Chìa khóa hạnh phúc của gia đình tứ đại đồng đường giữa phố cổ Hà Nội
Ở con phố Hàng Cân nằm ngay trung tâm Thủ đô Hà Nội, có một gia đình tứ đại đồng đường hơn 60 năm qua sống cùng nhau trong một mái nhà. Suốt nhiều năm qua, câu chuyện về “nếp nhà” luôn được nhiều người nhắc đến như một tấm gương sáng về truyền thống gia đình.
Ở một con phố nằm ngay trung tâm Thủ đô Hà Nội, gia đình của cụ Nguyễn Thị Tề (89 tuổi, phố Hàng Cân, phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã sống cùng nhau trong một mái nhà đã gần 60 năm. Câu chuyện về gia đình tứ đại đồng đường này nhiều năm qua luôn được bà con xóm phố nhắc đến như một tấm gương sáng về truyền thống gia đình.
Nếu chưa được nghe chuyện về gia đình cụ Nguyễn Thị Tề, chắc hẳn không ai có thể tin được rằng, ở giữa nơi tấc đất tấc vàng của Thủ đô, phía sau cửa hàng nhỏ bán đồ chơi trẻ em trên phố Hàng Cân, có một ngôi nhà có đến 28 nhân khẩu cùng sinh sống đã mấy chục năm nay. Trong ảnh, Cụ Tề đang cùng con cháu sửa soạn hoa quả đặt lên ban thờ, cùng với bình hoa sen được chính tay bà cụ cẩn thận sắp xếp để trong không gian ngôi nhà để hướng đến không khí ngày Gia đình Việt Nam (28/6).
Một góc nhỏ của căn phòng khách, cũng là phòng ăn, phòng sinh hoạt chung của đại gia đình cụ Tề trong suốt mấy chục năm qua. Căn phòng nhỏ chưa đầy 20m vuông treo đầy ảnh gia đình, tranh thư pháp chữ Hiếu và cả bức “Những điều răn dạy của Khổng Tử” trang trọng trên tường, cùng chiếc tủ gỗ cũ và một chiếc bàn tròn. Đây là nơi tụ họp của cả gia đình vào mỗi bữa cơm chiều, khi các thành viên trong nhà đã tề tựu đông đủ sau một ngày học tập, làm việc bận rộn.
Vốn tính cách thùy mị nhún nhường nên cụ Tề từ khi về làm dâu chưa bao giờ cãi vã hay lớn tiếng với chồng, con. Bất cứ chuyện gì cả hai vợ chồng cụ Tề luôn nhỏ nhẹ khuyên bảo, không xưng hô mày-tao với nhau. Ngay cả các con, cụ đều gọi tên lịch sự. Chính vì đức độ, hiền từ nên là tấm gương cho con cháu noi theo.
Hơn 70 năm trôi qua nhưng những giây phút ban đầu gặp gỡ người chồng quá cố vẫn còn nguyên vẹn trong trí nhớ cụ bà Nguyễn Thị Tề. Có lẽ cuộc sống yên bình, hạnh phúc của hai cụ đã ảnh hưởng không nhỏ đến hôn nhân của các con sau này. Vì vậy, tới nay cụ bà đã có hơn 40 người con, cháu, chắt. Trong đó, có 14 người chắt sống vô cùng hòa thuận dù 4 thế hệ chung sống dưới một mái nhà. Hai cô con gái lấy chồng ở quận Cầu Giấy và Long Biên, còn 3 người con trai lấy vợ vẫn sống cùng bố mẹ gần 50 năm qua. Học được đức tính khiêm nhường của cha mẹ nên các con cháu cụ Tề chưa từng xảy ra cãi vã, lớn tiếng với nhau.
Chia sẻ lý do giữ được gia đình êm ấm, cụ Tề bộc bạch, phần chi tiêu sinh hoạt, hai cụ đều chủ đạo. Hàng ngày, cụ để một khoản tiền trong tủ, ai đi chợ thì lấy tiền mua bán. Ngược lại, ai ở nhà sẽ phụ trách nấu cơm, dọn dẹp. Như vậy, không con nào so bì thiệt hơn về kinh tế. Cụ Tề khẳng định, các con dâu rất tự giác, người con dâu cả quán xuyến việc chung, còn hai cô dâu út thay phiên nấu nướng. Khi có xung đột xảy ra, cụ không mắng mỏ mà thường gọi các con ra phân tích, chỉ bảo.
Giờ đây, khi con cháu lớn, giờ giấc công việc học hành thay đổi khác nhau, cụ Tề mới quyết định chia các gia đình ăn riêng cho phù hợp với lịch sinh hoạt và tiện cho con cháu trong nhà. Tuy thế, cứ mỗi dịp cuối tuần, cả nhà lại tổ chức bữa cơm “đại đoàn kết” để thắt chặt tình cảm. Cũng bởi vậy, con cháu trong gia đình cụ Tề đều gọi người lớn là bố mẹ như bố mẹ đẻ chứ không phân biệt cô gì chú bác.
