Giữa Hà Nội bụi bặm, bạn sẽ vừa mơ ước vừa ngưỡng mộ cuộc sống giản dị trong veo này

Huyền Trang - Chí Toàn,
Chia sẻ

Những đứa trẻ chân trần được chạy trên đất đai, cây cỏ, giữa cái nắng bỏng cháy của mùa hè, giữa ông bà, cha mẹ đang cặm cụi xới đất, xén cỏ cho rau. Chẳng xa thành phố, gia đình ấy chỉ cách chúng ta một nhịp cầu…

Chỉ cách chúng ta một nhịp cầu, “ốc đảo xanh” giữa lòng thành phố đã như thể ở một thế giới khác. Từ trên cầu Long Biên phóng tầm mắt nhìn xuống những rặng cỏ um tùm bên kia sông, khó tin nổi, bãi giữa sông Hồng lại là một thế giới thanh bình, trù mật, nơi có những nếp nhà giản dị và những con người “nhà quê ở phố”.

bãi giữa sông Hồng
Chỉ cách phố xá một nhịp cầu, "ốc đảo xanh" ở bờ bãi sông Hồng như thể một thế giới khác, trong veo và hồn hậu.

Đang mùa cạn nước, bước chân vào bờ bãi sông Hồng, chẳng còn thấy một tí dấu vết nào của con sông đỏ nặng phù sa như trong thơ ta vẫn đọc; chỉ thấy những lối mòn, những con đường đất quanh co, nhiều đoạn trơn như đổ mỡ dẫn vào những cánh đồng chuối xanh rì, những bãi ngô trải dài tít tắp, những vườn nhãn đang bói quả non, những khoảnh vườn trồng bầu bí, rau cải, rau muống, dưa chuột... xanh rì đang đợi tay hái, xen với những luống ngưu bàng non sẽ được thu hoạch vào dịp Tết… Lúp xúp bên những rặng xanh, giữa “ốc đảo xanh” đó là những túp lều tạm dựng nên bằng tre nứa, bạt phủ… - mái ấm của những gia đình cư dân bãi giữa sông Hồng.

bãi giữa sông Hồng
Sâu trong lòng bãi là những túp lều nho nhỏ, nhưng rợp bóng cây xanh hoa hoa trái của những người "nhà quê" thuê đất làm nông dân ở thành phố.

Những người “nhà quê ở phố” như nhà chú Vụ (54 tuổi), cô Tấn (51 tuổi), dầu đã gắn bó với mảnh đất sông Hồng ngót 25 năm nay, đã sinh con đẻ cái, con cái dựng vợ gả chồng, đến đời cháu nội vẫn sống tại mảnh đất cách trung tâm Hà Nội vài bước chân này, ở “ốc đảo xanh” có đến hàng trăm hộ. Họ gắn bó với đất, bám vào đất mưu sinh, và trải qua ngót nửa cuộc đời của mình với bãi giữa, với phố Hà Nội, nhưng lúc nào cũng bảo: “Chúng tôi người nhà quê”.

Gia đình chú Vụ, cô Tấn, cũng như nhiều cư dân khác ở xóm ngụ cư này, từ Hưng Yên lên bãi giữa thuê đất làm nông nghiệp. “Ở quanh đây, một vạt là Hưng Yên, một vạt khác là Phú Thọ, trên trên kia nữa thì có người ở Hà Tây (cũ), đủ cả, cứ dắt díu nhau lên đây thuê đất, dựng lều mà trồng trọt thôi. Có nhà trồng ngô, chuối, rau màu, có nhà chỉ ưa trồng ngưu bàng (một vị thuốc Bắc, thuốc Nam), cũng có người trồng cây ăn quả như ổi lê, nhãn, ít nhà chăn thêm con gà con vịt cho có đồng ra đồng vào, đủ hết, chả khác gì ở quê” – vừa ngồi vặt đám rau sam và cỏ dại đang lấn đất của luống rau cải, chú Vụ vừa kể.


bãi giữa sông Hồng
Gia đình chú Vụ là một trong những nhà hiếm hoi có đủ 3 thế hệ sống ở bãi giữa sông Hồng.

Ở quê Hưng Yên, gia đình cô chú cũng có đất, nhưng cứ chắp và mỗi nơi mỗi mảnh, lại không màu mỡ, thế là, đất ở quê cho người khác thuê lại, theo chân hàng xóm, họ dắt nhau lên bãi giữa này thuê đất nông nghiệp để tiếp tục làm nông. Hai cô con gái sinh năm 1991 và 1995 đã đi lấy chồng ở nơi khác, còn cậu trưởng 1987 lấy vợ, sinh con, cũng cùng cha mẹ ở đây, trồng chuối, trồng rau màu, mùa nào thức nấy, gánh lên bán ở chợ và những con đường đi ngang phố cổ.

bãi giữa sông Hồng
Cô Tấn và chú Vụ đã bỏ quê lên bám trụ đất bãi giữa sông Hồng 25 năm nay, sống nhờ mấy mẫu chuối lá và rau sạch.

