Gợi ý cách chọn những cuốn sách hay nhất cho trẻ 0-6 tuổi theo triết lý Montessori

Môi trường Montessori (ở trường học, gia đình, cộng đồng) luôn rất hỗ trợ cho quá trình hình thành thói quen đọc sách của trẻ. TS Maria Montessori luôn hướng đến mục tiêu giữ cho lớp học trở thành một môi trường thân thiện với việc đọc của trẻ. Bà từng viết trong cuốn sách "Discovery of the Child": "Một đứa trẻ không đọc cho đến khi nó nhận được những ý tưởng về chữ viết".

Chính vì thế, môi trường Montessori luôn có những không gian để mang đến những trải nghiệm và cơ hội tiếp cận với chữ viết cho trẻ, trong đó, bao gồm cả góc đọc sách - nơi cất những cuốn sách phù hợp với trẻ ở từng giai đoạn phát triển.

Bài viết này chia sẻ với các bố mẹ những yếu tố cần cân nhắc và tham khảo khi chọn sách cho trẻ nhỏ từ 0-6 tuổi từ cách tiếp cận của triết lý Montessori.

1. Ngôn ngữ phong phú và đẹp đẽ: Những cuốn sách sử dụng nhiều từ, tính từ miêu tả và đặc biệt tránh cách nói bắt chước ngôn ngữ của trẻ con (nói chệch, nói nhịu theo kiểu của trẻ đang học nói) rất tốt và hữu ích cho việc dạy trẻ ngôn ngữ chuẩn xác và gia tăng vốn từ vựng của trẻ. Trẻ nhỏ cũng rất hứng thú với những cuốn sách có vần điệp nhịp điệu nhàng và câu từ có tính lặp lại.

2. Nội dung dựa trên thực tế cuộc sống: Trẻ quan tâm, bị thu hút và lôi cuốn một cách tự nhiên bởi thế giới xung quanh mình và vì thế chúng ta nên giới thiệu với trẻ những cuốn sách về cuộc sống thực tế. Hãy cố gắng tìm và ưu tiên những cuốn sách với câu chuyện về những trải nghiệm thật, như các hoạt động thường ngày (đi thăm ông bà, đi siêu thị, hoạt động trước khi đi ngủ hay khi thức dậy…) và những cuốn sách mà tranh minh họa về các đồ vật thật như phương tiện giao thông hơn là những câu chuyện kỳ ảo.

3. Chọn đúng loại sách phù hợp với độ tuổi của trẻ: Chọn những cuốn sách phù hợp với độ tuổi của trẻ là một việc quan trọng và loại sách bạn chọn sẽ thể hiện rất rõ điều này. Ví dụ, trẻ nhỏ dưới một tuổi nên làm quen với sách bồi cứng trong khi trẻ ở độ tuổi tập đi thì thích thú với những cuốn sách lật mở hoặc tương tác, khi trẻ lớn hơn thì các cuốn sách tranh bìa cứng hoặc bìa mềm là sự lựa chọn tốt.

4. Số từ trên mỗi trang sách phù hợp với trẻ: Lượng từ xuất hiện trên mỗi trang sách cũng phải phù hợp với mức độ phát triển nhận thức và độ tuổi của trẻ. Ví dụ, cuốn sách phù hợp với trẻ ở độ tuổi sơ sinh thường sẽ có một từ trên mỗi trang sách với hình ảnh minh họa ở trang bên cạnh. Khi trẻ dần phát triển nhận thức, trên mỗi trang sách có thể là một tranh minh họa với một câu ngắn, rồi đến các cốt truyện đơn giản, và cuối cùng là các câu chuyện phức tạp khi kỹ năng đọc hiểu của trẻ phát triển ở mức độ cao hơn.

5. Những chi tiết nhỏ thú vị: Trẻ thường rất chú ý tới các chi tiết thú vị, vì thế, giờ đọc sách của trẻ sẽ thú vị và nhiều tiếng cười hơn rất nhiều với những cuốn sách đầy ắp các chi tiết nhỏ trong những bức tranh minh hoạ. Những chi tiết này cũng là một chất xúc tác tuyệt vời để mở ra những cuộc trò chuyện hay chủ đề mà chúng ta có thể thảo luận cùng trẻ khi đọc sách.

6. Tính thẩm mỹ cao: Để trẻ cảm nhận và yêu thích niềm vui đọc sách một cách trọn vẹn, chúng ta nên chọn những cuốn sách tươi sáng và tính thẩm mỹ cao nhất để đọc cùng trẻ để trẻ có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cuốn sách đó. Điều này cho phép trẻ khám phá cuốn sách như là một tác phẩm nghệ thuật của ngôn từ, hội họa và hình ảnh.

Cho dù có những nguyên tắc và tiêu chuẩn riêng, nhưng những yếu tố bố mẹ cần chú ý khi chọn sách cho trẻ từ 0-6 tuổi theo triết lý Montessori cũng khá tương đồng với những nguyên tắc phổ quát khác khi đặc biệt đề cao sự phù hợp (về độ tuổi và sự phát triển nhận thức của trẻ) và tính thẩm mỹ của những cuốn sách thiếu nhi.

Trải nghiệm trong những năm đầu đời rất quý giá và thiêng liêng với trẻ, bởi vâỵ, những cuốn sách, những câu chuyện mà bố mẹ cùng đọc với trẻ cũng sẽ góp một phần quan trọng giúp bồi đắp cho trẻ một đời sống tinh thần phong phú, lành mạnh và đẹp đẽ sau này.