Cụ Nguyễn Thị Tề hiện là người lớn tuổi nhất trong gia đình. Dù đã bước sang tuổi xế chiều, tóc đã bạc trắng nhưng cụ Tề vẫn nhanh nhẹn, hoạt bát. Con cháu trong nhà ai cũng yêu mến, kính phục cụ bởi khi trong nhà có bất cứ chuyện gì cụ đều nhìn nhận, phân xử một cách công bằng, không thiên vị ai hơn. Mọi việc trong nhà không phân công mà chủ yếu do tính tự giác của mỗi người, ai về trước nấu cơm, ai về sau giặt quần áo, quét nhà, mỗi người một việc cùng giúp đỡ nhau.
Dù trong nhà đông người, nhưng lúc nào không khí gia đình cụ Tề cũng vui vẻ, ấm áp, hòa thuận, mọi thành viên trong gia đình đoàn kết, gắn bó, yêu thương, tôn trọng lẫn nhau. Các cháu đều ngoan ngoãn, biết kính trên nhường dưới, học hành thành tài, có công việc ổn định. Chị em dâu cùng nhau hùn vốn kinh doanh, mở cửa hàng ngay trước cửa nhà, bảo ban nhau làm ăn chứ không bao giờ cãi cọ, tị nạnh nhau.
“Sống cùng nhau trong một nhà có hai thế hệ đã đủ phức tạp rồi, thì gia đình có bốn thế hệ như nhà tôi làm sao tránh khỏi những lúc khúc mắc, giận hờn nhau. Nhưng mỗi khi có vấn đề gì, mọi người cùng ngồi lại, bình tĩnh giải quyết, nhẹ nhàng khuyên bảo nhau, thì sẽ không để mọi việc trở nên nghiêm trọng. Mỗi đứa một tính, không hài lòng là các con nói thẳng nhưng chỉ một lúc lại cười như pháo nổ với nhau", cụ Tề chia sẻ.
Dùng xong bữa trưa, cụ Tề cùng các con, cháu lại quây quần lật dở cuốn album lưu giữ toàn bộ hình ảnh gia đình đến nay đã 60 năm. Đây là những tấm ảnh mà sinh thời cụ ông Nguyễn Viết Tường (SN 1931, chồng cụ Tề) dày công lưu giữ, mỗi khi có khách tới nhà, niềm vui lớn nhất của cụ Tề chính là được cùng với mọi người xem lại từng tấm ảnh cũ, nó khiến mọi ký ức như ùa về. Dù cụ Tường đã vĩnh viễn ra đi đến nay gần 20 năm nhưng trong tâm trí cụ Tề, chồng mình vẫn còn mãi hiện hữu trong tâm trí vợ cùng con cháu.
Trực tiếp chuyện trò, tiếp xúc và chứng kiến cảnh sinh hoạt bình thường của đại gia đình cụ Tề mới có thể tin rằng, thì ra trong xã hội hiện đại ngày nay, giữa đất Thủ đô phồn hoa đô hội này, vẫn còn đấy cái nếp nhà xưa. Vẫn còn những gia đình truyền thống dù qua thời gian đổi thay vẫn không bao giờ thay đổi, cố gắng gìn giữ vẹn nguyên giá trị thiêng liêng cao đẹp của hai chữ gia đình.
Từ cách các thành viên trong gia đình nói chuyện, kể về nhau, tự hào về nhau cũng đủ cảm nhận thấy cái cốt cách con người, sự hiểu biết, và đặc biệt là tình yêu thương, sự tôn trọng của họ dành cho nhau thông qua cuốn album ảnh luôn được trân trọng, gìn giữ hàng chục năm qua. Có lẽ đó là bí quyết để duy trì cuộc sống ấm êm, thuận hòa từ đời này sang đời khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác của gia đình tứ đại đồng đường.
Bà Lê Thị Mỵ (thứ 3 trừ trái qua phải)– Bí thư Đảng ủy phường Hàng Đào cho biết, mặc dù có tới 4 thế hệ với tất cả 19 người ở trong một mái nhà, thế nhưng bao năm qua gia đình cụ Nguyễn Thị Tề luôn giữ được nếp sống giản dị như xưa. Với nhiều thế hệ sống trong ngôi nhà nhưng lúc nào gia đình cũng đầy ắp tiếng cười được nhân dân và bà con lối phố rất yêu quý. “Các con cháu cụ Tề luôn quan tâm, đùm bọc lẫn nhau. Mặc dù tuổi đã cao, mái đầu tóc bạc phơ thế nhưng cụ Tề vẫn còn rất minh mẫn. Cụ vẫn tích cực tham gia với công tác mặt trận, phụ nữ, tổ dân phố, tổ hòa giải, chi hội người cao tuổi của tổ dân phố và của phường. Luôn là trung tâm đoàn kết vận động nhân dân tích cực chấp hành nghiêm”, bà Mỵ chia sẻ.