Nam sinh đại diện học sinh, sinh viên cả nước phát biểu trong buổi khai giảng hôm nay: Học 1 ngành hot, cả nước đang thiếu nhân sự!

Khai giảng năm nay diễn ra vô cùng đặc biệt khi lần đầu tiên 26 triệu học sinh, sinh viên trên cả nước cùng tham dự lễ khai giảng đặc biệt, được kết nối trực tuyến từ Trung tâm Hội nghị Quốc gia tới hơn 52.000 cơ sở giáo dục của cả nước.

Trong sáng 5/9, nam sinh Kiều Tuấn Định (quê Thái Nguyên) có vinh dự đại diện cho các học sinh, sinh viên cả nước phát biểu tại buổi lễ khai giảng đặc biệt. Được biệt, Kiều Tuấn Định hiện đang học ngành Hệ thống nhúng và IoT, Đại học Bách khoa Hà Nội.

Đây là một trong những ngành học có mức điểm chuẩn cao top đầu của Đại học Bách khoa Hà Nội. Năm 2025, ngành này lấy mức điểm chuẩn 27,85 đối với phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT. Được biết, Hệ thống nhúng và IoT cũng là ngành có nhu cầu tuyển dụng nhân sự rất lớn tại Việt Nam.

Ngành Hệ thống nhúng và IoT là gì? Học ra sao?

Hệ thống nhúng là hệ thống được tích hợp cả phần mềm và phần cứng nhằm phục vụ cho lĩnh vực tự động hóa điều khiển, công nghiệp, truyền thông và quan trắc. Hầu hết các thiết bị cảm biến và thiết bị máy móc có microchip để điều khiển của hệ thống nhúng. Đây cũng chính là nền tảng cốt lõi của đa số các thiết bị điều khiển robot, chăm sóc sức khỏe và các thiết bị tự động hóa khác.

IoT là là tập hợp các cảm biến, công cụ và thiết bị được kết nối thông qua internet với các ứng dụng công nghiệp được áp dụng trong một số ngành như: sản xuất, hậu cần, dầu khí, giao thông vận tải, năng lượng, khai thác mỏ và kim loại, hàng không và ở các lĩnh vực công nghiệp khác.

Vậy hệ thống nhúng thông minh và IoT được hiểu đơn giản là ngành tạo ra các thiết bị, cỗ máy thông minh, kết nối Internet phục vụ cho các lĩnh vực khác nhau. Là khi tất cả mọi thứ đều được kết nối với nhau qua mạng Internet và bạn có thể kiểm soát mọi đồ vật của mình chỉ bằng một thiết bị thông minh như smartphone, tablet, PC hay thậm chí chỉ bằng một chiếc smartwatch nhỏ bé trên tay được thực hiện qua Wi-Fi, 4G, 5G, Bluetooth, ZigBee,…

Tùy chương trình đào tạo ở từng trường, nhưng thường sinh viên sẽ được học những môn như:

- Kiến thức cơ sở ngành: Cấu trúc máy tính, Kiến trúc vi xử lý; Nguyên lý hệ điều hành; Điện tử số, Kỹ thuật mạch điện tử; Tín hiệu & hệ thống.

- Kiến thức chuyên ngành: Lập trình C/C++ cho hệ thống nhúng; Lập trình vi điều khiển (ARM, PIC, Arduino, STM32, ESP32…); Hệ thống nhúng thời gian thực (RTOS); Thiết kế mạch số & mạch in (PCB Design); Mạng cảm biến không dây (Wireless Sensor Networks); IoT và các giao thức truyền thông (MQTT, CoAP, ZigBee, LoRa, BLE…); An toàn & bảo mật trong IoT.

- Ứng dụng & thực hành: Làm project: Smart home, Robot tự hành, Hệ thống giám sát môi trường...; Kết hợp AI/ML trên thiết bị IoT (Edge AI).

- Hiện 1 số trường đại học, đại học trong nước đang đào tạo Ngành Hệ thống nhúng và IoT có thể kể đến như: Đại học Bách Khoa Hà Nội; Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM; Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông; Trường Đại học FPT; Trường Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia TP.HCM.

Cơ hội việc làm ngành Ngành Hệ thống nhúng và IoT

Sinh viên tốt nghiệp ngành này có thể đảm nhận các vị trí công việc như: Lập trình viên IoT; Chuyên viên tư vấn và thiết kế hệ thống IoT; Kỹ sư phần mềm; Chuyên viên phân tích; Lập trình viên Java;...

Được biết, Việt Nam hiện đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực trong lĩnh vực IoT, đặc biệt là những kỹ sư có trình độ cao và khả năng phát triển hệ thống từ phần cứng, phần mềm cho đến kết nối và triển khai sản phẩm hoàn chỉnh. 

Mặc dù mỗi năm có khá nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành điện tử - viễn thông và công nghệ thông tin, nhưng chỉ một phần nhỏ đáp ứng được yêu cầu thực tế của doanh nghiệp. 

Nghịch lý ở chỗ nhu cầu nhân lực IoT rất lớn, song mức lương khởi điểm cho kỹ sư mới ra trường lại khá thấp (chỉ khoảng 10–13 triệu đồng/tháng), khiến ngành này khó thu hút và giữ chân nhân tài. Trong khi đó, các ứng dụng IoT tại Việt Nam như thành phố thông minh, nông nghiệp số, giám sát môi trường hay giao thông thông minh đều đang phát triển mạnh mẽ, kéo theo nhu cầu nhân lực ngày càng tăng cao. 

Chính vì vậy, thị trường IoT trong nước vừa có nhiều tiềm năng, vừa đặt ra thách thức lớn về việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

 (Tổng hợp)