Xác định độc tố trong loại nấm và côn trùng gây ngộ độc tại Lào Cai

Vào ngày 23/5, tại thôn Sung 2, xã Khánh Yên Hạ, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm sau khi ăn nấm mọc trong vườn nhà làm 3 người mắc phải nhập viện cấp cứu. Ngày 30/5, tại thôn Bắc Ngầm, xã Xuân Quang, huyện Bảo Thắng cũng có 1 ca có dấu hiệu ngộ độc sau khi ăn phải một loại côn trùng màu đen, phần đầu màu cam đỏ. Các cơ quan chức năng đã gửi mẫu côn trùng và mẫu nấm loại mà các bệnh nhân đã ăn gửi kiểm nghiệm (mẫu do người nhà bệnh nhân cung cấp).

Tại phiếu kết quả kiểm nghiệm mẫu số 19417/PKN-VKNQG ngày 27/5/2024; Phiếu số 20448/PKN-VKNQG; phiếu số 20449/PKN-VKNQG ngày 31/5/2024 của Viện kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cho thấy, mẫu nấm đã được lấy từ vụ ngộ độc tại Văn Bàn dương tính với Psilocin. Psilocin là hoạt chất thường có trong loại nấm thức thần, là chất gây ảo giác có trong danh mục chất ma túy bị cấm tại hầu hết quốc gia. Hoạt chất có trong nấm khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành chất tác động lên não bộ và gây ảo giác, thường là ảo thị, hoang tưởng, hay có hoang tưởng bị hại. Tình trạng này rất nguy hiểm bởi người sử dụng nấm có hành vi tấn công người khác do nghĩ mình bị hại. Hoạt chất psilocin cũng tác động trên hệ thần kinh tự chủ, gây các rối loạn về huyết động như tăng hoặc giảm nhịp tim, tăng giảm huyết áp tùy thuộc vào liều sử dụng, giãn đồng tử, tăng thân nhiệt, đổ mồ hôi, buồn nôn, nôn... Các triệu chứng này xuất hiện khi dùng quá liều và là nguyên nhân dẫn đến tử vong.

Còn mẫu côn trùng được người đàn ông ở Bảo Thắng rang ăn phát hiện chất Cantharidin. Đây là một chất độc thường có ở các loài bọ cánh cứng, thông thường chỉ con đực mới có thể bài tiết cantharidin và truyền sang con cái vào mùa sinh sản, con cái sẽ sử dụng chất tiết chứa cantharidin bọc bên ngoài trứng có tác dụng bảo vệ trứng. Con người nếu ăn phải, có thể bị bỏng niêm mạc đường tiêu hóa, nguy cơ nhiễm trùng cao do thẩm lậu vi khuẩn gram âm đường ruột và kị khí vào ổ bụng và máu. Tổn thương tại niêm mạc đường tiêu hóa dẫn đến đau bụng, buồn nôn, nôn và ỉa chảy nhiều. Nặng hơn là gây viêm dạ dày, ruột và xuất huyết tiêu hóa, làm mất nước nghiêm trọng trong lòng mạch dẫn đến suy giảm chức năng thận sớm.

Chỉ trong tháng 5/2024, trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã xảy ra 3 vụ ngộ độc và 1 ca đơn lẻ mà nguyên nhân là do độc tố tự nhiên làm 11 người mắc, 1 người tử vong. Việc người dân không biết hoặc cố tình ăn các loài động, thực vật có trong tự nhiên mà không rõ có độc hay không có độc thì nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và tử vong là rất lớn. Các trường hợp trên đây cũng là lời cảnh báo cho toàn thể người dân để có biện pháp phòng chống ngộ độc do độc tố tự nhiên.