Không chạm tay lên mặt trong mùa dịch Covid-19 giúp phòng tránh bệnh cực tốt nhưng bạn đã biết cách để “chặn đứng” thói quen khó bỏ này?

Straitstimes nhận định, trong suốt cả ngày dài, chúng ta chạm vào rất nhiều bề mặt như tay nắm cửa, nút bấm thang máy, cột tàu điện ngầm – nơi virus, bao gồm cả nCoV cũng có thể tồn tại trong nhiều ngày.

Từ đó, vi khuẩn có thể nằm đầy rẫy trên những đầu ngón tay, rồi chạm lên mặt thì mũi, miệng hoặc mắt cũng chẳng ngoại trừ làm nơi ở mới cho virus, vi khuẩn… "Chạm tay lên mặt là thói quen rất khó bỏ vì tất cả chúng ta đều làm điều đó và đôi khi vẫn làm mà không hay biết", TS Vanessa Raabe, trợ lý giáo sư tại khoa y của Đại học Y tế Langone cho biết.

Thế nên, làm thế nào để không còn chạm tay lên mặt là điều trở nên cực quan trọng với mỗi người trong lúc này. 4 mẹo hay từ chuyên gia có thể hữu ích với bạn:

Luôn giữ bên mình một cuộn khăn giấy

Khi bạn cảm thấy có cái gì đó thôi thúc mình gãi ngứa trên mặt, bạn thường dụi mũi hoặc điều chỉnh kính đeo. Hãy lấy khăn giấy và sử dụng nó thay vì trực tiếp đưa tay lên xoa mũi, chỉnh kính.

Nếu bạn cảm thấy mình phải hắt hơi nhưng không có sẵn khăn giấy, hãy hắt hơi vào khuỷu tay thay vì vào lòng bàn tay. Việc hắt hơi vào lòng bàn tay có nhiều khả năng truyền virus, vi trùng từ mình sang cho người khác hoặc đồ vật xung quanh.

BS Trương Hữu Khanh (Trưởng Khoa Nhiễm – Nội thần kinh, Bệnh viện nhi đồng 1, TP.HCM) từng khuyến cáo, trong trường hợp ho, hắt hơi có thể dùng mặt trong của khuỷu tay để che mũi và miệng khi ho, hắt hơi.

Điều này đặc biệt quan trọng và nghiêm cấm không được dùng bàn tay trực tiếp để che. Chúng ta đều biết bàn tay là nơi chứa đựng cả ổ vi khuẩn. Mỗi ngày, bàn tay chúng ta tiếp xúc với rất nhiều loại đồ dùng khác nhau như tay nắm cửa, thang máy, bàn phím máy tính, điện thoại, đếm tiền mặt…

Tất cả những vật dụng này đều được giới chuyên gia xác nhận có khả năng lưu lại virus corona nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày tùy theo nhiệt độ và độ ẩm phù hợp. Bàn tay do đó không phải là thứ an toàn để bạn sờ lên mặt, lên miệng. Dùng bàn tay để làm bất cứ thứ gì như xì mũi, hắt hơi, ho… cũng phải cảnh giác cao độ để phòng tránh lây nhiễm virus.

Giải quyết nguyên nhân gốc rễ

BS Raabe (NYU Langone Health) đưa ra khuyến nghị này: "Hãy nâng cao cảnh giác với tất cả mọi thứ có khả năng chạm vào mặt". Khi bạn nhận thức rõ hơn về thời điểm và lý do bạn chạm vào mặt mình, giải quyết nguyên nhân gốc rễ có thể là một giải pháp hiệu quả.

Nếu bạn muốn dụi mắt vì mắt khô, hãy sử dụng nước mắt nhân tạo chẳng hạn. Bác sĩ Justin Ko, phó giáo sư chuyên Da liễu tại Stanford Health, khuyên bệnh nhân đeo kính nên cân nhắc việc đeo kính áp tròng để ngăn chặn thói quen dụi vào mắt.

Tương tự như vậy, trong khi khẩu trang không hiệu quả lắm trong việc ngăn chặn sự lây truyền của virus, chúng vẫn khá hữu ích, có tác dụng như hàng rào giúp bạn chống chạm tay vào mũi hoặc miệng.

Bạn cũng có thể đặt ghi chú quanh nhà hoặc trên máy tính làm việc. Điều này đóng vai trò như một lời nhắc nhở hữu ích.

Làm cho đôi bàn tay luôn bận rộn

Ví dụ như lăn bóng trong tay làm bàn tay của bạn liên tục hoạt động thay vì rảnh rỗi có thể sờ lên mặt bất cứ lúc nào. Tất nhiên đừng quên thường xuyên rửa sạch và khử trùng đôi bàn tay của bạn nhé!

"Sử dụng xà phòng thơm hoặc kem dưỡng da cũng có thể hữu ích", Tiến sĩ Zach Sikora, một nhà tâm lý học lâm sàng tại Tây Bắc Y ở Chicago cho biết. Khi bạn đưa tay lại gần mặt, mùi hương đó có thể khiến bạn nhận thức rõ hơn về hành động của mình.

Nói chung, từ bỏ thói quen chạm tay lên mặt không hề đơn giản bởi ngay cả Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng phải đấu tranh với nó.

"Tôi đã không chạm vào mặt tôi trong nhiều tuần! Được vài tuần và điều đó không hề đơn giản nhưng tôi vẫn luôn cố gắng", ông Trump nói vào ngày 4/3 tại một cuộc họp của giám đốc điều hành hãng hàng không.

Hãy thư giãn và thư giãn

TS Stew Shankman, giáo sư tâm thần học và khoa học hành vi tại Đại học Tây Bắc, nói: "Lời khuyên chung của tôi là mọi người nên cố gắng giảm căng thẳng nói chung, đừng quá lo lắng và ám ảnh về những gì mình chạm vào".

"Căng thẳng gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và bạn càng căng thẳng thì càng giảm khả năng chống lại nhiễm trùng của cơ thể". Hãy cố gắng nhẫn nại ở trong thời điểm hiện tại, thực hành các bài tập thiền, chánh niệm và tập trung vào hơi thở. Miễn là tay bạn sạch sẽ, chạm vào mặt không phải là câu chuyện thảm họa.