Bí quyết trường thọ: 5 thói quen vàng của những "Siêu lão" - người có não bộ trẻ hơn 30 tuổi so với tuổi thật

Những "Siêu lão" là ai?

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Northwestern (Mỹ) đã đặt ra thuật ngữ "SuperAgers" để chỉ "những người trưởng thành trên 80 tuổi có khả năng ghi nhớ tương đương với những người trẻ hơn họ ít nhất ba mươi tuổi". Đại học Northwestern là một trong số ít các cơ sở trên toàn quốc có chương trình nghiên cứu về SuperAgers. 

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng SuperAgers không giống với những người có tuổi thọ cao, điểm khác biệt chính nằm ở bộ não. Các nghiên cứu cho thấy bộ não của SuperAgers giống với những người trẻ tuổi hơn nhiều. Cụ thể, theo Northwestern Medicine (thuộc Trường Y Feinberg của Đại học Northwestern), sự suy giảm thể tích não ở SuperAgers ít hơn so với người chỉ có tuổi thọ cao. Ví dụ, một người 87 tuổi có tuổi thọ cao có thể có bộ não tương ứng với độ tuổi của họ.

Trợ lý giáo sư Tamar Gefen tại Trung tâm Thần kinh học Nhận thức và Bệnh Alzheimer Mesulam thuộc Trường Y Feinberg, lưu ý rằng "không có bí quyết đặc biệt nào để trở thành một SuperAger - ít nhất là cho đến nay". Bà nói: "Giống như hầu hết các quỹ đạo tuổi tác hay điều kiện sống, đó là sự kết hợp của sinh học, môi trường và nỗ lực cá nhân". Theo Phó giáo sư lão khoa Jennifer Ailshire (Đại học Nam California), một số SuperAgers có thể sở hữu những phẩm chất nhất định.

Phó giáo sư Ailshire cho biết: "Chúng tôi coi SuperAgers là những người đạt 85 tuổi, vì vậy họ vượt quá tuổi thọ trung bình hoặc điển hình của… nhóm người cùng thời. Đối với chúng tôi, một SuperAger không chỉ là người sống lâu. Đó còn là người duy trì được mức độ khỏe mạnh về thể chất, nhận thức, tâm lý và xã hội khá cao". Cách mọi người đạt được những phẩm chất này có thể rất khác nhau. "Đối với một số người, đó là uống một (hoặc một vài) cốc bia vào ban đêm. Đối với những người khác, đó là kiêng các thói quen xấu. Một số người vẫn điều hành doanh nghiệp thành công, trong khi những người khác đã nghỉ hưu nhiều năm", Trợ lý giáo sư Gefen nói. "Tôi cho rằng điểm chung là hầu hết họ đều hoạt động xã hội hoặc tham gia vào các hoạt động liên tục và có ý nghĩa. Nhưng cũng có những trường hợp ngoại lệ".

5 thói quen then chốt giúp bạn sống khỏe mạnh và minh mẫn hơn

Các nhà nghiên cứu mà chúng tôi đã trao đổi đều nhấn mạnh rằng không có lộ trình trực tiếp nào để trở thành một SuperAger. Tuy nhiên, có một số thói quen tích cực mà bạn có thể học hỏi từ họ để tăng cường chức năng nhận thức và thể chất của mình khi về già. Dưới đây là những thói quen quan trọng cần thực hành:

1. Vận động cơ thể thường xuyên

Phó giáo sư Ailshire cho biết: "Nhiều nghiên cứu cho thấy vận động cơ thể hàng ngày có liên quan đến cả tuổi thọ và lão hóa khỏe mạnh. Tôi không sử dụng từ 'tập thể dục', mặc dù tôi nghĩ tất cả chúng ta đều có một hàm ý với tập thể dục như là đến phòng tập thể dục, chạy bộ hoặc đại loại thế. Nhưng đây có thể chỉ là những hoạt động như làm vườn, làm đồ thủ công, làm việc nhà". 

Ngay cả việc đi bộ cũng được tính là vận động, Phó giáo sư Ailshire nói thêm rằng một điểm trọng tâm của SuperAgers là tránh lối sống ít vận động. Bà nói: "Hơi khó để tất cả chúng ta tránh lối sống ít vận động - hầu hết chúng ta đều có công việc trên máy tính. Nhưng họ rất năng động về thể chất và họ đã như vậy trong suốt cuộc đời của mình".

2. Tham gia các hoạt động xã hội

Phó giáo sư Ailshire cho biết những người già khỏe mạnh thường xuyên giao tiếp xã hội, cho dù đó là dành thời gian với bạn bè hoặc gia đình, làm công việc tình nguyện hay dành thời gian ở nơi làm việc với đồng nghiệp. Nghiên cứu cho thấy những người có mối quan hệ xã hội mạnh mẽ sống lâu hơn và có sức khỏe thể chất, nhận thức tốt hơn.

3. Làm những gì có thể để giảm bớt căng thẳng có thể kiểm soát

Giữa công việc, tiền bạc, các vấn đề y tế và gia đình, cuộc sống vốn đã căng thẳng. Nhưng giữ cho não và cơ thể minh mẫn đồng nghĩa với việc giảm bớt căng thẳng không cần thiết bằng mọi giá. Phó giáo sư Ailshire nói: "Một số [SuperAgers] về cơ bản đã nói, 'Tôi không dính líu đến những rắc rối của người khác và cố gắng tránh tức giận, căng thẳng nhiều. Tôi thấy điều đó khá nổi bật ở chỗ họ ít nhất đã tránh được căng thẳng trong khả năng của mình – họ không tự tạo ra căng thẳng cho bản thân".

4. Thử thách trí não của bạn

Theo Phó giáo sư Ailshire, kích thích nhận thức cũng rất quan trọng đối với quá trình lão hóa khỏe mạnh, và có nhiều cách bạn có thể thử thách trí óc của mình khi già đi. Bà nói: "Bạn không bao giờ quá già để học một ngôn ngữ mới, học một cách mới để chơi một nhạc cụ hoặc làm điều gì đó thực sự thử thách bạn về mặt nhận thức hoặc tinh thần". Tuy nhiên, điều quan trọng là làm cho nó kích thích tinh thần đối với bạn. Trợ lý giáo sư Gefen lưu ý rằng nếu một nhiệm vụ nhất định, chẳng hạn như giải câu đố ô chữ, gây ra sự hoảng sợ, thì đừng bận tâm.

5. Dành thời gian cho những điều bạn thích

Dựa trên các tài liệu khoa học đã xuất bản mà bà đã đọc, cũng như các SuperAgers mà bà đã nói chuyện, Phó giáo sư Ailshire tóm tắt rằng những người cao tuổi khỏe mạnh này là "những người đang làm những điều khiến họ cảm thấy hạnh phúc và mãn nguyện". Trợ lý giáo sư Gefen tán thành điều này và nói: "Tùy thuộc vào việc một người có điều kiện để làm như vậy hay không, một khuyến nghị là tham gia vào các hoạt động hấp dẫn, thú vị, tạo động lực và không gây căng thẳng".