Sơn Vỹ – Cuộc sống nơi lưng trời

Ô Vuông, Ảnh: Lam Linh, Ô Vuông, 07:00 02/10/2011

Ai đó hỏi tôi rằng, mảnh đất sơn cước đó có gì mà mê mải đến vậy, tôi sẽ không ngần ngại, tôi yêu thất cả những gì thuộc về nơi đó.

Tôi yêu những phút chạy xe đuổi theo ánh nắng chiều hoàng hôn tắt sau núi, yêu những con đường như sợi chỉ vắt ngang lưng trời, yêu những đứa bé lem luốc bùn đất, yêu những nụ cười con trẻ, yêu những trầm ngâm tuổi già, yêu phiên chợ buổi sáng, yêu những buổi tối bên ánh lửa nhà vách đất, yêu cái không khí miền biên viễn.

Sơn Vỹ, một xã thuộc huyện Mèo Vạc – Hà Giang, con đường loằng ngoằng vô cùng, có đoạn dường như sát sạt sang cả biên giới Trung Quốc, chỉ vài bước chân là đã thấy sát biên, nơi khó khăn và xa xôi nhất của tỉnh Hà Giang. Con đường ngoằn nghèo mà dân ở đây gọi là dốc Há mồm đưa chúng tôi vào Sơn Vỹ theo hướng mà cột mốc đường chỉ là Xín Cái. Khen cho ai khéo vẽ những nét đường như thế, như hướng thẳng lên trời, bà con dân tộc đi mãi rồi thành đường.

Vắt vẻo nơi lưng chừng trời.

Con đường đi mãi cũng trở thành đường.

Nơi miền cao nguyên núi đá này, bạn sẽ gặp rất nhiều những nương ngô trên triền núi. Từ những hốc đá tai mèo khô khốc, những hốc đá bị bào mòn bời thời gian, bà con lấy các dụng cụ làm sâu thêm một chút cho đúng là một cái hốc, rồi gùi từng gùi đất đổ đầy các hốc, gieo những hạt ngô tốt nhất, rồi lại gùi từng gùi nước từ dòng Nho Quế lên để tưới, ấy là lúc còn non.

Mà cũng lạ kỳ, từ đó không chăm sóc, không phân bón mà cây ngô cứ lớn như thổi, ra hoa rồi kết hạt. Dường như cỏ cây nơi đây cũng hiểu được phần nào cái nhọc nhằn của miền cao nguyên sơn cước khô cằn. Hiểu cái vất vả mệt nhọc cho cái cuộc sống nơi lưng chừng trời nơi đây.

Ở đâu có một chút đất là sẽ được làm ruộng bậc thang để cấy lúa, ruộng bậc thang ở Sơn Vỹ không nhiều, không hùng vĩ như Mù Cang Chải, Y Tý… mà chỉ thấp thoáng lọt thỏm giữa những nương ngô trên núi đá vôi. Mong cho thời tiết luôn thuận hòa, những vụ mùa luôn bội thu, cho bớt cái vất vả, khổ nghèo.

Cây ngô nuôi sống bao đời, làm thức ăn, nấu rượu, làm mèn mén...

Những thân ngô trở thành chất đốt.

Người trong Sơn Vỹ đi lại chủ yếu bằng chính đôi chân của mình, đi bộ, vượt qua những ngọn núi này đến ngọn núi kia để xuống chợ, để đi làm nương làm rẫy. Nhà nào có của ăn của để thì sắm được cái xe máy Win cho người đàn ông trong nhà đi, nhưng cũng ít lắm, bạn sẽ gặp rất nhiều những cảnh như thế này, đôi chân của núi rừng.

Tạm biệt Sơn Vỹ, những cái bắt tay thật chặt, những câu chào vội vã, những lời hứa sẽ trở lại, những nỗi niềm về mảnh đất nơi biên viễn này cứ quấn lấy chúng tôi. Rời Sơn Vỹ trong ánh nắng của buổi chiều tà, buổi chiều biên giới đẹp đến nao lòng.