Tại sao "ma trận định mệnh" vừa xuất hiện mà ai cũng đoán chắc nó sẽ là thú vui mới tạo nên xu hướng?

Thú vui giải nghĩa tính cách bản thân

Mối quan tâm đến bói toán nguỵ khoa học, các lý giải tính cách cá nhân, tiên đoán về vấn đề nhân loại... dựa trên sự vận hành của vũ trụ, thông qua ngày giờ sinh, họ tên... vốn không phải mới đây, chỉ là không phổ quát. Từ thời điểm đại dịch trở đi, đời sống tinh thần được quan tâm cao, các giá trị sống được chia nhỏ để đầu tư chăm chút, thì thú vui nghiên cứu chiêm tinh học, thần số học... mới thực sự bùng nổ.

Câu hỏi làm quen nhau để tìm hiểu đối phương là người như thế nào được người trẻ đặt những câu hỏi thay thế như "Bạn mệnh gì?", "Cung Hoàng đạo của bạn là gì?", "Con số chủ đạo của bạn là bao nhiêu?"... để xem xét có hợp nhau không, và phỏng đoán hoặc quy chụp tính cách của một ai đó. Dần dà, thú vui này phổ biến đến mức, hầu như trong một nhóm bạn, một công ty, đều sẽ có 1-2 reader (người biết xem bài tarot), có ít nhất một người có thể tính được con số chủ đạo và nắm vắn tắt giải nghĩa nếu ở con số này thì theo thần số học sẽ có đặc điểm gì. Đến các hội chợ cuối tuần, các lễ hội lớn nhỏ hay thậm chí các quán cà phê, thường sẽ bắt gặp một chiếc bàn nhỏ xem bài tarot miễn phí để đa dạng hoạt động, tăng độ hấp dẫn, thu hút người tham gia. Còn đối với những ai không hứng thú, vẫn sẽ biết cơ bản mình thuộc cung hoàng đạo nào, như một kiến thức xã hội cơ bản lỡ có ai hỏi khi giao tiếp.

Ảnh: Hello Weekend Market, Helio Center

Thú tò mò về những giải nghĩa tính cách cá nhân này bộc lộ sức phổ biến mạnh mẽ nhất là ở các trang mạng xã hội. Từ các hội nhóm Tarot chỉ nhau cách học "bộ môn" này, các reader chay quảng cáo nhận xem bài, các fanpage đọc vị cung theo từng chủ điểm trên Facebook, Instagram đến hàng loạt các video thông điệp, giải mã các con số trong biểu đồ ngày sinh trên TikTok, Youtube... Các bài đăng này đều sở hữu lượt thích, chia sẻ, bình luận từ nghìn đến chục nghìn, trăm nghìn. Cơn sóng chiêm tinh, thần số học chưa có dấu hiện dừng, mà khoảng hơn 1 tháng nay trên mạng xã hội Việt Nam lại xuất hiện thêm một "nhân vật" mới - Matrix Destiny Chart - ma trận định mệnh/bảng số mệnh ma trận, khuấy đảo bộ phận hứng thú với chiêm tinh, tâm linh nói riêng và cộng đồng mạng nói chung.

Sự phổ biến của "nhân vật mới"

Ở thời điểm hiện tại, ngách nội dung này dù ở mức manh nha tại Việt Nam nhưng được nhiều người phỏng đoán sắp tới sẽ trở thành xu hướng một khi mọi người nắm được nó hoạt động theo phương cách như thế nào, phỏng đoán được những thông tin gì. Vừa ló mặt chừng một tháng nay, trên Facebook có khoảng 50 bài đăng về Matrix Destiny Chart chỉ để giải thích nó là gì. Trên TikTok thì tần suất nhiều hơn, nội dung đi sâu hơn đại loại như là "Xác định nghề nghiệp phù hợp với bạn bằng Matrix Destiny Chart", "Tài năng của bạn theo bản đồ là gì?", "Giải thích ma trận số mệnh của bạn"... Khi gõ từ khoá "matrix destiny" lên ô tìm kiếm, có khoảng dưới 100 video liên quan được sản xuất từ người Việt, với trung bình các lượt xem khoảng từ 300 nghìn. 

Và tất nhiên, "sự hứng thú" sẽ tạo ra "khách hàng tiềm năng", có rất nhiều người học thêm về lĩnh vực mới này, hiểu trước mọi người để giải nghĩa và thu phí như một dịch vụ kinh doanh. Xu hướng nội dung mới không đơn thuần là nội dung giải trí nữa, để có thông tin giải mã chi tiết về "số mệnh cá nhân" người dùng phải trả tiền cho website, nhờ ai đó giải thích cho các thông tin từ ma trận phải trả công đọc bảng. Một nội dung giải trí chuyển được thành phương tiện kinh doanh, đồng nghĩa nó đang được chú ý ở mức độ không nhỏ.

