Cứ làm điều này mỗi ngày thì bạn sẽ không phải lo chuyện mới "25 tuổi mà trí não thì như người 50 tuổi"

Nhà thần kinh học Sara Lazar - hiện đang làm việc tại trường Y Harvard, bắt đầu học thiền một cách tình cờ. Trong khi duy trì hoạt động huấn luyện chấn thương sau một cuộc chạy đua marathon, chuyên gia vật lý trị liệu của Sara đã khuyên cô nên tập giãn cơ. Đây là lý do đưa cô đến với yoga.

"Giáo viên yoga của tôi khi đó đã nói rằng yoga sẽ giúp bạn tăng lòng từ bi và mở rộng trái tim. Tuy nhiên lúc đó tôi chỉ nghĩ đơn giản rằng 'Ok, hi vọng nó sẽ giúp tôi giãn cả cơ nữa'. Nhưng hóa ra tất cả những điều đó là có thật. Tôi cảm thấy mình trở nên bình tĩnh hơn trong mọi tình huống, kể cả những tình huống trước đây tôi cho rằng rất khó khăn. Tôi thực sự đã trở nên từ bi và cởi mở hơn. Tôi đã bắt đầu biết đặt mình vào vị trí của người khác trước bất kỳ việc gì", Sara nói.

Cuối cùng, Sara bắt đầu nghiên cứu các tài liệu khoa học về thiền chánh niệm (một loại thiền trong đó bao gồm việc tập yoga mỗi ngày). Càng đi sâu tìm hiểu, cô càng nhận ra có rất nhiều bằng chứng cho thấy việc thiền giúp giảm căng thẳng, lo âu, mệt mỏi, mất ngủ và làm tăng chất lượng cuộc sống.

Vì thế cô bắt đầu thực hiện một số nghiên cứu khoa học thần kinh liên quan đến vấn đề thiền.

Trong nghiên cứu đầu tiên, Sara tìm hiểu về sự khác biệt trên não bộ của những người thiền định dài hạn (7-9 năm) so với những người mới tập thiền ở cùng một độ tuổi. Các kết quả cho thấy ở những người có nền tảng thiền định lâu dài, chất xám ở một số khu vực của vỏ não nhiều hơn hẳn, đặc biệt là ở vùng thính giác và vỏ giác quan cũng như các vùng cảm giác khác.

Điều này là hoàn toàn hợp lý, bởi thiền chánh niệm làm bạn sống chậm lại và học cách chú ý đến khoảnh khắc hiện tại, bao gồm cả các cảm giác vật lý như hơi thở của bạn và những âm thanh quanh bạn.

Tuy nhiên các nhà khoa học trong nhóm của Sara cũng nhận ra rằng những người thiền định lâu năm còn sở hữu bộ não với nhiều chất xám hơn ở cả những vùng khác của não - những khu vực liên quan đến trí nhớ và khả năng ra quyết định của họ: vùng vỏ não trước. Trên thực tế, hầu hết mọi người đều trải qua quá trình não co lại khi họ già đi. Tuy nhiên những người 50 tuổi tham gia nghiên cứu này lại có bộ não với lượng chất xám tương đương với những người 25 tuổi.

Điều này thật đáng chú ý!

Nhưng một câu hỏi khác lại nảy ra. Nếu ngay từ trước khi tập thiền, những người thiền định lâu dài đã có nhiều chất xám ở vỏ não hơn thì sao? Điều này dẫn đến nghiên cứu thứ 2 được Sara và nhóm của cô thực hiện. Trong nghiên cứu này, Sara đưa một nhóm người chưa hề có kinh nghiệm thiền định vào một chương trình thiền chánh niệm kéo dài 8 tuần.

Kết quả là gì? Chỉ với 8 tuần thiền định, bộ não của những người tham gia nghiên cứu đã thay đổi theo hướng tích cực hơn, gồm có các khu vực não điều khiển khả năng ghi nhớ, việc học tập, năng lực thể hiện cảm xúc, năng lực nhìn nhận vấn đề từ nhiều hướng cũng như một phần của não bộ nơi các chất dẫn truyền thần kinh được tạo ra.

Không chỉ vậy, các phim chụp não của những người này còn cho thấy sự co rút của hạch hạnh nhân - một vùng não liên quan tới cảm giác sợ hãi, lo âu và sự hung hăng. Kích thước của hạch hạnh nhân giảm đồng nghĩa với mức độ giảm căng thẳng ở những người tham gia nghiên cứu.

Hình ảnh cho thấy việc thiền mỗi ngày có tác dụng giảm đau hiệu quả hơn rất nhiều so với việc chỉ nghỉ ngơi

Như vậy, mỗi lần thiền bạn cần phải thiền trong bao lâu để đạt được kết quả trên? Trong nghiên cứu, mỗi người tham gia được yêu cầu thiền 40 phút mỗi ngày, tuy nhiên kết quả cho thấy trung bình họ chỉ thiền khoảng 27 phút mỗi ngày. Một số nghiên cứu khác cho thấy dù bạn chỉ thiền khoảng 15-20 phút mỗi ngày thì những kết quả đạt được cũng rất tích cực rồi.

Đối với riêng việc thiền định của Sara, cô nói: "Tôi khá thoải mái với việc thiền của bản thân mình. Có ngày tôi thiền 40 phút, có ngày lại chỉ 5 phút và có ngày tôi không thiền. Nó giống như việc tập thể dục vậy. Nếu bạn có thể tập một tuần 3 lần, mỗi lần 60 phút thì thật tuyệt, nhưng nếu bạn chỉ có thể tập 10 phút mỗi ngày thì điều đó cũng không hề tệ chút nào!"

Như vậy, hóa ra việc thiền có thể giúp bạn không phải lo chuyện não bị lão hóa hay là mới 25 tuổi đã có bộ não của người 50 tuổi. Vậy bạn đã quyết định chưa, bạn có sẵn sàng bỏ ra vài chục phút mỗi ngày trong quỹ thời gian của mình để bắt đầu tập thiền không?