Làm sao để ôn thi mà không rơi vào trạng thái kiệt sức?

Mùa thi đến - đi đâu cũng thấy không khí học hành nghiêm túc: bàn học chất đống sách vở, bảng phân chia thời gian chi chít ghi chú, những bộ đề cày ngày cày đêm và vô số cốc cà phê để "kích não". Thế nhưng, có một sự thật là: càng học chăm, càng ôn thi quyết liệt, thì không ít bạn lại đuối dần đều. Mắt thâm, đầu đau, học mãi không vào, tâm trạng thì như ngồi tàu lượn. Đó chính là dấu hiệu bạn đang cận kề trạng thái kiệt sức học đường.

Vậy làm sao để vừa học hiệu quả, vừa giữ được năng lượng và tinh thần chiến đấu đến phút cuối? Câu trả lời nằm ở việc ôn thi thông minh, chứ không phải cày cuốc mù quáng.

1. Nguyên tắc vàng: Não cũng cần nghỉ, không phải máy tính là chạy mãi được

Nhiều bạn nghĩ rằng học càng lâu thì càng hiệu quả. Nhưng sự thật là não bộ con người chỉ tập trung tốt nhất trong khoảng 25 – 45 phút đầu. Sau đó, hiệu suất giảm rõ rệt. Càng cố, càng mệt, mà nhớ thì chẳng được bao nhiêu.

Bí kíp ở đây là: học theo phương pháp Pomodoro – học 25 phút, nghỉ 5 phút. Sau mỗi 4 chu kỳ, nghỉ dài hơn. Cách này giúp não được “hít thở”, thông tin vào đầu mượt mà hơn.

2. Ngủ ngon không phải là xa xỉ, mà là một phần của ôn thi

"Thức đến 3h sáng học bài cho kịp bài kiểm tra" nghe có vẻ ngầu, nhưng thực tế chỉ khiến bạn ngày hôm sau học như... zombie. Giấc ngủ là lúc não bộ sắp xếp và lưu trữ thông tin, nên ngủ ít sẽ khiến bạn không thể "download" những gì đã học.

Hãy đặt giấc ngủ tối thiểu 6 – 7 tiếng/ngày như một phần trong kế hoạch ôn thi. Đó không phải là nghỉ ngơi – mà là đầu tư dài hạn.

3. Đừng để cơ thể ngồi lì như cái cây – vận động một chút sẽ khiến bạn học tốt hơn

Việc ngồi quá lâu, không vận động, dễ khiến máu lên não chậm, từ đó gây mệt mỏi, buồn ngủ, khó tập trung. Chưa kể, học quá nhiều còn làm tâm trạng chán nản, dễ stress.

Mỗi ngày, hãy dành 15 – 30 phút để đi bộ, nhảy dây, tập yoga, hoặc đơn giản là ra ban công hít thở không khí. Vận động giúp cơ thể tiết endorphin – "hormone hạnh phúc" giúp bạn tỉnh táo và học vào hơn.

4. Chia nhỏ mục tiêu học – học ít nhưng chắc, hơn là nhiều mà quên sạch

Cố học 5 chương trong một đêm chỉ khiến bạn lướt qua mọi thứ như đọc truyện tranh. Học hiệu quả là học đủ và học sâu – không cần học tất cả trong một ngày, mà là học đúng thứ bạn cần, vào thời điểm bạn tỉnh táo nhất.

Gợi ý: Mỗi ngày học 1 – 2 chủ đề chính, ôn lại bằng sơ đồ tư duy, flashcard, hoặc tự giảng lại như đang dạy người khác.

5. Tắt thông báo, tắt drama, tắt cả FOMO để bật công tắc tập trung

Thông báo điện thoại – kẻ thù số 1 của sự tập trung. Mỗi lần bạn "lỡ" lướt TikTok 10 phút, thực tế não bạn mất đến 20 phút để quay lại trạng thái học trước đó.

Khi học, hãy bật chế độ máy bay hoặc dùng app chặn mạng xã hội. Học ra học, chơi ra chơi – đừng vừa học vừa "đu trend" kẻo mất cả hai.

6. Nhắc bản thân: Thi cử là quan trọng, nhưng sức khỏe là điều kiện để thi tốt

Không có thành tích nào đáng giá nếu bạn phải trả bằng một cơ thể kiệt quệ và một tinh thần sụp đổ. Hãy xem việc chăm sóc bản thân là một phần của kế hoạch ôn thi.

Uống đủ nước, ăn đúng giờ, ngủ đủ giấc, vận động nhẹ nhàng và giữ tinh thần tích cực. Đó mới là combo "bá đạo" nhất mùa thi.

Ôn thi là hành trình, không phải cuộc chiến. Bạn không cần phải biến mình thành robot học ngày học đêm để bằng bạn bằng bè. Thay vào đó, hãy trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình – học tập có chiến lược, nghỉ ngơi đúng cách, yêu thương bản thân trong mùa thi căng thẳng.

Điểm cao là một niềm vui. Nhưng giữ được sức khỏe, sự tỉnh táo và tinh thần ổn định mới là thành công bền lâu. Hãy ôn thi như một người bạn đồng hành với trí tuệ – chứ đừng ép mình thành chiến binh kiệt quệ chỉ vì một kỳ thi.