1 "món" ngọt ngào, ít calo chị em rất thích ẩn chứa nguy cơ đau tim, đột quỵ

Xylitol, một chất thay thế đường ít calo, đang được đặt dấu hỏi về mức độ an toàn, sau khi một nghiên cứu mới cho thấy nó có liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Nghiên cứu này, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc sử dụng tràn lan các chất thay thế đường, trong bối cảnh lo ngại về béo phì gia tăng.

Lo ngại về mức độ an toàn của các chất thay thế đường ngày càng tăng, đặc biệt sau khi các nhà nghiên cứu tại Cleveland Clinic, công bố nghiên cứu trên Tạp chí Tim mạch châu Âu. Nghiên cứu cho thấy, mối liên hệ giữa chất thay thế đường ít calo xylitol với nguy cơ gia tăng đau tim, đột quỵ hoặc tử vong liên quan đến tim mạch.

Xylitol là một loại đường alcol được tìm thấy với một lượng nhỏ trong trái cây và rau củ. Cơ thể con người cũng tự sản sinh ra xylitol. Với vai trò là một chất phụ gia, xylitol có hình dạng và vị ngọt giống đường nhưng lượng calo ít hơn 40%. Xylitol được sử dụng với nồng độ cao hơn nhiều so với trong tự nhiên qua các sản phẩm như kẹo cao su không đường, kẹo, kem đánh răng và bánh nướng. Chất này cũng có thể được tìm thấy trong các sản phẩm được dán nhãn "keto-friendly", đặc biệt là ở châu Âu.

Nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy mối liên hệ tương tự vào năm ngoái với erythritol - một chất thay thế đường phổ biến khác.

Việc sử dụng các chất thay thế đường đã tăng lên đáng kể trong thập kỷ qua do lo ngại về tỷ lệ béo phì ngày càng tăng. Tiến sĩ Stanely Hazen (Chủ tịch Khoa học Tim mạch và Chuyển hóa tại Viện Nghiên cứu Lerner của Cleveland Clinic), tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Chúng ta đang đưa những thứ này vào tháp dinh dưỡng của mình. Những người có nhiều khả năng tiêu thụ nó nhất là những người có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ cao nhất", chẳng hạn như những người mắc bệnh tiểu đường.

Nhiều cơn đau tim và đột quỵ xảy ra ở những người không có các yếu tố nguy cơ đã biết, như tiểu đường, huyết áp cao hoặc mức cholesterol cao. Nhóm nghiên cứu đã bắt đầu nghiên cứu các loại đường alcol được tìm thấy tự nhiên trong cơ thể người, để xem liệu các hợp chất này có thể dự đoán nguy cơ tim mạch ở nhóm người hay không.

Trong nghiên cứu, các chuyên gia đã đo lường nồng độ xylitol tự nhiên trong máu của hơn 3.000 người tham gia, sau khi nhịn ăn qua đêm. Họ phát hiện, những người có nồng độ xylitol nằm trong nhóm 25% cao nhất có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hoặc tử vong cao gấp đôi trong 3 năm tiếp theo, so với những người ở nhóm 25% thấp nhất.

Để hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động, các nhà nghiên cứu đã cho chuột ăn xylitol, thêm nó vào máu và huyết tương trong phòng thí nghiệm và cho 10 tình nguyện viên khỏe mạnh uống đồ uống có chứa xylitol. Trong tất cả các trường hợp này, xylitol dường như đều kích hoạt tiểu cầu, là thành phần của máu kiểm soát quá trình đông máu. Cục máu đông là nguyên nhân hàng đầu gây đau tim và đột quỵ.

TS Hazen cho biết thêm: "Tất cả những gì cần thiết là xylitol tương tác với tiểu cầu một mình trong một khoảng thời gian rất ngắn, chỉ vài phút. Tiểu cầu sẽ được tăng cường và dễ bị đông máu hơn nhiều".

TS Sadiya Khan (bác sĩ tim mạch tại Viện tim mạch Bluhm, Mỹ), người không tham gia vào nghiên cứu mới, cho biết câu hỏi tiếp theo là điều gì khiến lượng xylitol tự nhiên tăng cao ở một số người và làm thế nào để giảm nó.

TS Hazen cho biết cần phải nghiên cứu thêm nhiều hơn nữa. Trong thời gian chờ đợi, ông khuyên bệnh nhân nên tránh ăn xylitol và các loại đường alcol khác có cách viết đều kết thúc bằng chữ 'itol'. Thay vào đó, ông khuyến nghị nên sử dụng một lượng vừa phải đường, mật ong hoặc trái cây để tạo ngọt cho thực phẩm. Ông cũng cho biết thêm, kem đánh răng và kẹo cao su có lẽ không phải là vấn đề vì lượng xylitol ăn vào rất ít.

Báo cáo có những hạn chế chính. Đầu tiên, nghiên cứu về xylitol tự nhiên trong máu người là nghiên cứu quan sát và chỉ có thể chỉ ra mối liên quan giữa đường alcol và nguy cơ tim mạch. Nó không chỉ ra rằng xylitol là nguyên nhân gây ra tỷ lệ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong cao hơn.

Tuy nhiên, theo TS Khan, với tổng thể bằng chứng được trình bày trong bài báo, "có lẽ việc hạn chế tiêu thụ chất ngọt nhân tạo là hợp lý". "Có lẽ câu trả lời không phải là thay thế đường bằng chất tạo ngọt nhân tạo mà là nghĩ đến các thành phần ăn kiêng chất lượng cao hơn, như rau và trái cây, như đường tự nhiên".

TS Joanne Slavin (chuyên gia dinh dưỡng tại Đại học Minnesota-Twin Cities), người không liên quan đến nghiên cứu, cho biết việc tránh chất tạo ngọt nhân tạo không khó. Chúng được liệt kê trong danh sách thành phần của hàng hóa đóng gói.

Mặc dù TS Slavin thấy nghiên cứu này thú vị và gây ra một số lo ngại, nhưng bà lưu ý rằng đường alcol rất đắt và thường được sử dụng với số lượng rất nhỏ trong kẹo cao su, kẹo không đường.

Một hạn chế khác của nghiên cứu là những người tham gia có nồng độ xylitol trong máu được đo lường là những người có nguy cơ cao hoặc đã được ghi nhận là mắc bệnh tim, do đó kết quả có thể không áp dụng cho những người khỏe mạnh.

Tuy nhiên, TS Hazen cho biết, nhiều người trên thế giới có chung đặc điểm với những người tham gia nghiên cứu. "Ở những người Mỹ trung niên hoặc lớn tuổi, béo phì và tiểu đường hoặc cholesterol cao, huyết áp cao rất phổ biến", ông nói.

(Nguồn: NBC News)