Tùng Lâm (6 tuổi) và Như Ý (4 tuổi) là những đứa trẻ hiếm hoi ở khu “ốc đảo xanh”, chẳng phải vì ở đây hiếm người, mà bởi nơi này hiếm người trẻ còn thích gắn bó với đất đai, với vườn tược như bố mẹ các bé. Chân đất, đầu trần, lũ trẻ đang trong đợt nghỉ hè tha hồ chạy chơi, tự bày trò với nhau cho hết ngày, trong khi ông bà, bố mẹ cật lực làm cỏ trên những luống rau, đánh chuối ra trồng ở đất mới hay cải tạo đất… Da đứa nào cũng nâu bóng màu bánh mật vì dang nắng, người ngợm chắc nịch vì chạy nhảy suốt ngày, hoặc lăng xăng giúp ông bà bắt sâu, nhổ cỏ.

bãi giữa sông Hồng
Bé Như Ý đang học mẫu giáo, đang nghỉ hè nên lăng xăng ngoài đồng cả ngày với lũ trẻ hàng xóm, thi thoảng nhớ mẹ, cô bé lại nhào vào làm nũng một tí.

bãi giữa sông Hồng
Hai anh em Tùng Lâm, Như Ý là những công dân hiếm hoi thuộc thế hệ thứ ba của "ốc đảo xanh".

Những em bé lớn lên trên bãi giữa như Tùng Lâm, Như Ý cũng được đi học trên phố, có đứa năm nay lên lớp 3 như bé Liên hàng xóm đã nói tiếng Anh như gió, tự tin giao tiếp với những người Tây thi thoảng xuống bãi chơi, nhưng không giống trẻ con ở phố, chúng xa lạ với điều hòa nhiệt độ, tủ lạnh hay các thiết bị công nghệ. Một phần bởi chúng tự chơi với nhau, với những cỏ cây sẵn có trong “vườn nhà”, phần khác bởi dưới bãi chẳng có điện lưới, tất cả nguồn điện phụ thuộc vào những tấm pin năng lượng mặt trời, chỉ đủ để thắp đèn, chạy quạt điện và ti vi, nhà nào “oai” lắm thì có thêm đầu thu kỹ thuật số, nhưng cũng chả mấy ai có thời gian xem.

bãi giữa sông Hồng
Mấy đứa trẻ nghĩ ra đủ trò để chạy chơi, trong khi người lớn làm việc.

bãi giữa sông Hồng
Tuy gần gụi với đất đai, với nải chuối, chùm dâu da xoan, lũ sâu hơn là những thiết bị công nghệ, bé Liên vẫn "khét tiếng" là học giỏi và rất dạn dĩ khi giao tiếp tiếng Anh với những người nước ngoài thi thoảng đến thăm xóm.

bãi giữa sông Hồng
Mải chơi trốn tìm, bé Trang (hàng xóm) bị bọ lẹt của cây chuối đốt chân, chị Liên an ủi: "Lấy ruột của nó dí vào một lúc là hết, không phải khóc!".

Còn nước? Bọn trẻ, cũng như những thành viên khác trong gia đình, làm quen với việc dùng nước giếng khoan lọc trong thùng phuy để rửa tay chân, tắm táp, tưới cây; nước ăn và uống thì dùng nước tinh khiết mua bình, cứ 15.000 đồng/bình 18 lít, được người ta chở từ trên phố xuống bán.

bãi giữa sông Hồng
Nhà nào ở "ốc đảo xanh" cũng trữ những thùng nước giếng khoan lọc để sinh hoạt hằng ngày.

bãi giữa sông Hồng
Nguồn nước này cũng được tận dụng để tưới cây và rửa nông cụ.

bãi giữa sông Hồng
Nước ăn và uống thì đã có nước đóng bình cho an toàn.

