Bác sĩ ekip chỉnh hình trong ca tách song sinh Trúc Nhi - Diệu Nhi tiết lộ khoảnh khắc cuối cùng: Vừa bó bột xong là… muốn gục

Sau 2 ngày thực hiện cuộc đại phẫu tách nhau ra khỏi cơ thể dính liền vùng bụng chậu, 2 bé Trúc Nhi - Diệu Nhi đã dần ổn định sức khỏe.

Để có thể tách thành công cặp song sinh, ngoài công sức chung của cả ekip gần 100 thành viên, nhóm bác sĩ chỉnh hình nhi có một vai trò rất đặc biệt.

Nỗi sợ của vị bác sĩ 30 năm chỉnh hình xương cho bệnh nhân

Bác sĩ Phan Văn Tiếp, Trưởng ekip Chỉnh hình nhi của ca mổ, hiện công tác tại Bệnh viện (BV) Xuyên Á (TP.HCM) chia sẻ, dù có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình hơn 40 năm nhưng đây mới là lần đầu tiên ông nhận nhiệm vụ đầu tàu trong việc tách xương hai bé song sinh dính nhau.

Trước ca mổ định mệnh, ông rất lo lắng.

"Tôi phải nhờ con trai đang tu nghiệp ở nước ngoài gửi cả trăm tài liệu nước ngoài về để nghiên cứu. Sợ lắm chứ, sợ khép khung xương chậu không thành công, da đóng không được sẽ làm gánh nặng cho những ekip phía sau.

Cuối cùng sau khi khi bàn bạc kỹ, tôi và mọi người thấy rằng cắt khung chậu phía sau hiệu quả hơn là cắt phía trước như mổ khớp háng thông thường. Kể cả Giáo sư Trần Đông A cũng khuyên như vậy" - bác sĩ Tiếp nói.

Theo bác sĩ Tiếp, khi vào mổ, các ekip khác đều làm việc với các trang thiết bị, máy móc hiện đại. Nhưng với đặc thù của mình, ekip chỉnh hình chỉ làm việc bằng khung xương.

Để thuận lợi hơn trong việc cắt xương, bác sĩ Tiếp đã tự chế một dụng cụ mổ khung chậu chuyên biệt.

Sau khi nhóm niệu tách dính và phân chia các cơ quan, giai đoạn bước ngoặt chia đôi 2 bé được tiến hành.

Ban đầu, BS Tiếp cùng 5 cộng sự khác phải tách 2 xương mu ra để biết mức độ dính nhau. Khớp dính nhau phải được xác định chính xác để tránh phạm xương khi cắt.

Khó khăn nhất là việc 2 bé phải nằm ngửa khiến khung chậu đã biến dạng lại nằm sát mặt bàn.

Các bác sĩ phải rạch 1 đường da phía sau khung chậu với đường mổ đi dọc theo mào chậu để phù hợp với tư thế nằm của 2 bệnh nhi.

Xong bước này, việc cắt khung chậu tách xương mới được tiến hành.

Không chỉ là tách rời...

Bác sĩ Nguyễn Dương Phi, Trưởng nhóm Chỉnh hình nhi, BV Nhi đồng thành phố, thành viên ekip chỉnh hình kể tiếp, áp lực đè nặng lên ekip chỉnh hình là rất lớn.

"Hai bé song sinh bị dính phần khung chậu, là nơi nâng đỡ những cơ quan khác như ruột, bàng quang, cơ quan sinh dục, da…

Nếu khung chậu không khép lại được mà cứ dạng 180 độ thì 2 bé sẽ không đóng da được, đồng thời những cơ quan không được nâng đỡ sẽ tràn xuống tầng sinh môn" – bác sĩ phân tích.

Bình thường, xương khớp mu sẽ dính sát nhau, nhưng với 2 bé thì xương lại toác rộng ra đến 15-20cm.

