Mỗi tháng kiếm được 40 triệu mà vẫn âm tiền, mẹ già bất lực nhìn con dâu thắt chặt từng đồng còn con trai lại tiêu như nước

Bà Hà, ngoài 60 tuổi, vốn là người cẩn thận và nề nếp chuyện chi tiêu. Suốt đời bà sống tiết kiệm, tích góp từng chút để phòng lúc ốm đau, nên khi nhìn các con chật vật giữa vòng xoáy thu – chi, trong khi thu nhập 40 triệu, bà chỉ biết thở dài.

Người tiết kiệm đến mức hà khắc, người lấy hưởng thụ là tiêu chuẩn sống

Con trai lớn của bà, anh Quang, 35 tuổi, làm nhân viên kỹ thuật. Anh kiếm được mức lương ổn, nhưng tính tình phóng khoáng, tiêu tiền chẳng mấy suy nghĩ. Mỗi tháng, cứ vừa nhận lương là anh mua hết cái này tới cái nọ. Những khoản nhỏ lắt nhắt cộng lại, đến giữa tháng là ví cạn sạch. Bà Hà từng nhắc nhẹ nhàng, rồi nhắc kỹ hơn, nhưng lần nào anh cũng cười trừ: “Tiền kiếm được thì phải tiêu, phải hưởng thụ chứ mẹ”.

Trong khi đó, con dâu bà, chị My, lại thuộc kiểu tiết kiệm “triệt để”. Chị làm kế toán, có thói quen ghi chép từng khoản chi, đến mức tiền mua gói tăm hay bịch muối cũng không lọt sổ. Với chị, bất cứ khoản nào không thực sự cần đều phải cắt. Chị tự cắt tóc ở nhà, dùng quần áo vài năm không đổi, thậm chí nhiều lần giấu nhẹm chuyện tiết kiệm để khỏi phải nghe tiếng chồng chê “keo kiệt”. Cứ mỗi lần hai vợ chồng nói chuyện tiền bạc là lại xảy ra tranh luận: Quang thì cho rằng vợ sống quá hà khắc với bản thân, còn My lại trách chồng vô trách nhiệm, thiếu kế hoạch tương lai.

Ở giữa hai thái cực ấy, bà Hà chỉ lặng lẽ quan sát. Bà thương con dâu, vì biết My sống tiết kiệm không phải vì bản thân, mà vì hai đứa cháu. Bé lớn học lớp 5, bé nhỏ lớp 2, cả hai đều học thêm đủ môn: tiếng Anh, Toán, kỹ năng sống… Một tháng riêng tiền học thêm của hai cháu đã ngốn gần 6 triệu. My coi đó là khoản không thể cắt, vì “không học thêm thì thua bạn bè”, còn Quang lại cho rằng trẻ con bây giờ bị nhồi nhét quá mức, nhưng anh cũng không thật sự kiên quyết để giảm bớt. Cứ thế, một bên quyết tiết kiệm để bù cho việc học của con, một bên lại tiêu theo hứng, khiến trong nhà luôn tồn tại cảm giác lệch pha, thỉnh thoảng trong nhà lại vang lên tiếng cãi nhau vì tiền, tiền, tiền.

Bà hiểu các con áp lực: giá cả tăng, lương không tăng bao nhiêu, mọi khoản đều đổ dồn vào đầu. Nhưng bà vẫn mong, giá như hai đứa biết ngồi lại với nhau, biết tôn trọng nhau hơn trong chuyện chi tiêu, thì cuộc sống đã nhẹ nhàng hơn biết bao.

Một số phương pháp để tiết kiệm mà không ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống

Trường hợp gia đình anh Quang – chị My là “bức tranh thu nhỏ” của rất nhiều gia đình trẻ hiện nay: thu nhập không quá thấp nhưng chi tiêu thiếu thống nhất, thiếu chiến lược và đặc biệt là thiếu sự đồng thuận giữa vợ chồng. Một người tiết kiệm quá mức, một người lại tiêu phung phí, điều này tạo ra xung đột không chỉ về tài chính mà còn về cảm xúc. Khi hai thái cực ở chung một mái nhà mà không giao tiếp rõ ràng, gia đình rất dễ rơi vào vòng xoáy căng thẳng.

Thay vì cãi nhau quanh chuyện “ai đúng – ai sai”, điều quan trọng nhất là vợ chồng cần nhìn vào bức tranh tài chính tổng thể của gia đình, thu bao nhiêu, chi những gì, và mục tiêu trong 1 – 3 năm tới là gì.

Có thể tham khảo một số cách dưới đây:

Thiết lập “cuộc họp tài chính” hàng tháng: Hai vợ chồng cần dành ít nhất 30 phút mỗi tháng để ngồi lại, thống nhất kế hoạch thu – chi. Không phán xét, không trách móc, mà chỉ tập trung vào số liệu thực tế. Việc này giúp cả hai hiểu rõ áp lực của nhau và giảm cảm giác một mình gánh cả gia đình.

Khoanh vùng 3 khoản có thể cắt giảm ngay, giảm bớt gói học thêm: Không cắt hoàn toàn, nhưng có thể chọn môn thật sự cần, hoặc thay bằng hình thức học nhóm chi phí thấp hơn.

Cắt nhóm tiêu dùng cảm xúc: Không mua hàng ồ ạt ngay sau khi nhận lương vì đó là những khoản chưa thật sự cần thiết, hãy dành vài ngày suy nghĩ trước khi mua một món đồ. Chỉ giữ tối đa 1 – 2 hoạt động giải trí mỗi tháng.

Áp dụng quy tắc “50 – 30 – 20”: 50% cho nhu cầu thiết yếu, ăn uống, học của con, hóa đơn. 30% cho mong muốn và thói quen cá nhân. 20% để tiết kiệm hoặc dự phòng. Nếu thu nhập không đủ để áp dụng đầy đủ quy tắc này, hãy điều chỉnh linh hoạt. Quan trọng nhất là vẫn có khoản dự phòng, dù ít.

Gốc rễ của vấn đề không chỉ nằm ở mức thu nhập, mà là cách mỗi thành viên nhìn nhận giá trị của đồng tiền. Muốn tài chính gia đình bền vững, vợ chồng phải coi nhau như một đội. Không phải thắng – thua, mà là cùng kéo nhau lên.