Đặc sản miền Tây nghe tên tưởng "nghèo rớt mồng tơi", ăn rồi mới biết ngon quên lối về

Ẩm thực miền Tây vốn nổi tiếng với sự dân dã, bình dị nhưng lại vô cùng phong phú. Những món ăn ở đây thường không cầu kỳ, đắt đỏ mà dựa nhiều vào nguyên liệu sẵn có từ đồng ruộng, vườn tược. Chính sự mộc mạc ấy lại làm nên bản sắc rất riêng, khiến bất kỳ ai từng đặt chân đến miền sông nước cũng phải lưu luyến. Và cũng từ vùng đất hiền hòa này, có một món ăn mang cái tên nghe thôi đã thấy "nghèo rớt mồng tơi", nhưng hương vị thì lại khiến người ta mê đắm quên cả lối về - đó chính là món gà "ăn mày".

Thực ra, món gà "ăn mày" có nguồn gốc từ Trung Quốc, gắn liền với một câu chuyện thú vị. Tương truyền, một gã ăn mày vì quá đói khát đã liều mình ăn trộm con gà của nhà dân. Khi đang loay hoay nhóm lửa để làm thịt thì bất ngờ bị phát hiện. Trong lúc luống cuống, hắn vội bọc gà trong lá, phủ đất sét bên ngoài rồi quẳng vào đống lửa để che giấu. Không ngờ, chính cách làm tưởng như tạm bợ đó lại tạo nên một món ăn thơm lừng, thịt gà mềm ngọt, đậm đà. Cái tên "gà ăn mày" cũng ra đời từ đó, gợi nhớ đến sự nghèo khó, tạm bợ trong câu chuyện xưa.

Ngày nay, gà "ăn mày" không còn là món ăn của cảnh cơ cực, mà đã trở thành một đặc sản gây thương nhớ. Cách chế biến món ăn này đòi hỏi sự khéo léo. Gà sau khi được làm sạch sẽ được ướp gia vị đậm đà gồm hành, tỏi, tiêu, muối, ngũ vị hương… rồi nhồi thêm hạt sen, nấm hoặc các nguyên liệu tuỳ thích. Con gà sau đó được gói kín bằng lá chuối hoặc lá sen để giữ hương vị, rồi bọc bên ngoài một lớp đất sét thật dày. Lớp đất này đóng vai trò như một "lò nướng tự nhiên", vừa giữ nhiệt, vừa làm cho hơi nóng thấm đều. Sau cùng, gà được đặt trên than hồng nướng chậm rãi cho tới khi đất nứt, toả mùi thơm ngào ngạt.

Khi món ăn này du nhập vào Việt Nam, đặc biệt là vùng miệt vườn miền Tây, nó nhanh chóng được yêu thích bởi sự gần gũi trong cách chế biến và nguyên liệu. Đất ruộng, đất bờ ao ở miền Tây vốn sẵn, lá chuối, lá sen cũng không thiếu. Cách làm này lại hợp với tinh thần mộc mạc, phóng khoáng của người dân nơi đây. Dần dà, gà "ăn mày", hay còn được gọi bằng cái tên khác là gà nướng đất sét hoặc gà bọc đất sét nướng trở thành món đặc sản hấp dẫn, thường được chế biến trong các bữa tiệc sum vầy hay khi đãi khách phương xa.

Trải nghiệm ăn gà "ăn mày" cũng là một thú vui thú vị. Khi lớp đất sét bên ngoài được đập vỡ, hương thơm lá sen, lá chuối quyện cùng mùi gà nướng lan toả nức mũi. Lớp vỏ đất cháy giòn khiến phần thịt gà bên trong giữ nguyên được độ ngọt, mềm và thấm đẫm gia vị. Thịt gà có màu vàng óng, tơi mềm đến mức chỉ cần chạm nhẹ là tách rời, ăn kèm với chút muối tiêu chanh thì quả thật khó lòng cưỡng lại. Nhiều nơi còn sáng tạo thêm, dùng gà tre, gà ác hay nhồi đậu xanh, hạt sen để tăng phần phong phú cho món ăn.

Có lẽ cũng chính nhờ cái tên gợi sự cơ cực mà món ăn này càng thêm phần độc đáo, khiến thực khách tò mò. Và khi đã thưởng thức, người ta mới nhận ra rằng đằng sau cái tên tưởng chừng "nghèo rớt mồng tơi" ấy lại là một đặc sản đậm đà, mộc mạc nhưng giàu hương vị, đúng chất miền Tây sông nước - giản dị mà chẳng bao giờ quên được.