7 điều kiêng kỵ trong ngày mùng 1 Tết nhất định phải nhớ để năm mới may mắn

Mùng 1 Tết Nguyên đán là ngày đầu tiên của năm mới và được người Việt Nam coi trọng với nhiều quan niệm và điều kiêng kỵ nhằm đảm bảo một năm mới may mắn, tài lộc và hạnh phúc. 

1. Kiêng quét nhà, đổ rác

Trong Việt Nam phong tục, học giả Phan Kế Bính có viết rằng: "Quét tước trong nhà phải kiêng không dám hốt rác đổ đi, chỉ vun vào một xó, đợi ba hôm động thổ rồi mới đem đổ. Tục này do ở trong "Sưu thần ký" có chuyện người lái buôn tên là Âu Minh đi qua hồ Thanh Thảo. Thủy thần cho một con hầu tên là Như Nguyện, đem về nhà được vài năm thì giàu to.

Đến sau, một hôm nhân ngày mồng một Tết, đánh nó, nó chui vào đống rác mà biến mất, từ đấy nhà chàng kia lại nghèo đi. Bởi thế ta theo tục Tàu, kiêng không dám hốt rác". 

Thực ra, cũng không hẳn do ảnh hưởng của nước bạn, trong tâm thức dân gian người Việt, những ngày đầu năm mới tượng trưng cho điềm lành, bởi vậy những gì có được trong tay đều là tài lộc, chính vì vậy mà hành động "quét đi", "quét ra khỏi nhà" đều mang tính chất đổ bỏ đi may mắn. Cho nên, đợi đến khi hóa vàng, nhiều nhà mới mang đổ bỏ rác.

2. Kiêng cho nước, cho lửa

Trong ngày mùng 1 Tết, người Việt có rất nhiều tục lệ và kiêng kỵ cần được tuân thủ, trong đó có tục kiêng cho nước và cho lửa, với niềm tin rằng những hành động này trong ngày đầu năm mới có thể ảnh hưởng đến vận may và tài lộc của gia chủ cũng như cả năm phía trước.

Kiêng cho nước được hiểu là trong ngày mùng 1 Tết, người Việt thường không muốn mượn hoặc đưa nước từ nhà mình cho người khác. Nước trong văn hóa Á Đông được xem là tài lộc, vì thế việc cho nước đi ngày đầu năm được cho là đã đưa đi may mắn và tài lộc của mình. Để tránh điều này, mọi người thường chuẩn bị đầy đủ nước trước đó để không phải mượn từ người khác.

Kiêng cho lửa cũng có nguyên tắc tương tự. Lửa không chỉ biểu thị cho sự ấm áp, sáng sủa mà còn liên quan đến năng lượng và sức mạnh. Việc cho lửa đi - dù là đốt que diêm hoặc cho mượn bật lửa - được cho là sẽ làm giảm sự ấm no, hạnh phúc và sức mạnh của gia đình mình. Vì vậy trong ngày mùng 1 Tết, người ta thường không cho người khác mượn lửa hoặc đồ để tạo lửa.

3. Kiêng xông nhà bừa bãi

Trong ngày mùng 1 Tết, người Việt thường kiêng xông nhà bừa bãi hoặc không mời người không hợp tuổi, hợp mệnh đến xông nhà mình. Theo quan niệm dân gian, người xông đất đầu tiên trong năm mới sẽ ảnh hưởng đến vận khí, sự may mắn và tài lộc của gia chủ trong suốt cả năm. Vì vậy, việc chọn người xông nhà cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Truyền thống này xuất phát từ niềm tin rằng mỗi người mang theo một loại năng lượng khác nhau, và năng lượng này có thể tác động tích cực hoặc tiêu cực đến môi trường và con người xung quanh họ. Người xông nhà thông thường sẽ là người có uy tín, đức độ và phải có nhiều thành đạt trong cuộc sống, bởi họ sẽ đem lại những điềm lành và tài lộc cho gia chủ.

Ngoài ra, các yếu tố như tuổi, con giáp và cả mệnh theo ngũ hành cũng được xem xét để chọn người xông nhà sao cho hợp với gia chủ. Người ta kiêng không mời những người xung khắc tuổi hoặc có mệnh chống lại mệnh của gia chủ, bởi điều này được cho là có thể mang lại xui xẻo hoặc không may mắn.

Do đó, việc xông nhà không chỉ đơn giản là một bước chân đầu tiên vào nhà, mà còn là một hành động có ý nghĩa sâu sắc, có thể tác động đến vận mệnh của cả một gia đình. Đây là lý do mà ngày mùng 1 Tết, mọi người thường kiêng kỵ xông nhà một cách bừa bãi và luôn mong muốn người đầu tiên bước vào nhà mình là người phù hợp và mang lại nhiều điều tốt lành.

4. Kiêng vay tiền

Người ta tin rằng, việc vay mượn tiền bạc ngay ngày đầu năm mới sẽ tạo ra một tiền lệ không tốt, dễ dẫn đến việc phải mượn nợ suốt cả năm, và từ đó ảnh hưởng đến tài chính cũng như sự ổn định của gia đình.

Hơn nữa, việc vay tiền vào ngày mùng 1 Tết cũng được xem là việc làm mất mặt, vì nó cho thấy sự không chuẩn bị tốt và khả năng quản lý tài chính kém của người vay. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến bản thân người đó mà còn làm mất lòng người cho vay, bởi họ có thể cảm thấy bị áp đặt vào một tình huống không thoải mái ngay từ đầu năm.

