Lưu trữ trứng đông lạnh - cơ hội cho nhiều phụ nữ được làm mẹ

Trong cuộc sống, có rất nhiều yếu tố tác động gây ảnh hưởng làm suy giảm hoặc mất hẳn khả năng sinh sản của người phụ nữ. Lưu giữ và bảo tồn khả năng sinh sản là một nhánh tiến triển nhanh của y học sinh sản với hai hình thức đặc trưng là bảo quản giao tử và mô sinh sản. 

Sự phát triển hướng đi này ở Việt Nam sẽ đáp ứng cho nhu cầu bảo vệ sức khỏe sinh sản cũng như nâng cao chất lượng cuộc cho người phụ nữ.

Theo ThS. BS bác sĩ Lê Thị Minh Châu, Phó trưởng khoa Hiếm muộn BV Từ Dũ, cho biết tại hội nghị vô sinh toàn quốc vừa qua tại Hà Nội: Trong các năm gần đây, ngoài nhu cầu trữ lạnh phôi, tinh trùng trong điều trị hiếm muộn, nhiều phụ nữ có nhu cầu trữ lạnh trứng (noãn) giúp duy trì việc sinh con.

BS Minh Châu cho biết, việc lưu trữ trứng đông lạnh là một nhu cầu thực tế, có xu hướng gia tăng. Về mặt sinh lý bình thường, sau tuổi 35, số lượng, chất lượng trứng, khả năng sinh sản, thụ thai của người phụ nữ giảm đi nhiều. Cả nước hiện có 22 trung tâm hỗ trợ sinh sản và hầu hết đều đã thực hiện rất tốt kỹ thuật trữ trứng, tinh trùng, phôi. 

Tuy nhiên, theo ThS.BS Minh Châu: “Bệnh viện Từ Dũ hiện mới làm cho những trường hợp điều trị thụ tinh trong ống nghiệm, nhưng chồng không lấy được tinh trùng và người phụ nữ phải trữ hết toàn bộ trứng bằng phương pháp trữ lạnh nhanh, tỷ lệ đậu thai lâm sàng lên tới 50%”. 

Chất lượng trứng sau thời gian trữ lạnh không thay đổi theo thời gian. Nếu phụ nữ trữ trứng ở độ tuổi 20-40 mới mang thai, trứng được rã đông sau vài chục năm vẫn là chất lượng trứng ở độ tuổi 20.

Phương pháp trữ lạnh trứng  này giúp cho những người có bệnh lý ung thư giai đoạn sớm (cần điều trị hóa chất, tia xạ), Người có bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hoặc một số bệnh lý khác, trong quá trình điều trị có nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản; suy buồng trứng do thuốc... vẫn có thể trữ lạnh trứng để phục vụ cho sinh sản sau này.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp phụ nữ chưa kết hôn nhưng muốn lưu trữ trứng để đảm bảo khả năng sinh con trong trường hợp kết hôn muộn; phụ nữ đã lập gia đình nhưng vẫn đề nghị lưu trữ trứng hoặc phôi (được thụ tinh nhân tạo bởi trứng và tinh trùng của hai vợ chồng) để giúp họ vẫn có thể mang thai, sinh con khỏe mạnh nếu sinh con muộn, trì hoãn sinh con do điều kiện công việc... Về mặt kỹ thuật, chúng ta hoàn toàn làm được, nhưng để thành một chu trình thì cần có sự phối hợp liên ngành (huyết học, ung thư, chuyên gia) để cùng có liệu trình cho bệnh nhân mắc các bệnh lý này.

                                

Các trung tâm hỗ trợ sinh sản trong nước hiện đã thực hiện rất tốt kỹ thuật trữ trứng, tinh trùng, phôi - hình thức lưu giữ, bảo tồn khả năng sinh sản. Tại Bệnh viện Từ Dũ đã áp dụng kỹ thuật trữ lạnh nhanh đối với trứng, được thực hiện với các phụ nữ điều trị hiếm muộn. Trứng được lưu giữ bằng kỹ thuật trữ lạnh nhanh, chất lượng như trứng tươi; sau khi rã đông và thực hiện thụ tinh nhân tạo có tỷ lệ đậu thai lâm sàng đạt 50%. Kỹ thuật áp dụng cho phép lưu trữ trứng, tinh trùng, phôi dài ngày trong môi trường nitơ lỏng âm 196 độ C, BS Minh Châu chia sẻ thêm.

Được biết, đây là phương pháp được áp dụng tại một số nước trên thế giới. Nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Viện nghiên cứu London (Anh) đã chứng minh rằng việc lưu giữ trứng bằng phương pháp đông lạnh cũng có thể giúp mang lại kết quả thụ tinh và sinh sản tốt.

Theo phương pháp này, trứng của người phụ nữ sẽ được chọn lựa và lấy ra khỏi cơ thể vào một thời điểm thích hợp nhất và được lưu giữ bằng phương pháp giữ lạnh. Một vài năm sau, khi những phụ nữ này muốn có con trở lại, các bác sĩ có thể sử dụng chính những trứng đã được giữ lạnh đó để tiến hành thụ tinh nhân tạo cho trứng và cấy trở lại cơ thể người mẹ.

Hiện phương pháp bảo quản trứng trong môi trường đông lạnh phục vụ việc tái sinh sản của phụ nữ đang được nghiên cứu và ứng dụng tại một số quốc gia phát triển trên thế giới như Mỹ, Bỉ, Đan Mạch…

Trung bình một trong hai buồng trứng ở một người phụ nữ trưởng thành có thể có tới 60.000 trứng. Việc tách lấy trứng để bảo quản trong môi trường đông lạnh chỉ cần lấy khoảng 1/3 số trứng này. Trứng lấy ra sẽ được bảo quản trong nitrogen dạng lỏng ở nhiệt độ thấp phù hợp cho tới khi người phụ nữ quyết định muốn có con. 

Theo đó, các bác sĩ sẽ nội soi lấy thành phần mô buồng trứng, chiết xẻ một vỏ mô buồng trứng (chứa rất nhiều trứng, nang noãn) thành những phần nhỏ và đem trữ lạnh. Sau khi bệnh nhân điều trị, sẵn sàng tâm lý mang thai, thành phần vỏ mô buồng trứng này sẽ được cấy ghép vào vị trí tự nhiên trong buồng trứng (có thể có thai tự nhiên), hoặc vị trí dưới da khác (cánh tay, bụng dưới, có thai bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm). 

Đặc biệt, về mặt thời gian chức năng của mẫu ghép tồn tại trong cơ thể, biện pháp này có thể phục hồi chức năng nội tiết của buồng trứng khoảng 30%, trong khoảng 40 tháng. Điều này rất quan trọng, bởi nếu chúng ta tiếp tục phát triển kỹ thuật này, sẽ rất có ý nghĩa với phụ nữ lớn tuổi, mãn kinh, giúp họ có thể có thai.