sự tán thành của một số quốc gia có nhân viên thường xuyên làm việc quá sức. 

Trò chơi này là một mô hình thu nhỏ của bối cảnh công nghệ Trung Quốc, trong đó tôn vinh những giờ dài làm việc và sự hy sinh cá nhân là điều kiện tiên quyết để thành công.

Khi nhân vật chính Wang Jing hỏi một "lão làng" của công ty rằng anh ta có thể rời đi lúc 5 giờ chiều, kết thúc ngày làm việc 8 giờ theo luật định của Trung Quốc hay không - người ấy nói với anh ta hãy hình thành thói quen làm việc tốt và luôn hoàn thành nhiệm vụ hàng ngày trước khi rời đi. Giám đốc điều hành giảng dạy cho nhân viên về sự ngưỡng mộ của ông đối với "văn hóa sói" - một kiểu đạo đức làm việc hung hăng, khát máu được Huawei ủng hộ trong nội bộ. Nó nhấn mạnh sự trung thành với công ty và tinh thần đồng đội trên hầu hết mọi thứ khác - giống như một bầy sói.

Nhưng thành công của bạn phụ thuộc vào nhiều thứ hơn là chỉ số giờ bạn dành cho văn phòng. Các lựa chọn bạn thực hiện mỗi giờ - làm việc, lướt internet, ăn, ngủ trưa, đi vệ sinh, đi dạo, trò chuyện với đồng nghiệp - tất cả đều tạo ra ảnh hưởng. Game xác định rõ mức độ sức khỏe, sự căng thẳng, năng khiếu, tiền lương, tiền tiết kiệm của bạn và những người khác mà bạn tin tưởng vào bạn.

Tôi sớm phát hiện ra rằng không thể hoàn thành khối lượng công việc ngày càng chất đống mà không làm cạn kiệt sức khỏe và tăng căng thẳng. Chúng ngày càng giảm dần vào ban ngày, như được hiển thị bởi các thanh năng lượng trên màn hình. 

Thêm vào những thiệt hại kể trên, tôi đã hết tiền để trả tiền thuê nhà mặc dù tôi chỉ ăn đồ uống rẻ tiền trong văn phòng và dành hầu hết các ngày cuối tuần để ngủ bù. Nguyên nhân là gì ư? Giám đốc điều hành đã cắt giảm lương của tôi với rất ít lời giải thích. Nhưng cũng có thể lắm chứ bởi vì startup vẫn chưa phát hành sản phẩm đầu tiên của mình - điều mà trớ trêu thay là một trò chơi được thiết kế để giảm căng thẳng.

Khi trò chơi tiếp diễn, tôi thấy rằng thay vì kết thúc những ngày cuối cùng như bất kỳ nhân viên chăm chỉ nào, điều quan trọng hơn là thúc đẩy mối quan hệ với đúng người. Họ nhất thiết phải là những nhân viên có khả năng nhất - trên thực tế, mấu chốt là nhắm vào những người có khả năng ở lại mà không bỏ việc hoặc bị sa thải. Trên đường đi, tôi tích lũy các kỹ năng sinh tồn thiết yếu như trở nên thân thiện.

Nếu có một giá trị đạo đức cho câu chuyện, thì có lẽ nó không phải là về những nhân vật phản diện mà tôi đã học cách mua chuộc.

Ví dụ như một vị CEO độc đoán, thích nghe nịnh nọt - họ đã được thiết kế để trở thành tâm điểm của trò chơi. Fang Hang, người đã giúp phát triển trò chơi như một phần của nhóm bốn người Evil Wind Studio, cho biết họ hy vọng My Office 996 khuyến khích mọi người đạt được sự cân bằng cuộc sống công việc tốt hơn và nhìn đồng nghiệp của họ qua con mắt đồng cảm hơn.

Tại Trung Quốc, các nhân viên công nghệ đã chịu đựng được 72 giờ làm việc/tuần trong nhiều năm - một lịch trình đáng báo động ngay cả với văn hóa làm việc tại Thung lũng Silicon. 

Mặc dù nó đã được một năm kể từ khi dự án lần đầu tiên được chú ý, những đánh giá ẩn danh gần đây trên nền tảng tìm kiếm việc làm giống như Glassdoor, Kanzhun cho rằng làm thêm giờ vẫn là một tiêu chuẩn trong nhiều công ty thuộc danh sách đen, bao gồm cả những gã khổng lồ lĩnh vực công nghệ lớn nhất nước.

Ngay cả trong đại dịch coronavirus, khiến nhiều nhân viên phải làm việc tại nhà, một số người nói với Bloomberg rằng họ vẫn tiếp tục trong những ngày dài với các cuộc họp mặt đối mặt. Sự gia tăng nhu cầu về các dịch vụ internet cũng tạo ra một khối lượng công việc tăng vọt cho các nhân viên công nghệ vốn đã bận rộn.

Quan điểm từ những người trong cuộc

Nhiều người chơi nói My Office 996 là một mô tả chính xác về cuộc sống của họ.

"Tôi cảm thấy như nhà sáng tạo nội dung trò chơi đang bí mật theo dõi tôi. Sau khi làm việc được vài giờ, khối lượng công việc nhân vật của tôi vẫn tăng gấp ba lần vào ngày thứ ba, giống như thực tại của mình vậy. Trong thực tế, tôi đã cố gắng một thời gian và không thể theo kịp, vì vậy tôi đã phản đối nó. Sếp đã sử dụng rất nhiều từ xấu xí với tôi. Và sau đó tôi rời đi vì cơ thể tôi không thể ứng phó được."

"Khá vui và thực tế. Người sếp trong game làm tôi nhớ đến sếp cũ của mình, y hệt luôn."

My Office 996 vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và phát triển. Evil Wind Studio cho biết trò chơi này là một dự án phụ đang được phát triển trong thời gian rảnh rỗi của đội khi các thành viên tranh đấu với lịch trình 996 trong đời thực. Tuy nhiên, họ đã hứa hẹn một bản chính thức vào mùa thu.

Nhóm này cũng cho hay "Chúng tôi hy vọng trò chơi này không chỉ là một công cụ để giết thời gian. Có lẽ trò chơi này không kéo dài hơn một tiếng, nhưng chúng tôi chân thành hy vọng rằng chúng tôi có thể khuấy động một số suy nghĩ và cảm xúc giữa những người chơi."