Xem phim Sex Education rồi nghĩ đến 1 tin thời sự mới đọc, tôi lo không ngủ nổi: Cha mẹ ơi, hãy chú trọng dạy con điều này!

“Làm cha, đọc một con số mà không ngủ nổi…”

Tối nay, tôi đọc được một tin tức khiến tim tôi nhói lên: “Trong vòng 2 năm, Bệnh viện Hùng Vương (TP.HCM) ghi nhận 992 trường hợp trẻ dưới 16 tuổi mang thai và sinh con.”

Không phải 99. Mà là 992. Không phải phụ nữ trưởng thành. Mà là trẻ dưới 16 tuổi.

Tôi không biết mô tả cảm xúc của mình lúc đó như thế nào cho đúng – choáng váng, đau xót, giận dữ và cả sợ hãi. Không sợ cho chính tôi. Mà cho con gái tôi – bé An, mới tám tuổi. Còn quá nhỏ để hiểu những gì tôi vừa đọc, nhưng lại không còn quá sớm để tôi bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về việc dạy con bảo vệ chính mình.

Tôi nhớ lại bộ phim Sex Education từng xem trên Netflix – một bộ phim tuổi teen tưởng như giải trí, nhưng càng xem lại càng thấy “nặng ký”. Tôi nhớ cảnh Aimee ngồi co ro trong lớp học sau khi bị quấy rối trên xe buýt, bạn bè cố gắng giúp nhưng cô ấy không biết mình đang sợ điều gì. Tôi nhớ những đoạn Otis dạy bạn bè cách sử dụng bao cao su, cách nhận diện cảm xúc và giới hạn cá nhân trong mối quan hệ tình dục.

Tôi nhận ra: phim ảnh ở một nơi cách chúng ta nửa vòng trái đất, lại đang làm được điều mà nhiều gia đình Việt Nam – kể cả chính tôi – còn lảng tránh: nói về giới tính một cách rõ ràng, lành mạnh và trung thực.

Tôi đã từng nghĩ: “Con gái còn nhỏ, chưa đến lúc.” Nhưng hôm nay, đọc con số 992 ấy, tôi hiểu rằng chờ đến khi “đến lúc” có thể là quá trễ. Vì cái gọi là “đến lúc” không phải do mình quyết định – mà có khi nó đến bất ngờ, từ một tai họa, một cú trượt chân, hay tệ hơn, từ một kẻ xấu nào đó ngoài kia.

Và rồi tôi tự hỏi: Mình đã thực sự chuẩn bị gì cho con? Mình đã dạy con được những gì để con biết tự bảo vệ chính mình, khi mình không ở đó?

Tôi nhận ra, nếu không bắt đầu ngay từ bây giờ, thì còn chờ đến bao giờ? Và đó cũng là lúc tôi hiểu rằng – có những bài học mà chính chúng ta, những bậc làm cha mẹ, cũng cần phải học lại từ đầu.

Những bài học cha mẹ phải nghiêm túc học lại và dạy lại

1. Giáo dục giới tính KHÔNG PHẢI là cấm đoán hay dọa nạt

Không thể chỉ nói với con: “Không được yêu sớm!”, “Không được ngủ với ai khi chưa kết hôn!” rồi nghĩ như thế là đủ. Cần giải thích rõ cho con các khái niệm: quan hệ tình dục là gì, mang thai xảy ra thế nào, cơ thể con có quyền gì, ai được chạm vào và ai không.

2. Nói về sự đồng thuận – và cái quyền được nói "KHÔNG"

Phải dạy con rằng: nếu con không muốn, con có quyền từ chối – và không ai được phép ép buộc con, dù đó là người lớn, người thân hay bạn bè. Câu hỏi quan trọng cần dạy con: “Con có cảm thấy thoải mái không?” – vì sự đồng thuận thực sự không chỉ là “không nói không”.

3. Dạy con kỹ năng nhận biết tình huống nguy hiểm và cách ứng phó

Ai là “người lạ nguy hiểm” không quan trọng bằng việc dạy con cách xử lý khi thấy khó chịu, sợ hãi, bất an – kể cả với người quen. Cần cho con biết rằng: bị động chạm vùng kín, bị dụ chụp ảnh nhạy cảm, bị rủ rê hẹn riêng… đều là dấu hiệu báo động.

4. Dạy con về biện pháp an toàn, kể cả khi… chưa sẵn sàng cho chuyện đó

Có thể đau lòng, nhưng tôi hiểu rằng nếu con tôi 13, 14 tuổi biết cách dùng bao cao su, đó không phải là dạy hư con – mà là dạy con sống sót trong một thế giới đầy nguy cơ. Chấp nhận rằng con có thể tò mò, nhưng trang bị cho con kiến thức để không phải trả giá bằng cả cuộc đời.

5. Luôn mở cửa giao tiếp – con cần biết bố mẹ là nơi an toàn

Thay vì tra hỏi, chỉ trích, hãy học cách lắng nghe mà không phán xét. Đừng để con nghĩ rằng: “Chuyện này bố mẹ không hiểu đâu, nói ra chỉ bị la.” Khi ấy, con sẽ chọn im lặng – và sự im lặng có thể dẫn đến bi kịch.

Là cha, tôi từng nghĩ mình mạnh mẽ – cho đến khi tôi nhận ra, mình chẳng thể bảo vệ con nếu không biết cách dạy con tự bảo vệ mình.

Hôm nay tôi không ngủ được. Nhưng ngày mai tôi sẽ bắt đầu cuộc trò chuyện đầu tiên với con về giới tính – không gượng gạo, không né tránh, không “để mẹ nó dạy”.

Bởi vì làm cha – nghĩa là không chỉ mua sữa, dắt con đi học, mà còn là học cách bảo vệ con bằng cả trái tim, lý trí và sự dũng cảm đối diện với điều khó nói.