Chuyên gia cảnh báo bệnh trẻ em mùa mưa lũ

Sau các đợt ngập lụt do mưa lũ tình trạng ô nhiễm nguồn nước, môi trường ẩm thấp, điều kiện vệ sinh kém tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại bệnh truyền nhiễm bùng phát. Trẻ em là đối tượng có hệ miễn dịch còn non nớt và dễ bị tổn thương cần được lưu ý đặc biệt.

BS.CKI Nguyễn Văn Tông, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết nhận diện sớm những bệnh thường gặp ở trẻ trong mùa mưa lũ giúp chăm sóc và phòng ngừa. Khi phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp giảm biến chứng, bảo đảm an toàn cho trẻ, đồng thời hạn chế gánh nặng cho gia đình và cộng đồng.

Bệnh tiêu chảy và nhiễm khuẩn đường ruột

Nguồn nước sinh hoạt sau mưa lũ thường bị ô nhiễm bởi rác thải, phân người và động vật, xác súc vật. Trẻ em uống hoặc tiếp xúc với nước bẩn rất dễ mắc các bệnh đường tiêu hóa như tiêu chảy cấp, lỵ trực khuẩn, tả, thương hàn.

Khi mắc bệnh trẻ đi ngoài nhiều lần, phân lỏng, có thể kèm nôn ói, sốt. Nguy hiểm nhất là mất nước và rối loạn điện giải, có thể đe dọa tính mạng nếu không được bù nước kịp thời. Với các trường hợp nhiễm khuẩn đường ruột nặng, trẻ có thể bị sốt cao, phân nhày lẫn máu, đau bụng,..

Cha mẹ cần chú ý phải ăn chín uống sôi, tuyệt đối không cho trẻ ăn thức ăn ôi thiu, nhiễm bẩn. Khi trẻ có dấu hiệu tiêu chảy hoặc nôn ói, cần cho uống dung dịch oresol pha theo hướng dẫn (uống bằng thìa hoặc từng ngụm nhỏ cách đều khoảng 1-2 phút) và đưa đến bệnh viện ngay nếu trẻ còn nôn nhiều, tiêu chảy lỏng nhiều lần, mệt, sốt cao, có các dấu hiệu mất nước như: khát nước, mắt trũng, môi miệng khô, khóc không có nước mắt, nước tiểu ít,..

Bệnh viêm đường hô hấp

Không khí ẩm ướt, chênh lệch nhiệt độ và môi trường nhiều vi khuẩn, virus khiến trẻ dễ bị các bệnh viêm đường hô hấp trên như: Viêm mũi họng, viêm amidan, viêm tiểu phế quản. Nặng hơn, trẻ có thể mắc viêm phổi – bệnh lý có nguy cơ cao ở lứa tuổi nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi.

Biểu hiện thường gặp là ho, sổ mũi, sốt, thở nhanh hoặc khó thở. Viêm phổi nếu không điều trị sớm có thể dẫn đến suy hô hấp, nguy hiểm đến tính mạng.

Trẻ cần được giữ ấm, đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ để tăng sức đề kháng. Khi trẻ có biểu hiện: sốt cao khó hạ, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, tím tái hoặc có tiếng thở bất thường cần đưa ngay đến bệnh viện.

Bệnh ngoài da

Nước lũ bẩn, ứ đọng lâu ngày mang theo nhiều vi sinh vật gây bệnh, hóa chất độc hại và ký sinh trùng. Trẻ em thường xuyên dầm nước trong môi trường ngập úng rất dễ bị các bệnh ngoài da như nấm, viêm da, mụn nhọt, chốc lở.

Bác sĩ khoa Nhi đang khám cho một bệnh nhân nhí. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Một tình trạng khá phổ biến là bệnh "chân tay ngâm nước" với các biểu hiện ngứa, mẩn đỏ, nứt nẻ, thậm chí loét. Nếu không chăm sóc tốt, vết thương có thể bị bội nhiễm, lan rộng, gây đau đớn và ảnh hưởng sinh hoạt.

Để phòng ngừa, cha mẹ cần vệ sinh cơ thể trẻ bằng nước sạch, lau khô sau khi tiếp xúc với nước bẩn, thay quần áo thường xuyên; giữ da khô thoáng, tránh để trẻ ngâm nước lâu. Khi phát hiện các tổn thương da như có mụn nước, mụn mủ gây ngứa, sưng nề, phát ban, sốt nên đưa trẻ đi khám để được điều trị sớm, tránh biến chứng nặng.

Bệnh đau mắt đỏ

Trong mùa mưa lũ, đau mắt đỏ (viêm kết mạc) có xu hướng lây lan mạnh qua nguồn nước và tiếp xúc gần. Trẻ em thường có thói quen dụi mắt, dùng chung khăn mặt, dễ dẫn đến bùng phát dịch.

Triệu chứng là mắt đỏ, cộm, nhiều ghèn, chảy nước mắt. Mặc dù không nguy hiểm tính mạng nhưng bệnh dễ lây trong cộng đồng và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, học tập của trẻ.

Phòng bệnh bằng cách rửa tay sạch sẽ, không dùng chung vật dụng cá nhân, nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý. Khi trẻ bị đau mắt đỏ, cần hạn chế tiếp xúc gần với bạn bè, tránh lây lan. Đồng thời cho trẻ đến khám chuyên khoa mắt nếu tình trạng nặng như: mắt sưng nề, đau mắt, tiết nhiều ghèn dử, giảm thị lực,..

Sốt xuất huyết và bệnh do muỗi truyền

Nước mưa đọng lại tại các ao, vũng, dụng cụ chứa nước là môi trường lý tưởng để muỗi Aedes aegypti sinh sôi, làm tăng nguy cơ bùng phát sốt xuất huyết. Trẻ em là nhóm dễ mắc và dễ chuyển biến nặng.

Sốt xuất huyết thường biểu hiện bằng sốt cao liên tục, đau đầu, chán ăn, có thể kèm nổi ban, chảy máu cam hoặc chấm xuất huyết dưới da. Biến chứng nguy hiểm là sốc, xuất huyết nội tạng, dẫn đến tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Ngoài ra, muỗi còn có thể truyền bệnh viêm não Nhật Bản, căn bệnh nguy hiểm với nguy cơ di chứng thần kinh suốt đời. Để phòng bệnh, các gia đình cần dọn dẹp nhà cửa và các khu vực xung quanh, loại bỏ các ổ nước đọng, ngủ màn kể cả ban ngày và cho trẻ mặc quần áo dài tay.

Bệnh tay chân miệng

Tay chân miệng cũng có thể bùng phát trong và sau mưa lũ do điều kiện sinh hoạt chật chội, vệ sinh kém, trẻ tiếp xúc gần nhau. Bệnh lây qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp.

Trẻ mắc bệnh thường có sốt, nổi hồng ban hoặc bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông và trong miệng, lưỡi, họng. Nguy hiểm nhất là biến chứng thần kinh và tim mạch, có thể diễn tiến rất nhanh

Bác sĩ Tông lưu ý cha mẹ cần theo dõi sát, đưa trẻ đến bệnh viện nếu xuất hiện triệu chứng bất thường như sốt cao hoặc sốt trên 2 ngày, giật mình, quấy khóc bất thường, run chi, đi loạng choạng, thở nhanh.