Với sức phổ biến đã thấy của các thể loại nội dung tương tự như tarot, thần số học... đây sẽ là một lĩnh vực có khả năng tạo nên làn sóng nội dung quan tâm mới trong giới trẻ. Dự rằng nếu một Youtuber, TikToker, Vlogger nào có sức ảnh hưởng đăng đàn chia sẻ về nó, lập tức ngày mai thức dậy nó phủ đầy newfeed điện thoại, có không muốn cũng phải dừng ngón tay xem.

Ma trận định mệnh có gì khiến mọi người hào hứng?

Chưa có bất kỳ tổ chức nghiên cứu hay nhà chuyên môn nào chứng minh được tính chính xác của bảng số mệnh ma trận. Nhưng lí do mà khi nó xuất hiện tại Việt Nam, ai biết tới nó cũng thấy hào hứng là vì ma trận định mệnh tương tự như thần số học - "bộ môn" đã gây bão trước đó. Đây cũng là phương pháp dự đoán tính cách và gợi ý định hướng thông qua mã hoá ngày tháng năm sinh, tên gọi thành các con số và giải thích ý nghĩa của các con số đó. 

Và hiển nhiên ai mà không hiếu kỳ những thứ nói về mình, không tò mò về những thứ mà xung quanh mọi người đang bàn luận rôm rả, thế nên mọi người dễ hấp dẫn với nội dung này.

Theo người dùng công cụ bảng số mệnh ma trận, một số thông tin được giải thích từ các con số có trong ma trận trùng với đặc điểm tính cách cá nhân mà họ có, nên điều này làm tăng sức hút. Và đơn thuần, đây như một nội dung giải trí thoả mãn tính tò mò, khám phá bản thân theo kiểu "mì ăn liền".

"Mình gần đây vẫn đang mày mò để hiểu ma trận định mệnh của mình. Càng đọc càng muốn biết vì có một vài gạch đầu dòng mô tả tính cách, ưu/khyết điểm khá hợp lý, tất nhiên là tuỳ người. Vậy nên mình cũng muốn biết ma trận định mệnh nói mình là người như thế nào, có xu hướng xử lý tình huống nào đó ra sao... để tìm hiểu thêm về bản thân bằng một phương thức khác." - Chị Nhi Ngô, 24 tuổi, nhân viên nội dung của một công ty truyền thông.

Chính vì phương pháp phỏng đoán tính cách, điểm mạnh/điểm yếu, công việc, tình yêu, tài chính... của một cá nhân chỉ bằng số ít thông tin là ngày giờ sinh và tên họ, thông qua một cái nhấp chuột, nên mọi người không ngại gì mà bỏ lỡ.

Còn nữa, xem hàng loạt các nội dung về ma trận định mệnh được đăng tải, có thể thấy rằng người xem có nhu cầu biết các thông tin về tình duyên, tài chính, công việc... Vì ma trận định mệnh cung cấp các thông tin tiện để áp dụng vào cuộc sống như có thêm một lời khuyên, lời động viên, thông tin tham khảo từ một nguồn nào đó... ngoài những người xung quanh, nên nó nhận được sự quan tâm cũng là lẽ dĩ nhiên.

Chẳng hạn, theo các giải thích ý nghĩa các con số của ma trận này, bạn có thể biết được mơ hồ các vấn đề bạn gặp phải trong năm. Thế nên nhiều người sẽ xem đây là một lời cổ vũ để ra quyết định bắt đầu khởi nghiệp, thay đổi công việc... "Nếu biết cách tiếp nhận vừa đủ, phương pháp tìm hiểu bản thân như thế này phần nào giúp chúng ta cảm thấy hoà hợp với cuộc sống hơn. Ví dụ khi nó lý giải năm nay bạn sẽ thuận lợi khi khởi nghiệp, bạn sẽ dạn dĩ hơn khi gầy dựng sự nghiệp, không lo lắng bất an công việc sẽ không trôi chảy... mà mọi thứ nếu có niềm tin, cũng hỗ trợ được ít nhiều." - anh Hoàng Long, 26 tuổi.

Hoặc mọi người cũng chỉ xem đây là một nội dung giải trí vô thưởng vô phạt trong hằng hà sa số các bài viết, video mọi người lướt trên mạng xã hội mỗi ngày. Đơn thuần chỉ để giết thời gian, xem giải khuây, xem cho vui và nhanh chóng quên ngay khi tiếp cận một bài đăng kế tiếp.

Mặc dù các thế hệ trẻ đang dành nhiều sự quan tâm hơn đến các bài kiểm tra không có những cơ sở đáng tin theo khoa học hiện đại, nhưng cũng không thể kết luận rằng họ đang từ bỏ khoa học và đặt trọn quan điểm sống, nhận thức của mình vào niềm tin tâm linh. Ở góc độ hào hứng này, các bài kiểm tra hay phỏng đoán về cá nhân đang đóng vai trò là một nội dung giải trí hấp dẫn hơn là một thông tin tư vấn, nguồn tham khảo đáng tin với họ. Tuy nhiên, vẫn nên tỉnh táo khi tiếp cận bất cứ nội dung gì trên mạng xã hội, vì hiện tại có rất nhiều "nhà sản xuất nội dung" bằng mọi cách để đạt được mục tiêu "lượt xem khủng" hơn "chất lượng cao".