Tục kiêng vay tiền cũng phản ánh niềm tin vào việc tự lực và tự chủ về mặt tài chính. Người Việt coi trọng việc tự tích lũy và tiết kiệm để có thể tự chủ trong cuộc sống, và không dựa dẫm vào người khác, đặc biệt là trong dịp quan trọng như Tết Nguyên đán.

Do đó, vào ngày mùng 1 Tết, người Việt thường tránh vay mượn tiền bạc để đảm bảo rằng năm mới được bắt đầu với những điều tốt lành và may mắn, đồng thời giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè và người thân trong cộng đồng.

5. Kiêng nói những lời xúi quẩy

Theo quan niệm truyền thống của người Việt, ngày mùng 1 Tết là ngày đầu tiên của năm mới, vì vậy mọi hành vi và lời nói trong ngày này đều được cho là có ảnh hưởng lớn đến vận mệnh của cả năm. Vì lý do này, người ta rất kiêng kỵ việc nói những lời xui xẻo, xúi quẩy trong ngày mùng 1 Tết.

Người ta tin rằng những lời nói tiêu cực có thể mang đến vận xui, mất mát cho cả gia đình. Do đó, từ xưa đến nay, mọi người cố gắng giữ lời ăn tiếng nói lịch sự, tích cực và đầy ý nghĩa tốt lành. Tránh nhắc đến tai nạn, bệnh tật, chết chóc, hay bất kỳ điều gì liên quan đến sự đen đủi và không may mắn. Thay vào đó, mọi người sẽ chúc nhau sức khỏe, may mắn và thịnh vượng.

Ngay cả việc giận dữ hay cãi vã cũng được kiêng kỵ, vì đây được coi là điềm báo xấu, có thể gây ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ trong gia đình và cộng đồng. Mọi người cố gắng giải quyết mọi mâu thuẫn trước khi Tết đến để có thể bắt đầu năm mới với bầu không khí hòa thuận và yên bình.

Người Việt cũng thường xuyên sử dụng những từ ngữ mang tính chất cầu chúc như "An khang", "Thịnh vượng", "Vạn sự như ý" để thể hiện mong muốn về một năm mới tốt lành và hạnh phúc. Đây không chỉ là biểu hiện của lòng tốt và tâm hồn lạc quan mà còn góp phần tạo nên không khí Tết truyền thống đầy ấm cúng và vui vẻ.

6. Kiêng mua những thứ xui xẻo

Ở Việt Nam, ngày mùng 1 Tết cổ truyền là thời điểm quan trọng đánh dấu sự bắt đầu của một năm mới với hy vọng may mắn và thành công. Do đó, người ta thường kiêng không mua sắm một số mặt hàng mà họ tin là mang lại xui xẻo nếu mua vào ngày này.

Các mặt hàng thường được kiêng kỵ không mua vào ngày mùng 1 Tết bao gồm:

- Dao kéo: Mua dao kéo được cho là sẽ cắt đứt may mắn và tình cảm giữa các thành viên trong gia đình.

- Sắt, kim loại: Việc mua sắt hay bất kỳ đồ vật nào làm từ kim loại được cho rằng sẽ mang lại sự cứng rắn, không linh hoạt trong các mối quan hệ cũng như công việc. 

-  Thuốc: Mua thuốc vào ngày mùng 1 Tết được cho là sẽ khiến cho cả năm dễ đau ốm, không khỏe mạnh. 

-  Đồ màu đen hoặc trắng: Những màu này thường liên quan đến tang lễ, do đó mua sắm đồ có màu sắc này được cho là không may mắn.

Ngoài ra, một số người còn kiêng kỵ không mua nước vào ngày này vì nước tượng trưng cho tiền của, việc mua nước có thể làm cho tiền của "chảy" mất. Người ta cũng thường kiêng kỵ không giao dịch, trả nợ vào ngày mùng 1 Tết để tránh mất may mắn trong tài chính.

7. Kiêng ăn những món "không may mắn"

Ngày mùng 1 Tết Nguyên Đán, người Việt có truyền thống kiêng ăn một số món ăn vì tin rằng chúng có thể mang lại điềm xui xẻo cho cả năm mới. Một số món ăn "không may mắn" mà người ta thường kiêng kỵ gồm:

- Thịt chó: Nhiều người tin rằng ăn thịt chó vào ngày đầu năm mới có thể mang lại xui xẻo, vì chó là con vật trung thành, việc ăn thịt chó có thể "cắt đứt" sự may mắn hoặc những mối quan hệ tốt đẹp. 

-  Thịt vịt: Ở một số vùng, người ta cho rằng thịt vịt làm cho mọi việc trở nên "trôi chảy" giống như cách vịt bơi, từ đó ảnh hưởng xấu đến công việc và cuộc sống. 

- Mực: Một số nơi tin rằng việc ăn mực trong ngày Tết sẽ khiến cho mọi việc trong năm trở nên khó khăn, không thuận lợi. 

Tuy nhiên, những kiêng kỵ này có thể thay đổi tùy thuộc vào văn hóa và quan niệm của từng vùng miền. Đây là những phong tục mang tính chất tâm linh và không có cơ sở khoa học, nhưng vẫn được nhiều người duy trì như một cách để đảm bảo một năm mới suôn sẻ và may mắn.