Gu âm nhạc tiết lộ tâm lý và cách nhìn nhận, đáp lại tình cảm trong các mối quan hệ

Một nghiên cứu mới đây hé lộ rằng gu âm nhạc thực sự có thể tiết lộ nhiều điều về tính cách của bạn. Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Personal Relationships, các nhà nghiên cứu từ Đại học Toronto (Canada) phát hiện lời bài hát có thể có mối liên hệ mật thiết với phong cách gắn bó của một người.

Theo Ravin Alaei, một trong những nhà nghiên cứu tham gia dự án, bản tình ca mà bạn hay nghe không chỉ phán ảnh suy nghĩ, cảm xúc mà còn tiết lộ cách bạn nhìn nhận và đáp lại sự thân mật trong mối quan hệ tình cảm.

Âm nhạc hé lộ phong cách gắn bó tình cảm của một người

Thuyết gắn bó (attachment style) trong tâm lý học cho thấy, mối quan hệ với người chăm sóc thời thơ ấu (bố, mẹ) sẽ ảnh hưởng đến cách một người xây dựng mối quan hệ về sau, bao gồm cả mối quan hệ yêu đương. Để dễ hình dung, nếu bạn có mối quan hệ lành mạnh với bố mẹ, bạn cũng sẽ biết cách hình thành mối quan hệ lành mạnh với người yêu. Nhìn chung, có bốn kiểu gắn bó chính:

- Gắn bó an toàn: Đây là những người sẽ rất tin tưởng vào đối phương, họ giao tiếp cởi mở và có thể gây dựng mối quan hệ lành mạnh, lâu dài. Thời ấu thơ, họ được đối xử ấm áp, chăm sóc cẩn thận bởi bố mẹ.

- Gắn bó lo âu: Họ thường sợ bị từ chối tình cảm hoặc bị bỏ rơi, họ cũng có xu hướng ghen tuông và luôn cần đến sự trấn an cũng như cam kết từ nửa kia. Kiểu gắn bó này hình thành vì người chăm sóc họ lúc nhỏ thường có hành vi hay tính tình thất thường, lúc thì yêu thương, lúc thì xa cách, bỏ rơi họ.

- Gắn bó né tránh: Sợ thân mật, coi trọng sự độc lập khi yêu đương, họ cũng khó tin tưởng hay xây dựng mối quan hệ với người yêu. Những người gắn bó né tránh thường trải qua thời ấu thơ cô đơn và mất kết nối với người chăm sóc.

- Gắn bó né tránh - lo âu: Nhóm người này thường khó đoán, dễ gặp lúng túng, tâm trạng dao động như bài hát “Hot N Cold” của Katy Perry. Nguyên nhân là bởi người chăm sóc họ lúc nhỏ không chỉ bỏ rơi, lạnh nhạt mà còn gây ra nhiều tổn thương tâm lý với họ, như bạo hành bằng ngôn từ, thao túng tâm lý, đánh đập.

Nghiên cứu tập trung vào 570 người, mỗi người sẽ cung cấp danh sách các bài hát yêu thích của mình, sau đó nhóm nghiên cứu tiến hành phân tích lời bài hát để tìm ra kiểu gắn bó phù hợp. Khi phân tích trên 7.000 bài, các nhà nghiên cứu phát hiện lời nhạc có mối quan hệ tương ứng với phong cách gắn bó của một người. Điều này được thể hiện rõ ràng ở nhóm người gắn bó né tránh.

Tương tự, những người có kiểu gắn bó an toàn thích các bài hát như “I Got You Babe” của Sonny & Cher, “At Last” của Etta James và “I Love You” của Plain White T's. Đây là những bài có lời ca tích cực, lạc quan và vẽ ra một khung cảnh tươi đẹp về tình yêu.

Người có kiểu gắn bó lo lắng thì thích các bài có nội dung “đòi hỏi” sự cam kết từ nửa kia, hoặc thể hiện nỗi sợ bị bỏ rơi. Ví dụ “Wrecking Ball” của Miley Cyrus, “Hotline Bling” của Drake và “Every Breath You Take” của The Police.

Cuối cùng, những người có kiểu gắn bó né tránh - lo âu thì chọn các bài hát có ca từ dữ dội, mãnh liệt và khó đoán như “I’m Not The Only One” của Sam Smith, “I Can't Make You Love Me” của Bonnie Raitt và “Rolling in the Deep” của Adele.

Khi lời bài hát cũng phản ánh xu hướng xã hội

Đáng chú ý nhất là xu hướng gắn bó né tránh vì nó đang trở nên ngày một phổ biến hơn, không chỉ ở cấp độ cá nhân mà còn ở cấp độ xã hội.

Nghiên cứu phân tích lời bài hát của hơn 800 bản hit Billboard từ năm 1946 đến năm 2015 và nhận ra lời bài hát có xu hướng trở nên “tránh né” và “lo âu” hơn theo thời gian. Dưới góc nhìn xã hội, lời bài hát đang phản ánh xu hướng mất kết nối xã hội của con người.

Alaei cho biết, mọi người đang coi trọng sự độc lập, ít phụ thuộc hơn vào nửa kia, nhưng đôi khi điều này làm họ cảm thấy bị cô lập. Sự thay đổi tâm lý này có thể nhìn thấy qua cách họ chọn nhạc theo thời gian. Tất nhiên, âm nhạc có thể giúp mọi người hiểu thấu và đánh giá cảm xúc của mình, nhưng họ cũng có thể mắc kẹt trong cảm xúc đó.

Vậy thực tế thì việc chọn nhạc hỗ trợ hay gây trở ngại cho các kỹ năng xã hội của chúng ta? Alaei chưa kết luận nhưng cho rằng tác động thế nào còn phụ thuộc vào cách bạn nhìn nhận và hiểu xu hướng gắn bó của mình đến đâu.

Alaei nhận định, nếu bạn là người gắn bó lo âu và cảm xúc không vững vàng, nhưng bạn nhất quyết muốn nghe đi nghe lại một đoạn điệp khúc sầu thảm và quá đặt mình vào lời bài hát, những lo lắng của bạn sẽ ngày càng tăng lên và rõ rệt hơn. Tuy nhiên, cũng có những người cảm thấy được lắng nghe, vỗ về khi nghe nhạc buồn. Điều quan trọng vẫn là nhận diện được cảm xúc và khả năng chịu đựng của bạn.