Tỷ lệ chọi cao ngất ngưởng, yếu tố then chốt nào giúp sĩ tử đỗ trường chuyên, lớp chọn?
Mọi thứ sẽ thành hiện thực nếu bạn có kế hoạch rõ ràng.
Thi đỗ vào trường chuyên luôn là một trong những mục tiêu lớn của nhiều học sinh giỏi trên toàn quốc. Đây không chỉ là cuộc cạnh tranh khốc liệt về điểm số mà còn là cuộc đua về tư duy, bản lĩnh và chiến lược học tập. Với tỷ lệ chọi cao ngất ngưởng và đề thi thường vượt xa chương trình sách giáo khoa, để bước chân vào cánh cổng trường chuyên, học sinh cần hội tụ nhiều yếu tố hơn là chỉ "học giỏi". Dưới đây là những yếu tố then chốt giúp một học sinh có thể vững vàng vượt qua kỳ thi vào lớp 10 chuyên đầy cam go này.
1. Nền tảng kiến thức vững chắc
Trường chuyên không chỉ tìm kiếm những học sinh học tốt mà còn cần những bạn có nền tảng kiến thức sâu, rộng và có khả năng vận dụng linh hoạt. Với các môn chuyên như Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa… đề thi không dừng lại ở mức độ “nhận biết – thông hiểu” mà thường đi sâu vào “vận dụng – vận dụng cao”. Do đó, học sinh cần nắm chắc kiến thức cơ bản trong chương trình học, sau đó mở rộng và luyện tập các dạng bài nâng cao, đặc biệt là dạng đề của các năm trước và đề thi thử từ nhiều nguồn. Nhiều bạn lầm tưởng rằng học thật nhiều tài liệu là đủ, nhưng thực chất điều quan trọng nhất là nắm chắc cái cốt lõi của mỗi môn học và hiểu cách suy luận logic mà đề thi yêu cầu.
2. Kỹ năng làm bài thi và tư duy chiến lược
Bên cạnh kiến thức, việc làm chủ kỹ năng thi cử là yếu tố then chốt. Với đề chuyên, thời gian thường không thừa. Một bài thi Văn chuyên có thể yêu cầu học sinh viết từ 2–3 bài nghị luận khác nhau với thời lượng chỉ khoảng 150 phút, trong khi đề Toán chuyên có thể có tới 5 bài tập dài, mỗi bài mang tính tư duy rất cao. Vậy nên, việc rèn luyện kỹ năng phân bổ thời gian, đọc đề nhanh – chính xác, chọn câu dễ làm trước, biết khi nào nên dừng để chuyển sang câu khác là điều tối quan trọng. Tư duy chiến lược ở đây chính là biết đánh giá năng lực bản thân để đặt trọng tâm vào môn chuyên, chọn đúng môn thế mạnh để thi và đầu tư luyện tập theo chiều sâu.
3. Tinh thần tự học và kỷ luật cao
Không ai có thể học thay bạn. Để đạt được kết quả cao trong kỳ thi vào trường chuyên, học sinh cần có tinh thần tự học cực kỳ tốt. Điều này thể hiện ở khả năng tự lập kế hoạch học tập, tự tìm kiếm tài liệu, tự giải bài, tự sửa lỗi và học từ chính sai lầm của mình. Những bạn học sinh đỗ chuyên thường là những người duy trì được lịch học đều đặn, không ngại ngồi hàng giờ bên bàn học để giải một bài Toán khó hay phân tích kỹ một đoạn văn trong tác phẩm. Kỷ luật trong việc duy trì thói quen học tập – nghỉ ngơi hợp lý, không sa đà vào mạng xã hội hay giải trí quá mức chính là “lá chắn” bảo vệ bạn khỏi sự xao nhãng.

4. Có thầy cô hoặc người hướng dẫn phù hợp
Không ai giỏi một mình. Trong quá trình luyện thi chuyên, việc có một thầy cô giỏi, hoặc một người định hướng tốt sẽ giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian. Những người đi trước có thể chỉ cho bạn những lỗi sai phổ biến, hướng dẫn phương pháp làm bài khoa học, và đặc biệt là truyền cho bạn sự tự tin – điều mà nhiều học sinh thiếu khi bước vào phòng thi. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý: người hướng dẫn là người hỗ trợ, chứ không thể học thay bạn. Học sinh cần chủ động tiếp thu, hỏi bài và giữ thái độ cầu thị để nhận được giá trị tối đa từ người thầy.
5. Tinh thần thép – bản lĩnh vững vàng
Thi vào trường chuyên là hành trình dài và có thể nhiều áp lực. Có những bạn luyện thi 1–2 năm trước ngày thi, phải làm hàng trăm đề, đối mặt với vô số lần “rớt phong độ” hay mất niềm tin vì điểm kém. Do đó, yếu tố tâm lý là điều không thể xem nhẹ. Một học sinh bản lĩnh sẽ biết cách vượt qua nỗi sợ, biết đứng dậy sau thất bại và duy trì được động lực đến phút cuối cùng. Trong phòng thi, chỉ cần hoang mang vài phút cũng có thể đánh mất cơ hội. Những bạn giữ được bình tĩnh, làm bài theo đúng chiến lược, không để một câu khó làm ảnh hưởng đến cả bài thi thường là người có kết quả tốt hơn mong đợi.
6. Sự hỗ trợ từ gia đình và môi trường xung quanh
Không thể không nhắc đến vai trò của gia đình. Một gia đình ủng hộ, không gây áp lực thái quá, sẵn sàng lắng nghe và động viên sẽ là điểm tựa tinh thần rất lớn cho học sinh trong suốt hành trình ôn luyện. Ngoài ra, môi trường học tập cũng đóng vai trò quan trọng. Một người bạn cùng chí hướng, một lớp học có tinh thần thi đua tích cực cũng sẽ giúp học sinh duy trì động lực và cùng nhau tiến bộ.
Thi đỗ trường chuyên không phải là may mắn, mà là sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nghiêm túc trong một thời gian dài. Điều quan trọng là học sinh cần hiểu rõ năng lực bản thân, chọn đúng mục tiêu, và kiên trì theo đuổi con đường đã chọn. Bằng nền tảng kiến thức chắc chắn, kỹ năng làm bài thuần thục, tinh thần tự học và sự vững vàng về tâm lý, cánh cửa vào trường chuyên sẽ không còn quá xa vời. Và ngay cả khi kết quả không như kỳ vọng, hành trình học tập đó cũng đã giúp bạn trưởng thành hơn rất nhiều.