Mẳm thịt bò - món ngon độc lạ của người Thái Tây Bắc
Ẩm thực của đồng bào Thái rất phong phú, đa dạng, trong đó phải kể đến món mẳm thịt bò vừa dân dã, lại thơm ngon đậm đà bản sắc dân tộc. Đây cũng là món ngon không thể thiếu trong mâm cơm của đồng bào trong những ngày Tết đến xuân về.
Để làm được món mẳm thịt bò ngon, việc lựa chọn thịt và cách chế biến rất quan trọng. Nguyên liệu để chế biến gồm là thịt bò, muối, gừng, tỏi, ớt. Đặc biệt ớt phải nướng trên than hồng để khi trộn với thịt, thịt sẽ thơm ngon hơn. Thịt bò bà con thường chọn thịt bắp ngon, đặc biệt là thịt thăn khi làm mẳm ăn sẽ giòn ngon hơn. Thịt bò mang về được thái thành miếng mỏng vừa ăn, rồi đem ngâm nước từ 10 đến 20 phút cho miếng thịt săn lại, không bị mềm. Sau đó vớt ra rổ, để ráo nước.
Tiếp đó, lấy gừng rửa sạch, thái lát mỏng, tỏi bóc vỏ đem giã nát. Thịt bò trước khi đem trộn với gừng, tỏi, muối, dùng tay vắt nhẹ cho hết phần nước lã, sau khi trộn xong cho thịt vào vại hoặc lọ. Khi cho thịt vào vại phải ấn thịt xuống cho chặt. Cuối cùng là dùng 2 lớp vải và một lớp ni lông đem bịt kín miệng vại, không để không khí lọt vào bên trong.
Gia vị để ướp mẳm thịt bò.
Là người có kinh nghiệm làm món mẳm thịt bò, bà Lò Thị Chính ở bản Lầu, phường Chiềng Lề, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La cho biết: “Để làm món mẳm thịt bò có hương vị thơm ngon, sau khi trộn gia vị xong, có thể thêm một ít rượu trắng rồi đảo đều, để mẳm thịt bò lên men, miếng thịt sẽ màu đỏ không bị nhũn, thâm đen, ăn sẽ giòn ngon hơn”.
Sau khoảng 2 tuần, khi món mẳm thịt bò đã ngấm gia vị thì có thể đem ra ăn. Thịt được ướp săn lại, khi ăn thịt giòn, ngọt. Mẳm thịt bò có thể xào hoặc đem nướng trên than hồng tuỳ theo khẩu vị của từng người. Mẳm thịt bò được làm chín mang ra ăn rất thơm ngon, vừa có vị giòn ngọt của thịt bò quyện với vị thơm cay nồng của gừng, tỏi, ớt, rượu đã ngâm ủ một thời gian.
Thịt bò sau khi đảo gia vị.
Bà Lò Thị Chính cho biết thêm: “Năm nào Tết đến tôi cùng làm món mẳm thịt bò để đãi khách sang thăm nhà. Ăn món này không ngậy, dễ ăn. Nhưng món mẳm thịt bò không để được lâu, chỉ làm để ăn trong vòng tháng Tết, nếu để lâu thịt sẽ bị nhũn ăn không ngon”.
Ngày xưa gần đến Tết bà con người Thái ở các bản hay mổ trâu, mổ bò để làm thịt gác bếp, thịt mẳm để ăn trong những ngày nghỉ Tết, trong đó có món mẳm thịt bò và coi đây là món ăn để giải rượu. Ngày nay thịt có sẵn ngoài chợ, ngoài những ngày Tết, khi gia đình có cỗ bà con người Thái cũng làm món mẳm thịt bò để đãi khách. Món ăn này có thể ăn kèm với xôi, và các loại quả có vị chát như quả sung, man ca, lá chát rất hợp.
Tết đến xuân về, trong mâm cơm của đồng bào Thái Tây Bắc, sự góp mặt của món mẳm thịt bò càng làm cho những ngày Tết thêm đủ đầy hương vị./.