Chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc: Hàng tháng phải đóng bao nhiêu tiền?

Cách tính mức đóng BHXH bắt buộc với chủ hộ kinh doanh

Từ ngày 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh sẽ phải tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Quy định này đang thu hút sự quan tâm lớn vì tác động trực tiếp đến hàng triệu chủ hộ kinh doanh tại Việt Nam.

Theo đó, căn cứ khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định:

1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên;

…

m) Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ;”

Như vậy từ ngày 1/7/2025, ngoài việc đóng bảo hiểm bắt buộc cho người lao động thì chủ hộ kinh doanh cũng thuộc đối tượng tham gia đóng BHXH bắt buộc.

Nhiều chủ HKD tỏ ra băn khoăn về gánh nặng tài chính khi phải tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, quy định về mức đóng lại khá linh hoạt và có thể giúp chủ HKD chủ động cân đối tài chính.

Theo đó, tỷ lệ đóng: Tổng cộng 25% trên mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, trong đó: 3% vào quỹ ốm đau và thai sản và 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Ngoài ra, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH được tính như sau:

Mức thấp nhất: Bằng mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Mức cao nhất: Bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Trong đó, mức tham chiếu sẽ bằng mức lương cơ sở. Hiện nay mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng. Giả định mức lương này vẫn không đổi từ 1/7/2025.

Như vậy, số tiền BHXH mà chủ hộ phải đóng hàng tháng theo 2 mức này được tính như sau:

Trường hợp 1: Chọn đóng ở mức tối thiểu.

Số tiền BHXH phải đóng hàng tháng = 25% x 2.340.000 đồng = 585.000 đồng/tháng.

Trường hợp 2: Chọn đóng ở mức tối đa.

Mức tiền lương làm căn cứ đóng = 20 x 2.340.000 đồng = 46.800.000 đồng/tháng.

Số tiền BHXH phải đóng hàng tháng = 25% x 46.800.000 đồng = 11.700.000 đồng/tháng.

Điều này cho thấy, chủ HKD có thể lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tài chính và mong muốn hưởng chế độ sau này của mình.

Mức tiền lương tham gia BHXH 10.000.000 đồng, hàng tháng phải đóng bao nhiêu tiền?

Để hình dung rõ hơn về mức đóng hàng tháng, có thể tham khảo ví dụ dưới đây:

Ví dụ 1

Công dân A. là chủ một tiệm sửa chữa điện thoại nhỏ, hoạt động kinh doanh tự do, thu nhập không quá cao nhưng ổn định. Công dân A.. muốn tuân thủ quy định mới của BHXH bắt buộc nhưng muốn tối ưu chi phí đóng. Trong trường hợp này, công dân A.. có thể lựa chọn mức đóng và số tiền phải đóng hàng tháng như sau:

Lựa chọn tối ưu: Đóng BHXH ở mức thấp nhất theo quy định.

Mức tiền lương làm căn cứ đóng: Bằng mức tham chiếu = 2.340.000 đồng/tháng.

Số tiền BHXH công dân A. phải đóng hàng tháng:

25% x 2.340.000 đồng = 585.000 đồng/tháng.

Với mức đóng này, công dân A.. vừa thực hiện đúng nghĩa vụ, vừa được hưởng các chế độ cơ bản khi ốm đau, thai sản (nếu là nữ chủ hộ), và quan trọng nhất là tích lũy thời gian đóng để hưởng lương hưu khi về già.

Ví dụ 2

Chị B. là chủ một cửa hàng thời trang online và offline khá thành công, doanh thu tốt. Chị cũng kí hợp đồng lao động với 1 nhân viên với mức lương 8.000.000 đồng/tháng.

Chị B. ý thức được tầm quan trọng của BHXH và muốn đóng ở mức khá để đảm bảo quyền lợi hưu trí sau này cao hơn, cũng như các chế độ khác khi cần. Chị B. quyết định chọn mức tiền lương làm căn cứ đóng là 10.000.000 đồng/tháng.

Ngoài ra, theo quy định, chị B. cũng phải đóng bảo hiểm bắt buộc cho nhân viên đang làm việc tại cửa hàng.

Vậy, mức đóng BHXH của chị B. và nhân viên được tính như sau:

Lựa chọn tối ưu của chị B: Đóng BHXH với mức tiền lương làm căn cứ là 10.000.000 đồng/tháng.

Mức tiền lương làm căn cứ đóng: 10.000.000 đồng/tháng. (Mức này cao hơn mức tham chiếu và thấp hơn 20 lần mức tham chiếu).

Số tiền BHXH chị B phải đóng hàng tháng:

25% x 10.000.000 đồng = 2.500.000 đồng/tháng.

Việc đóng ở mức cao hơn như thế này sẽ giúp chị B có mức hưởng lương hưu cao hơn đáng kể sau này, đồng thời mức hưởng các chế độ ốm đau, thai sản cũng sẽ cao hơn (vì mức hưởng tính theo tỷ lệ của mức lương đóng BHXH).

Với nhân viên của chị B.

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, chủ hộ kinh doanh (người sử dụng lao động) và nhân viên cùng đóng BHXH bắt buộc, với tỷ lệ như sau:

Chủ hộ đóng: 17.5% (bao gồm 3% quỹ ốm đau và thai sản, 0.5% quỹ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, 14% quỹ hưu trí và tử tuất). 

Nhân viên đóng: 8% (vào quỹ hưu trí và tử tuất). Tổng tỷ lệ đóng: 25.5% mức lương tham chiếu.  

Mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH mà chị B. đóng cho nhân viên là 5.000.000 đồng. Vậy mức đóng hàng tháng của nhân viên chị B. như sau: 

Chị B. đóng: 17.5% x 5.000.000 = 852.000 đồng/tháng. 

Nhân viên đóng: 8% x 5.000.000 = 400. 000 đồng/tháng (khấu trừ từ lương nhân viên). 

Tổng đóng: 852.000 400.000 = 1.252.000 đồng/tháng.  

Ví dụ 3

Anh C là chủ một chuỗi cửa hàng ăn uống quy mô hộ kinh doanh (chưa lên doanh nghiệp), có doanh thu rất lớn. Anh C. có tầm nhìn dài hạn và muốn đóng BHXH ở mức tối đa để có mức hưởng hưu trí cao nhất có thể, đảm bảo cuộc sống khi về già.

Lựa chọn của anh C.: Đóng BHXH ở mức tối đa theo quy định.

Mức tiền lương làm căn cứ đóng: 20 lần mức tham chiếu = 20 x 2.340.000 đồng = 46.800.000 đồng/tháng.

Số tiền BHXH anh C. phải đóng hàng tháng:

25% x 46.800.000 đồng = 11.700.000 đồng/tháng.

Việc đóng ở mức tối đa sẽ đảm bảo anh C được hưởng các chế độ BHXH ở mức cao nhất theo quy định của pháp luật, đặc biệt là lương hưu khi về già sẽ rất đáng kể, giúp anh yên tâm hoàn toàn về an sinh.

(Trên đây chỉ là ví dụ minh họa về cách tính mức BHXH mà chủ hộ kinh doanh phải đóng. Các chủ hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu kỹ lưỡng các quy định, tính toán và lựa chọn mức đóng phù hợp để vừa tuân thủ pháp luật, vừa đảm bảo quyền lợi cho chính mình. Đừng ngần ngại liên hệ với cơ quan BHXH địa phương để được giải đáp mọi thắc mắc và hỗ trợ trong quá trình thực hiện).