Cấp cứu bệnh nhân ngộ độc thuốc diệt chuột Trung Quốc đã bị cấm 20 năm trước

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc xác nhận: Ngày 2/3, trung tâm tiếp nhận 1 bệnh nhân nam 34 tuổi được chuyển đến từ tuyến trước trong tình trạng co giật nặng nề.

Trước đó, sáng ngày 2/3, bệnh nhân có mâu thuẫn với vợ, đến trưa cùng ngày đi uống rượu không rõ số lượng, sau đó về phòng. Khoảng 15h cùng ngày, người nhà phát hiện bệnh nhân nôn, lơ mơ, gọi hỏi không biết, phát hiện có vỏ gói thuốc diệt chuột Trung Quốc bên cạnh.

Người nhà đưa bệnh nhân vào bệnh viện tỉnh với tình trạng co giật toàn thân. Bệnh nhân được cấp cứu ban đầu và chuyển Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai ngay trong đêm.

Bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc thuốc diệt chuột, được đặt ống nội khí quản, thở máy, dùng thuốc an thần, dùng thuốc chống co giật, hồi sức. Sau 1 tuần được điều trị, bệnh nhân đã đỡ co giật, tỉnh, được rút ống thở nhưng vẫn đang được theo dõi và điều trị tiếp.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, chất độc bên trong gói thuốc diệt chuột cạnh bệnh nhân được gia đình thu lại và mang theo đến bệnh viện, qua xét nghiệm tìm thấy chất Tetramine (tên đầy đủ Tetramethylenedisulfotetramine). Đây chính là loại hóa chất diệt chuột có nguồn gốc từ Trung Quốc rất phổ biển ở miền Bắc nước ta cách đây 20 năm trở về trước, đặc điểm loại hóa chất là ở thuốc diệt chuột dạng gói chứa bột trắng gây tình trạng co giật.

Tetramine tác động đến hệ thần kinh, gây co giật toàn thân nặng nề kiểu trạng thái động kinh. Ngộ độc xuất hiện rất nhanh, thường ngay khi đang ăn uống phải chất này nạn nhân bị co giật và ngã xuống, nhanh chóng tử vong do suy hô hấp. Tình trạng co giật cũng rất nặng nề, liên tục, các bệnh nhân thường phải thở máy, dùng nhiều loại thuốc chống co giật liều rất cao cùng lúc và thuốc giãn cơ (làm liệt cơ để ngăn co giật). Kiểm tra điện não đồ của bệnh nhân sẽ thấy hình ảnh động kinh toàn thể. Độc tính trên thần kinh kéo dài, có bệnh nhân sau vài tuần ổn định bỏ thuốc điều trị đã co giật trở lại và tử vong.

Tetramine là hóa chất diệt chuột cực độc, đã bị cấm ở các nước, kể cả ở Trung Quốc. Ở Việt Nam, khoảng năm 2003 trở về trước, tetramine là nguyên nhân chính gây ngộ độc và tử vong. Nguyên nhân có thể do tự tử, đầu độc hoặc sử dụng hóa chất diệt chuột tràn lan và không an toàn tại gia đình dẫn tới lẫn chất độc vào thức ăn. Nhiều gia đình khi đang ăn cơm thì tất cả ngã ra và co giật. 

Do việc xét nghiệm độc chất trước đây còn khó khăn, nên các vụ ngộ độc ban đầu thường cho là bí hiểm, thậm chí được thêu dệt và mang tính mê tín dị đoan. Do co giật xuất hiện rất nhanh, nặng nề nên tử vong cũng nhanh, tỷ lệ tử vong tính chung khoảng 50%, phần lớn ngay tại gia đình hoặc trên đường tới bệnh viện.

Ngoài loại thuốc diệt chuột trên, thời gian gần đây, Trung tâm Chống độc cũng ghi nhận các mẫu thuốc diệt chuột đã bị cấm cách đây 20 năm cũng xuất hiện trở lại.

Đáng chú ý, gói hóa chất diệt chuột loại tetramin trước đây đóng gói to cỡ vài cm, nhưng do độc tính rất cao nên chỉ dính một chút bột vào thức ăn, nước uống đã có thể gây co giật và tử vong cho cả gia đình. Kích thước của gói hóa chất diệt chuột của bệnh nhân nêu trên rất lớn (12x18cm), có thể gây ngộ độc cho một số người tương đương một xóm.

Loại hóa chất diệt chuột trên thường được bày bán và mua rất dễ dàng, có thể tại các quầy bán hóa chất bảo vệ thực vật, những người bán rong, quầy kinh doanh phân bón, giống cây trồng, kinh doanh thuốc thú y…

Trung tâm Chống độc đề nghị các cơ quan chức năng kiểm soát chặt chẽ và xử lý nghiêm việc nhập lậu và kinh doanh các hóa chất diệt chuột nêu trên. Người dân tuyệt đối không sử dụng các hóa chất này vì bất cứ mục đích gì.