Tắm lá mùi - "nghi thức" trịnh trọng trong ngày cuối năm

Thoáng một cái đã đến Tết. Ngày cuối cùng của năm khi công việc chuẩn bị đã hòm hòm, nhà cửa đã sạch, bánh mứt đã đủ, mâm ngũ quả đã sắp xong, cũng là lúc mọi người tắm rửa tinh tươm để chuẩn bị cho thời khắc chuyển giao sang năm mới.

Có lẽ vì một năm chỉ có một lần nên "cái sự tắm" vào ngày cuối cùng này cũng có phần đặc biệt hơn hẳn. Thay vì tắm với nước, với sữa tắm, với xà phòng như thường lệ, người ta tắm bằng nước lá mùi già.

Tắm bằng nước mùi già vốn một phong tục, nét văn hóa đẹp, gắn với biết bao thế hệ người Việt. Đi chợ những ngày sát Tết, dù là chợ quê đến chợ phố đều không bóng dáng mùi già. Những bó mùi được mang bán ở chợ Tết là mùi già đã trổ hoa, kết trái, thân cây đã chuyển từ màu xanh sang nâu tía, chỉ đi qua cũng thấy thơm. Bởi thế khi đi qua gánh mùi già, nhiều người dẫu chưa mua cũng phải đi chậm lại hơn một chút để hít hà mùi thơm thanh tao của loại cây này.

Mùi già xuống phố trên những chuyến xe tất bật.

Nghe qua thì cầu kỳ nhưng có gì đâu, chỉ cần ra chợ, chọn mua lấy 1, 2 bó mùi già, về rửa sạch cho vào nồi đun sôi 1 lúc rồi hòa với nước tắm là xong thôi ấy mà. Chẳng cần cầu kỳ, chỉ 1, 2 bó nhỏ giá 5 ngàn, 10 ngàn cũng đủ để cả nhà thật sảng khoái, thư giãn và cảm nhận trọn vẹn hơn về một năm mới đang đến gần.

Một bó mùi nhỏ thế này là đủ để thực hiện "nghi thức" cuối năm.

Theo quan niệm của người xưa, tắm lá mùi già vào ngày cuối năm là để xua tan những chuyện không vui, những bụi trần vướng bận trong suốt một năm qua, từ đó sẵn sàng đón nhận niềm vui trong năm mới. Chẳng biết mùi già có xua được chuyện không vui thật không nhưng tắm nước mùi già, hít hà mùi tinh dầu thơm nức của lá mùi thì sảng khoái hơn thật.

Tắm bằng lá mùi già ngày cuối năm quen thuộc đến mức, với nhiều người, tắm lá mùi là một nghi thực trịnh trọng của ngày 30. Những người ấy có thể làm quần quật từ sáng đến tối muộn để mọi thứ chỉn chu hẳn rồi mới chịu đi tắm, bởi khi đã tắm thứ nước lá mùi thơm tho ấy phải là lúc phải được nghỉ ngơi hoàn toàn để đón Tết rồi.

Bó mùi xanh mướt, điểm thêm hoa trắng, quả mùi chưa cần đun đã thấy thơm nức nở.

Người viết bài này vẫn nhớ, có một năm, bác hàng xóm già vì ghé chợ muộn quá nên đã hết sạch mùi già. May quá, có một chị thấy bác loay hoay đi tìm mới nhượng lại cho bác một bó nhỏ. Chỉ một bó mùi con con lúc ấy mà bác cảm động lắm, gương mặt sáng hẳn lên bởi "từ tấm bé đến giờ, Tết nào cũng được tắm lá mùi, tưởng không mua được, tôi buồn quá". 

Cuối năm tắm nước mùi già, dội lên người những gáo nước ấm thơm mùi thơm dầu mới cảm thấy rất dễ chịu, thư thái làm sao. Bao vất vả những người cuối năm như theo làn nước, mùi thơm của mùi mà trôi đi sạch, để người ta hơn lúc nào hết sẵn sàng cho năm mới.