NHẦM TO: Hoá ra "Giải phẫu người" không phải 3 năm mới có 1 bác sĩ nội trú lựa chọn, cũng chẳng liên quan đến nhà xác như 1 số người hiểu nhầm

Ngày 9/9, Trường Đại học Y Hà Nội tổ chức sự kiện “Match Day” – nơi các tân bác sĩ nội trú chọn chuyên ngành. Đây là kỳ thi rất khốc liệt vì mỗi sinh viên chỉ được tham dự một lần duy nhất sau khi tốt nghiệp. Năm nay có gần 1.000 thí sinh, với 426 chỉ tiêu cho 38 chuyên ngành.

Trong sự kiện, mạng xã hội lan truyền thông tin rằng lần đầu tiên sau 3 năm, Bộ môn Giải phẫu mới có một bác sĩ nội trú lựa chọn ngành. Tuy nhiên, PGS.TS Ngô Xuân Khoa – Trưởng Bộ môn Giải phẫu đã đính chính: Thực tế những năm trước vẫn có thí sinh chọn Giải phẫu, riêng năm nay bộ môn có 2 chỉ tiêu và đều đã có người đăng ký. Năm 2024, bộ môn chọn 1 bác sĩ nội trú và năm 2023 chọn được 5 người. 

Hiện có tổng số 9 bác sĩ nội trú được đào tạo chuyên sâu. Ông cũng nhấn mạnh Giải phẫu khác với Giải phẫu bệnh và Pháp y, là ngành nghiên cứu, giảng dạy về cấu trúc cơ thể người, phục vụ khám chữa bệnh, nghiên cứu và đào tạo, chứ không liên quan đến “nhà xác” như nhiều người hiểu nhầm.

 Giải phẫu – ngành học nền tảng nhưng thường bị hiểu sai

Giải phẫu là gì?

Giải phẫu học (Anatomy) là môn khoa học y học nghiên cứu cấu trúc bình thường của cơ thể người. Đây là một trong những môn cơ sở đầu tiên mà sinh viên y khoa được học, làm nền tảng cho toàn bộ kiến thức lâm sàng sau này. Nếu coi cơ thể là một “cỗ máy tinh vi”, thì giải phẫu chính là bản thiết kế chi tiết giúp bác sĩ hiểu rõ từng bộ phận, từng mối liên hệ trong cơ thể.

Các lĩnh vực chính trong Giải phẫu

1. Giải phẫu đại thể (Gross Anatomy): 

- Nghiên cứu những cấu trúc có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

- Bao gồm hệ xương – khớp, hệ cơ, hệ thần kinh, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu – sinh dục…

- Sinh viên thường học qua mô hình, hình ảnh y khoa và thực hành phẫu tích trên xác hiến tặng.

2. Giải phẫu vi thể (Mô học – Histology): 

- Sử dụng kính hiển vi để quan sát mô và tế bào.

- Giúp hiểu chức năng và sự phối hợp của các mô trong cơ thể.

3. Phôi học (Embryology): 

- Nghiên cứu sự phát triển của cơ thể từ giai đoạn phôi thai.

- Giải thích nguyên nhân của nhiều dị tật bẩm sinh.

4. Giải phẫu cắt lớp và hình ảnh y học: 

- Ứng dụng trong chẩn đoán hiện đại: X-quang, CT, MRI.

- Bác sĩ phải hiểu rõ cấu trúc qua mặt cắt để đọc và phân tích hình ảnh chính xác.

5. Giải phẫu ứng dụng (Applied Anatomy): 

- Liên hệ trực tiếp với thực hành lâm sàng, đặc biệt trong ngoại khoa, gây mê hồi sức, thần kinh học.

- Ví dụ: xác định vị trí chính xác để tiêm tủy sống, mổ nội soi, hay tránh tổn thương mạch máu trong phẫu thuật.

Mục tiêu và ý nghĩa của ngành Giải phẫu

- Khám chữa bệnh chính xác: Không nắm vững giải phẫu, bác sĩ khó có thể chẩn đoán hoặc thực hiện thủ thuật an toàn.

- Nghiên cứu khoa học: Giải phẫu là nền tảng để phát triển các kỹ thuật phẫu thuật mới, như mổ robot, vi phẫu, cấy ghép nội tạng.

- Đào tạo y khoa: Tất cả sinh viên y, nha khoa, điều dưỡng… đều học giải phẫu như một môn bắt buộc.

Thực hành trong ngành Giải phẫu

Sinh viên và bác sĩ nội trú Giải phẫu thường phải trải qua:

- Phẫu tích: quan sát trực tiếp cấu trúc trên xác hiến tặng, từ đó hiểu rõ mối quan hệ giữa các cơ quan.

- Quan sát tiêu bản mô học: học cách phân biệt mô và tế bào.

- Phân tích hình ảnh y khoa: làm quen với phim chụp cắt lớp để áp dụng vào lâm sàng.

- Nghiên cứu khoa học: nhiều đề tài nghiên cứu về cấu trúc giải phẫu ứng dụng được triển khai tại Đại học Y Hà Nội.

Tầm quan trọng thực tế

Một bác sĩ ngoại khoa khi mổ tim cần biết chính xác vị trí mạch vành; bác sĩ gây mê cần hiểu cấu trúc tủy sống để gây tê đúng chỗ; bác sĩ thần kinh phải nắm rõ từng nhánh thần kinh để tránh gây liệt… Tất cả đều xuất phát từ giải phẫu học.

Chính vì vậy, lựa chọn chuyên ngành Giải phẫu không chỉ là con đường học thuật, nghiên cứu và giảng dạy, mà còn là nền tảng vững chắc giúp y học phát triển.

(Tổng hợp)