Việc tách khớp mu rất khó khăn vì lúc này 2 bé đã 13 tháng, phần sụn rất cứng, xương lại dễ chảy máu nên việc bóc tách phải rất cẩn thận. Chỉ cần một chút mạnh tay hay không nắm chính xác vị trí, cơ quan được nâng đỡ sẽ tổn thương bất cứ lúc nào.

Sau khi tách rời xương thành công, các bệnh nhi được chuyển sang 2 phòng mổ khác nhau, ekip Ngoại tổng quát, Niệu đạo tham gia làm hậu môn nhân tạo và may niệu đạo.

Lúc này 6 bác sĩ trong ekip Chỉnh hình được phân làm đôi để tiếp tục tiến hành khép 2 khung xương chậu của các bé.

Để có thể làm được điều này, nhóm bác sĩ phải tiến hành đục xương, làm gãy xương cánh chậu đang toác ra.

"Nếu không đục xương làm gãy sẽ chật khớp nối giữa xương cánh chậu và xương cột sống.

Ngoài việc phẫu thuật tách dính, chúng tôi phải tính đến việc làm sao để khi phục hồi, bé có thể đi đứng, chạy nhảy bình thường như các bạn cùng trang lứa" – bác sĩ Phi nói tiếp.

Vừa bó bột xong là… muốn gục

Là ca phẫu thuật cho 2 bé dính nhau đầu tiên trong đời y nghiệp, bác sĩ Phi tự nhận mình là người may mắn.

"Ban đầu mình cảm thấy rất trăn trở và lo lắng. Đến khi thực hiện xong phải nói là rất vui vì ngoài việc giúp được cho 2 bé thì cũng học được nhiều kinh nghiệm từ các thầy, các anh đi trước. Chúng tôi có sự chuẩn bị kỹ càng, hội chẩn 5-6 lần trong suốt nhiều tháng và đã đưa ra được các phương án dự phòng.

Ekip đã tính đến việc khép khớp mu không thuận lợi sẽ phải cột chỉ, bất động bên ngoài…

Khoảnh khắc nhớ nhất là khi 2 bé đã rời, khung chậu tách ra, mạch máu bị kẹp nhưng sinh hiệu của 2 bé vẫn tốt, tim đập đều, thở tốt" – bác sĩ Phi nói.

Khi mọi công đoạn gần như đã hoàn thành, các bác sĩ của những ekip khác thở phào vì đã xong việc thì ekip chỉnh hình vẫn chưa được nghỉ ngơi.

"Lúc đó ekip tạo hình đã khâu da và đóng thành bụng. Chúng tôi, bác sĩ chỉnh hình phải làm nhiệm vụ bó bột để chuyển các bé từ phòng mổ qua hồi sức.

Giai đoạn này chỉ khoảng hơn 20 phút thôi, trời đã tối rồi. Khi làm thì không hề thấy đuối chút nào nhưng sau khi kết thúc, nhìn mặt 2 bé tươi tỉnh, sinh hiệu ổn thì 6 bác sĩ bắt đầu… gục" – bác sĩ Phi cười tươi chia sẻ.

Theo bác sĩ Phi, bản thân anh thấy rất hài lòng vì đã cố gắng hết sức, giúp được cho 2 bé lấy lại hình dạng như bình thường.

Khung chậu của các bé trong quá trình mổ khá vững, niệu và bộ phận sinh dục, tử cung cũng sẽ được tái tạo lại.

Hiện bác sĩ Phi được phân theo dõi bột cho 2 bé, tránh các biến chứng chèn ép bột, nhiễm trùng, loét da do nằm lâu. Việc bó bột sẽ được kéo dài trong 6 tuần.

"Tương lai, các bé sẽ được kết hợp với tập vật lý trị liệu, tập cách đi vì đã 13 tháng tuổi rồi. Mình hi vọng ngoài việc 2 bé có thể sống được, sinh hoạt bình thường thì có thể lớn lên, làm việc và sinh con" – bác sĩ khép lại cuộc trò chuyện.