Không phải Maeve, Ruby mới là cô gái mạnh mẽ không điểm yếu trong Sex Education

Trong Sex Education, khi nhắc đến những nhân vật nữ mạnh mẽ, hầu hết người xem sẽ nghĩ ngay đến Maeve Wiley - cô gái thông minh, độc lập, từng bước thoát khỏi hoàn cảnh khó khăn để theo đuổi ước mơ. Nhưng nếu xét về khả năng kiểm soát bản thân, giữ vững tâm thế và duy trì một hình ảnh không thể bị đánh bại, Ruby Matthews mới chính là nhân vật gần như không có điểm yếu.

Suốt ba mùa phim, Ruby hiếm khi để lộ sự tổn thương. Cô luôn xuất hiện với sự tự tin tuyệt đối, không dễ bị lung lay bởi bất kỳ ai hay điều gì. Thế nhưng, dù mạnh mẽ đến đâu, Ruby cũng có một lần vụn vỡ – khoảnh khắc duy nhất mà cô thực sự để cảm xúc chi phối. Nhưng điều đặc biệt thú vị ở nhân vật này sau khoảnh khắc “vụn vỡ” đó là, nó cho thấy sức mạnh của một điều tuyệt vời, không bao giờ cũ… 

"Vũ khí sắc bén" của Ruby

Theo quan sát của tôi, khả năng giữ vững hình ảnh mạnh mẽ của Ruby có thể lý giải là một cơ chế tâm lý đặc thù có tên "Self-Handicapping" (Tự làm suy yếu bản thân có chủ đích).

Theo Berglas & Jones (1978), những người lần đầu tiên đưa ra thuật ngữ Self-Handicapping, đây là một cơ chế tự vệ giúp con người kiểm soát hình ảnh của mình trước thất bại hoặc những tình huống có thể gây tổn thương. Những người có xu hướng này thường vô tình hoặc cố ý tạo ra các rào cản vô hình để bảo vệ cái tôi, đảm bảo rằng nếu họ thất bại, họ vẫn có thể duy trì lòng tự trọng và vị thế xã hội. Quinn & Crocker (1999) cũng chỉ ra, trong trường học, sinh viên thường áp dụng “chiêu” Self-Handicapping trong học tập, đặc biệt, sinh viên nữ trong các ngành khoa học (STEM) có xu hướng Self-Handicapping do sợ bị đánh giá thấp. 

Với Ruby, sau ‘cú sốc’ hồi nhỏ ở trường tiểu học, cô rút ra rằng mình phải luôn giữ thế chủ động, luôn kiểm soát hình ảnh của mình và không để ai thấy mình yếu đuối, không ai có thể bắt nạt được mình. Vì thế, cô không bị phụ thuộc cảm xúc vào người khác. Đây là điểm khác biệt giữa Ruby và nhiều nhân vật khác trong phim.  

Một ưu điểm nữa là người có nét tính cách này không để thất bại ảnh hưởng lâu dài. Khi Otis không đáp lại tình cảm của mình, thay vì bi lụy, cô nhanh chóng trở lại với cuộc sống bình thường.

Nhược điểm của nét tính cách Self-Handicapping là những người này thường khó kết nối sâu sắc với người khác. Vì quá giỏi trong việc bảo vệ bản thân, Ruby khó thực sự mở lòng và để người khác bước vào thế giới của mình, ngay cả 2 người bạn thân nhất của cô ở trường Moordale. Bên cạnh đó, họ cũng rất sợ bị đánh giá, sợ mất đi “quyền lực” của mình. 

Ý nghĩa đằng sau lần "vụn vỡ" của Ruby

Khi Ruby gọi điện cho Otis và nói "Em yêu anh", đó là lần đầu tiên cô để người khác thấy một phần con người có thể bị tổn thương của mình. Nhưng ngay sau khi nhận lại sự im lặng (tử tế) từ Otis, Ruby không để bản thân mắc kẹt trong nỗi đau.

Thay vì níu kéo hay tự dằn vặt, cô nhanh chóng lấy lại sự bình tĩnh, tiếp tục duy trì hình ảnh mạnh mẽ vốn có. Không có cảnh Ruby khóc lóc hay trốn tránh cuộc sống – cô đơn giản chỉ đi tiếp.

Đây chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa Ruby và những nhân vật khác. Nếu Maeve mất rất nhiều thời gian để chấp nhận cảm xúc của mình với Otis, nếu Otis dễ bị cảm xúc chi phối, thì Ruby hiểu rằng cô không cần một người khác để khẳng định giá trị bản thân.

Điều này không có nghĩa là cô không đau lòng, mà chỉ là cô không để nỗi đau định nghĩa mình. 

Điều làm Ruby trở thành một nhân vật đặc biệt chính là cô không cố gắng làm hài lòng người khác. Cô không cần phải là "cô gái tốt" để được yêu thương. Cô có thể kiêu hãnh, sắc bén, mạnh mẽ, và vẫn có giá trị riêng dù ai đó không chọn cô.

Nhưng có một điều thay đổi – cô không còn thờ ơ như trước. Trước đây, Ruby giữ khoảng cách với bạn bè và duy trì mối quan hệ xã hội chỉ để củng cố địa vị. Nhưng bất ngờ là sau cú sốc tình cảm với Otis, người xem thấy Ruby bắt đầu quan tâm đến bạn bè một cách chân thành hơn. 

Ruby chủ động giúp đỡ Aimee, người mà trước đó cô chỉ xem như một "đối tác thời trang" hơn là một người bạn thực sự. Cô cũng không còn gọi Maeve bằng cụm từ rất tệ hại mà bản thân đã duy trì từ đầu phim (cốt để chứng tỏ mình là “thượng đẳng”). Cô cùng cả trường tìm kiếm một người bạn mất tích, và tập trung trọn vẹn để cuối cùng đóng vai trò quyết định cứu được người bạn ấy…

Từ đó, có thể thấy rằng tình yêu chân thành (của Ruby với Otis) dù không có một kết thúc như mong muốn, vẫn có sức mạnh làm tan chảy con người khô cứng trước kia của Ruby.

Sự khác biệt giữa cô và những nhân vật khác trong Sex Education là cô không thay đổi hoàn toàn con người mình chỉ vì một câu chuyện tình cảm. Ruby không trở thành một phiên bản yếu đuối hơn sau khi bị từ chối – cô chỉ học cách hiểu bản thân hơn.

Bởi lẽ, sự mạnh mẽ thực sự không đến từ việc không có tổn thương – mà đến từ việc biết cách bước tiếp mà không để tổn thương điều khiển mình.