Điều trị thành công bệnh nhân mắc đồng thời ba bệnh ung thư

BS. Bùi Quang Biểu, Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: Bệnh nhân là anh Trần Minh T., 52 tuổi, có tiền sử hút thuốc, uống rượu 30 năm; bị đái tháo đường týp 2. Tháng 10/2014, bệnh nhân thấy xuất hiện viêm loét amidan phải, đi khám tai mũi họng và được điều trị kháng sinh nhưng không khỏi. Tháng 12/2014, bệnh nhân vào điều trị tại Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Khám lâm sàng bệnh nhân không khàn tiếng, không khó thở, không nuốt nghẹn, không sờ thấy hạch cổ.

Bệnh nhân được nội soi tai mũi họng phát hiện tổn thương sùi loét ở amidan và xoang lê phải, nội soi thực quản - dạ dày phát hiện tổn thương u thực quản1/3 giữa kích thước 1,5 x 2cm. Bấm sinh thiết cả ba tổn thương cho kết quả mô bệnh học của tổn thương amydal phải và xoang lê phải là ung thư biểu mô vảy kém biệt hóa, của tổn thương thực quản là ung thư biểu mô vảy sừng hóa.

Sau khi bệnh nhân được chụp PET/CT chẩn đoán giai đoạn ung thư amidan và ung thư hạ họng giai đoạn cT2N2M0, ung thư thực quản giai đoạn cT2N1M0. Sau khi hội chẩn tiểu ban ung thư, bệnh nhân được chỉ định điều trị hóa xạ trị triệt căn đồng thời cả ba bệnh ung thư bằng kỹ thuật xạ trị điều biến liều tại Khoa Xạ trị – Xạ phẫu. Sau khi kết thúc 2 tháng hóa xạ trị, nội soi tai mũi họng của bệnh nhân không còn tổn thương sùi loét ở amidan và xoang lê phải. Bệnh nhân tiếp tục được điều trị 2 đợt hóa chất bổ trợ theo kế hoạch.

Sau điều trị 3 tháng, bệnh nhân toàn trạng tốt, tăng cân, ăn uống bình thường, khô miệng và khàn tiếng nhẹ, cả ba tổn thương ung thư đáp ứng hoàn toàn, không phát hiện tổn thương tái phát, di căn trên lâm sàng, nội soi tai mũi họng, nội soi dạ dày-thực quản và PET/CT. Hiện tại sau khi phát hiện bệnh và điều trị một năm, bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh, tái khám định kỳ không phát hiện ung thư tái phát, di căn.

Qua trường hợp này cho thấy, việc hóa xạ trị đồng thời triệt căn là lựa chọn thích hợp với kết quả điều trị khả quan cho các bệnh nhân có ung thư kết hợp vùng đầu – cổ và thực quản có sức khỏe tốt, đặc biệt ở các cơ sở có khả năng thực hiện các kỹ thuật xạ trị tiên tiến như xạ trị điều biến liều và khả năng phối hợp đa chuyên ngành trong chẩn đoán, điều trị, chăm sóc và nuôi dưỡng bệnh nhân. 

 

Xạ trị điều biến liều là kỹ thuật xạ trị tiên tiến sử dụng máy gia tốc tuyến tính để đưa liều bức xạ chính xác tới khối u hoặc thể tích cần điều trị. Kỹ thuật này sử dụng phần mềm lập kế hoạch ngược (inversed planning) chia các trường chiếu ra nhiều chùm tia nhỏ (beamlet) và điều biến, kiểm soát cường độ của các chùm tia nhỏ này để đảm bảo phân bố liều chính xác theo yêu cầu của thể tích điều trị. 

Ưu điểm vượt trội của xạ trị điều biến liều so với kỹ thuật xạ trị thường quy là nó cho phép nâng liều cao tại khối u trong khi hạn chế liều chiếu vào mô lành xung quanh và khả năng kê liều đồng thời vào nhiều thể tích điều trị. Do đó, kỹ thuật này giúp tăng khả năng tiêu diệt khối u đồng thời làm giảm tác dụng phụ của xạ trị, nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân. 

Hiện này, theo thống kê tại các trung tâm xạ trị tiên tiến trên thế giới, kỹ thuật xạ trị điều biến liều được áp dụng cho 50 – 60% bệnh nhân có chỉ định điều trị tia xạ. Xạ trị điều biến liều có ưu điểm rõ rệt so với xạ trị thông thường trong điều trị nhiều loại ung thư, đặc biệt khi thể tích điều trị lớn, khối u nằm ở những vùng có nhiều cơ quan quan trọng như đầu – cổ, trung thất và tiểu khung. Các bệnh nhân nên điều trị xạ trị điều biến liều bao gồm: u não, ung thư đầu-cổ, ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư tiền liệt tuyến, ung thư mô mềm, ung thư ở trẻ em…. 

Các nghiên cứu cho thấy 3 -14% bệnh nhân ung thư vùng đầu – cổ có tổn thương kết hợp đồng thời ở vị trí khác, và các vị trí hay gặp nhất là phổi 58% và thực quản 31%. Riêng trong ung thư khoang miệng, 12,5% BN có ung thư kết hợp ở thực quản và 8,9% ở dạ dày. 

BS Nguyễn Quang Biểu việc chẩn đoán và điều trị các bệnh nhân có nhiều bệnh ung thư kết hợp đồng thời vẫn là một vấn đề khó khăn trên thế giới. Việc điều trị ca bệnh thành công này mở ra nhiều cơ hội cho bệnh nhân mắc các bệnh ung thư.