PGS.TS.BS dinh dưỡng mách mẹ cách chọn sữa cho con đúng chuẩn, phù hợp mục đích

Việc lựa chọn sữa cho con luôn là nỗi băn khoăn của nhiều bậc phụ huynh, đặc biệt trong bối cảnh thị trường hiện nay có hàng trăm loại sữa với vô vàn lời quảng cáo hấp dẫn như "ngon - bổ - thông minh vượt trội". Tuy nhiên, không phải loại sữa nào cũng phù hợp với thể trạng và nhu cầu dinh dưỡng riêng biệt của con bạn.

Trong bài viết này, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng (Giám đốc Trung tâm Tư vấn, Phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì, Viện Dinh dưỡng Quốc gia) sẽ đưa ra những hướng dẫn chi tiết giúp cha mẹ lựa chọn sữa khoa học, góp phần hỗ trợ con phát triển khỏe mạnh và toàn diện.

1. Chọn sữa công thức theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, trước hết cha mẹ cần ghi nhớ: Sữa chỉ là một loại thực phẩm trong bữa ăn tổng thể của trẻ. Tùy từng độ tuổi, ngoài chế độ ăn thông thường, cha mẹ nên bổ sung lượng sữa theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng.

Cụ thể:

- Trẻ từ 1-2 tuổi:

Với những trẻ ăn uống tốt, mỗi ngày cần 500-600ml sữa.

Với trẻ biếng ăn, lượng sữa có thể tăng lên 700-800ml/ngày.

- Trẻ từ 3-19 tuổi: Lượng sữa khuyến nghị thay đổi theo từng nhóm tuổi:

- Trẻ từ 3-5 tuổi: 400ml/ngày

- Trẻ từ 6-7 tuổi: 450ml/ngày

- Trẻ từ 8-9 tuổi: 500ml/ngày

- Trẻ từ 10-19 tuổi: 600ml/ngày

Bên cạnh đó, cha mẹ cần theo dõi sát tình trạng phát triển của con. Nếu trẻ tăng trưởng cân nặng, chiều cao bình thường, có thể sử dụng các loại sữa công thức thông thường (số 1 cho trẻ 0-6 tháng tuổi, số 2 cho trẻ 6-12 tháng tuổi, số 3 cho trẻ 1-3 tuổi, sốô 4 cho trẻ từ 3 tuổi trở lên...).

Ngược lại, nếu trẻ hay ốm, tăng cân quá nhanh hoặc chậm lên cân, cha mẹ nên đưa con đi khám để tìm nguyên nhân. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định loại sữa phù hợp, có thể là sữa năng lượng cao với trẻ chậm lên cân, sữa năng lượng thấp với trẻ thừa cân, hoặc sữa bổ sung vi chất để tăng sức đề kháng, kết hợp cùng chế độ ăn và giải pháp y tế khác.

PGS.TS.BS Hưng nhấn mạnh: "Việc chọn sữa chỉ dựa trên quảng cáo không thể mang lại hiệu quả như mong đợi. Cha mẹ cần căn cứ vào tình trạng sức khỏe cụ thể của trẻ và tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng".

2. Lưu ý khi chọn sữa theo mục đích sử dụng

Nhiều cha mẹ đặt câu hỏi: Nếu muốn chọn sữa theo mục tiêu cụ thể như tăng chiều cao, hỗ trợ trí não, giúp trẻ ngủ ngon, tăng cân, giảm táo bón hay tăng cường đề kháng thì nên chú ý điều gì?

Về vấn đề này, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng khuyến nghị: Hiện nay trên thị trường chưa có sản phẩm nào có tác dụng trực tiếp như các mong muốn chính đáng của phụ huynh, mà cần phải phối hợp đa yếu tố mới có thể giải quyết được các nhu cầu này của các phụ huynh.

Với chiều cao, ngoài các yếu tố không can thiệp được như gen, chủng tộc… thì cần can thiệp các yếu tố có thể can thiệp được như dinh dưỡng, thay đổi lối sống… Hơn nữa, nếu muốn tăng chiều cao, cha mẹ cần thay đổi chế độ dinh dưỡng, lối sống như vận động, giấc ngủ, cần xem xét thêm thành phần sữa, đặc biệt là hàm lượng vitamin D, canxi, kẽm...

Nếu muốn tăng cường trí não, cần chú ý đến DHA, EPA, choline, lutein…

Với mong muốn giúp trẻ ngủ ngon hơn, hiện chưa có loại sữa nào có tác dụng trực tiếp. Trẻ ngủ không ngon thường do nhiều nguyên nhân như đói, còi xương, hoặc đối với trẻ sơ sinh có thể do bỉm đầy. Trong trường hợp này, sữa đóng vai trò như một bữa ăn, cung cấp năng lượng đầy đủ, gián tiếp hỗ trợ giấc ngủ. Loại sữa phù hợp có thể cần bổ sung thêm magie.

Khi trẻ gặp tình trạng táo bón, khó tiêu hoặc cần tăng cân, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để xác định nguyên nhân gốc rễ. Việc điều trị và hỗ trợ dinh dưỡng phải có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên môn, không thể chỉ trông chờ vào việc thay đổi loại sữa.

Ngoài ra, khi so sánh thành phần sữa, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý: Phải so sánh trên cùng một đơn vị đo lường. Ví dụ, một số hãng công bố thành phần trên 100g, trong khi hãng khác lại ghi trên 300g thì không thể đặt lên so sánh. Ngay cả giữa 100g bột sữa và 100ml sữa pha cũng đã có sự khác biệt rõ rệt. Do đó, nếu không đọc kỹ, kết quả so sánh sẽ thiếu chính xác.

Bên cạnh thành phần dinh dưỡng, giá thành của từng loại sữa cũng là yếu tố cần cân nhắc. Tóm lại, theo chuyên gia, bất cứ khi nào trẻ gặp vấn đề về sức khỏe hoặc dinh dưỡng, cha mẹ nên đưa con đi khám. Bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định và tư vấn cụ thể, giúp lựa chọn loại sữa tối ưu, tránh tình trạng "tiền mất tật mang".