Những hôm không đi học, chúng cũng ăn bữa tối, bữa trưa muộn như cả nhà, việc ăn trưa lúc 1 giờ chiều, ăn tối lúc 8 giờ là chuyện thường, vì người lớn, 3 giờ sáng đã phải dậy hái rau, chặt chuối cho kịp đem ra chợ bán lúc 6 giờ, rồi trưa mới tất tả chợ búa, cơm nước. Đến chiều, họ lại phơi lưng ngoài đồng làm cỏ, cuốc đất cho đến tối mịt, không thấy mặt người, đèn pin treo trên đầu cũng không soi rõ lũ sâu nữa, cả nhà mới nghỉ, lục tục cơm nước, tắm táp rồi đi ngủ sớm.

bãi giữa sông Hồng
Túp lều xềnh xoàng này là tổ ấm của gia đình chú Vụ, cô Tấn. Gia đình anh Tuân, chị Lơ (bố mẹ bé Lâm, bé Ý) được ra riêng ở một túp lều khác gần đấy.

bãi giữa sông Hồng
Dựng mỗi túp lều, tùy điều kiện kinh tế của các gia đình, tốn khoảng 5 - 7 triệu cho đến vài chục triệu. 

bãi giữa sông Hồng
bãi giữa không có đường lưới điện, nhà nào cũng phải sắm một tấm pin năng lượng mặt trời để có điện sinh hoạt.

Chị Lơ (mẹ hai bé Lâm và Ý) bảo, ở xóm này, chẳng ai có thời gian sang nhà nhau cà kê chuyện trò, vì ai cũng mải làm, cũng không mấy khi về quê, trừ khi có việc thật sự quan trọng. Ngay như chị, hồi ở cữ hai đứa nhỏ, về quê chỉ quanh quẩn ít ngày đã chán, lại lên.

bãi giữa sông Hồng
Lên thành phố đã lâu, nhưng vẫn gắn chặt với đất, với việc làm nông, những phụ nữ như chị Lơ chẳng có thời gian chơi hay nghĩ đến việc nghỉ ngơi.


Mẹ chồng chị, cô Tấn cười cười, góp chuyện: “Mấy cái lều này, người ngoài nhìn vào trông xập xệ thế thôi, chứ có cây cối đối lưu, hè mát, đông ấm, chả ai nghĩ đến việc dùng điều hòa làm gì, khí trời là nhất rồi. Ở mãi cũng quen đấy, như vợ chồng tôi ở đây 25 năm rồi, cũng đẻ 2 đứa con ở đất này, giờ đến con dâu, con trai cũng thế. Về quê chẳng qua là có công có việc thôi, chứ nghỉ mấy hôm là không kiếm được tiền, mà ngồi không cũng chán cơ!”.

bãi giữa sông Hồng
Thi thoảng, khách trên phố lại xuống tận lều mua rau, mua chuối, khiến cô Tấn thêm phần bận rộn.

Chuyện ngặt nghèo điện, nước hay những túp lều nho nhỏ chẳng có tiện nghi gì ngoài tivi, quạt điện, cái bếp ga và tấm pin năng lượng mặt trời, với gia đình này, chẳng có gì đáng ngại, vì cũng như hàng trăm gia đình khác, họ đã quen. Chú Vụ nhẩm tính, với khoảng 30 triệu/năm tiền thuê 3 mẫu ruộng, tiền thuê nhà không mất, chỉ cần chăm chỉ làm lụng, họ vẫn sống ổn hơn nhiều so với về quê, vẫn đủ tiền ăn cho gia đình, tiền học cho bọn trẻ và dành dụm được chút đỉnh.

bãi giữa sông Hồng
Cuộc sống của gia đình giữa "ốc đảo xanh" kém tiện nghi, nhưng trong veo và hồn hậu.

Chúng tôi ở đây cũng mong có đường điện, có nước máy dùng lắm, mình người lớn chả sao, có thương bọn trẻ con này này. Trộm vía, đẻ ra, lớn lên ở đất bãi này, chắc nhờ cây cối và hơi đất, cả mấy đứa trong xóm đều rắn rỏi, cứng cáp hơn hẳn bọn trẻ con trong phố. Mà tính ra, không có đường điện, không sẵn nước máy đâm ra lại hay ấy, vì nếu có, người ở phố sẽ tràn xuống đây mua đất ngay. Người ở phố mà xuống đây mua đất làm vườn, chắc chỉ để chơi chơi, nuôi mấy con gà vịt làm cảnh đèm đẹp để cuối tuần sang ngắm cho sướng mắt thôi, chứ không phải làm nông thực chất như chúng tôi. Cơ mà họ mà mua được thì mấy chục triệu của mình xá gì. Kể cũng may, nhỉ, cái bãi này cứ như thời nguyên thủy thế này, chính ra lại hay!” – nghỉ tay giữa hiệp làm cỏ, trong khi trời tắt nắng dần, chú Vụ tính toán rất hồn nhiên như thế.

bãi giữa sông Hồng
Buổi chiều ập xuống trên những luống rau, nhưng đó mới là giờ nghỉ "giữa hiệp" của những nông dân chăm chỉ ở bên kia phố xá...
Chia sẻ