Hấp dẫn lạ kỳ xôi bảy sắc xứ Mường Khương
Ngoài màu sắc đẹp mắt, món xôi còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, được đồng bào người Nùng Dín (Mường Khương, Lào Cai) hết giữ giữ gìn và trân trọng.
Tới các phiên chợ Lào Cai, ngoài hình ảnh những cô thiếu nữ căng tràn xúng xính váy áo sắc màu, bạn còn dễ dàng bắt gặp những thúng xôi bảy màu dẻo thơm, đậm đà hương vùng cao.
Xôi ngũ sắc, xôi bảy sắc là nét văn hóa của nhiều dân tộc Tây Bắc. Người Nùng Dín xứ Mường Khương có truyền thuyết riêng về bảy màu xôi của mình. Câu chuyện gắn với lịch sử gìn giữ quê hương thuở xa xưa. Mỗi màu xôi tượng trưng cho một tháng trong cuộc chiến 7 tháng chống giặc ngoại xâm từng diễn ra trên mảnh đất anh hùng này. Màu xanh lá gừng là màu của mùa xuân, màu đỏ thẫm tượng trưng cho máu những người anh hùng đã hi sinh, màu vàng của đau thương li tán, màu đỏ tươi biểu tượng cho chiến thắng hào hùng của người Nùng Dín...
Đặc biệt hơn, sắc bảy màu của xôi không được tạo bởi bất cứ loại hóa chất hay phẩm màu nào, tất cả chỉ từ bàn tay khéo léo, sự sáng tạo và hiểu biết về các loại hoa và lá cây, người phụ nữ Nùng Dín mà thành. Các màu xôi thường được tạo ra từ những lá cây rừng có sẵn như lá cây đỏ đen, cây hoa vàng, lá cẩm hoa hay nghệ, pha trộn rất kỳ công.
Gạo nấu xôi cũng không phải loại nếp trắng đục hạt tròn như thông thường mà phải dùng nếp nương hạt to, dài. Trước khi nấu, nếp phải ngâm nước khoảng 12 tiếng, ngâm tiếp với lá cây khoảng 3 tiếng rồi đem nấu trong khoảng 2 tiếng, cầu kỳ ngần ấy thì giờ mới có được xôi ngon.
Xôi bảy màu không chỉ có hương vị dẻo thơm của nếp nương mà còn thơm lừng, hăng hăng vị lá rừng, giản dị và đằm thắm. Ai đã từng thưởng thức đều không thể quên hương vị núi rừng ấy. Xôi ngon thường ăn kèm muối vừng đen và thịt gà nướng. Một chiều miền núi khói sương bảng lảng , nghe cái nghi ngút thơm tho phả vào khoang mũi khoang miệng mà thấy sao khoan khoái lạ lùng.
Người Nùng Dín cho rằng ăn xôi bảy màu vào ngày tết sẽ gặp nhiều may mắn. Đây cũng là món ăn không thể thiếu trong ngày 1/7 âm lịch, ngày tưởng nhớ cuộc chiến chống giặc kéo dài 7 tháng của cha ông khi xưa.