Vì sao giới chức y tế Anh vẫn lạc quan trong cuộc chiến chống biến chủng Delta?
Đợt bùng phát dịch Covid-19 mới nhất tại Anh đang làm gia tăng sự lạc quan của các bác sỹ và giới khoa học về việc biến chủng Delta có thể được ngăn ngừa thông qua đẩy mạnh chiến dịch tiêm vaccine và nêu cao ý thức phòng dịch trong cộng đồng.
Vaccine đang phát huy hiệu quả
Theo dữ liệu mới nhất được công bố vào đầu tháng 8, dù hiện nay số ca mắc tại Anh đang gia tăng sau khi Thủ tướng Boris Johnson dỡ bỏ gần như hầu hết biện pháp hạn chế chống dịch, nhưng số người phải nhập viện đã giảm xuống và số ca tử vong chỉ bằng một phần nhỏ so với các đợt bùng phát trước đó.
Nước Anh đã trải qua làn sóng dịch Covid-19 do biến thể Delta gây ra sớm hơn so với các quốc gia phương Tây khác. Phạm vi bao phủ vaccine rộng hơn so với nhiều nước, trong đó có cả Mỹ, khiến Anh trở thành nơi thử nghiệm để đánh giá hiệu quả của vaccine trong việc đẩy lùi Covid-19 cùng các bệnh hô hấp thông thường khác. Chính phủ cũng công bố một số lượng lớn dữ liệu, cho phép theo dõi chặt chẽ diễn biến của đại dịch.
Dựa trên phân tích thống kê các mẫu máu, Văn phòng Thống kê quốc gia Anh (ONS) cho biết, có khoảng 90 đến 94% người trưởng thành ở Anh có khả năng miễn dịch với Covid-19 ở một mức độ nào đó, do được tiêm phòng hoặc từng bị mắc bệnh. Theo giới khoa học, điều này gần như chắc chắn đóng vai trò lớn trong việc hạn chế số ca mắc, cũng như giảm số ca nhập viện và tử vong. Giáo sư Mark Woolhouse – nhà dịch tễ học tại Đại học Edinburgh nhận xét rằng, Anh “đang ở khá gần” với ngưỡng quan trọng của miễn dịch cộng đồng. Song ông cảnh báo, Anh có thể sẽ ở cách xa ngưỡng này trong mùa đông tới nếu làn sóng Covid-19 tái bùng phát.
Các chuyên gia y tế và nhà khoa học cho biết, một phép thử quan trọng sẽ diễn ra vào thời gian tới, khi các trường học mở cửa trở lại và nhiệt độ lạnh hơn khiến mọi người giới hạn hoạt động bên trong không gian kín – nơi virus dễ lây lan. Tuy vậy, vẫn chưa rõ mức độ nghiêm trọng của đợt bùng phát trong mùa đông.
Tom Wingfield, bác sĩ chuyên về bệnh truyền nhiễm ở Liverpool, Anh cho biết: “Chắc chắn sẽ có sự gia tăng các ca mắc nhưng cần phải đánh giá mức gia tăng như thế nào và điều đó có làm gia tăng tỷ lệ bệnh nhân nhập viện hay không?”.
Số ca mắc mới tại Anh tính trung bình trong 7 ngày đến ngày 10/8 vào khoảng 28.007, giảm 41% so với 3 tuần trước đó. Dữ liệu của Anh cũng cho thấy hiệu quả của vaccine trong việc hạn chế số ca bệnh nặng và ca tử vong. Tính đến thời điểm hiện tại, 59% dân số và gần 90% người trưởng thành đã được tiêm phòng đầy đủ, trong khi các con số này ở Mỹ lần lượt là 50% và 61%.
Số ca nhập viện ở quốc gia này vào tháng 1/2020, đạt đỉnh với hơn 4.200 ca mỗi ngày. Trong tháng 7, con số cao nhất ghi nhận được là 900 người mỗi ngày và dữ liệu mới nhất cho thấy số người nhập viện trung bình ở mức 760, song đang có xu hướng giảm dần. Số ca tử vong trong tháng 1 lên tới 1.200 ca mỗi ngày, hiện con số này đã được rút xuống ở mức trung bình khoảng 90 ca/ngày.
Ý thức phòng dịch của người dân được nâng cao
Dữ liệu do Google cung cấp cho thấy, ngày càng có nhiều người dân Anh thực hiện theo khuyến cáo của Thủ tướng Johnson, đó là luôn thận trọng khi các biện pháp hạn chế được nới lỏng. Vào đầu tháng 8, số lượt khách đến các nhà hàng, trung tâm mua sắm hay cơ sở giải trí như rạp chiếu phim thấp hơn 7% so với mức trước đại dịch. Số người đến nơi làm việc thấp hơn 40%.
Theo một cuộc thăm dò của YouGov PLC, khoảng 70% người Anh vẫn đeo khẩu trang ở những nơi công cộng và con số này không thay đổi nhiều kể từ mùa Xuân năm 2020. Trái lại, ở Mỹ chưa đến một nửa số người được hỏi đeo khẩu trang, giảm hơn 80% so với thời điểm cuối năm 2020.
Paul Hunter, giáo sư y khoa tại Đại học East Anglia cho rằng, Anh đang gần đến trạng thái cân bằng về dịch tễ, nghĩa là sự bao phủ của vaccine trên diện rộng khiến virus không có khả năng gây ra những đợt bùng phát nghiêm trọng như thời gian qua, nhưng vẫn có thể làm xuất hiện các ổ dịch nhỏ, đặc biệt tại những khu vực ít được bảo vệ.
Theo ông Paul Hunter, tỷ lệ mắc bệnh phân bổ không đồng đều giữa các khu vực, chẳng hạn số ca mắc giảm ở những nơi từng bị ảnh hưởng nặng nề trong các làn sóng trước đây và những nơi có tỷ lệ tiêm phòng vaccine cao, nhưng lại tăng ở những nơi ít được tiêm vaccine.
“Tỷ lệ bệnh nhân hồi phục cao hơn”
Các nhà khoa học tại Đại học Cambridge cho biết, tỷ lệ tử vong do Covid-19 tại Anh đã giảm xuống mức 0,14% từ mức cao nhất là 1,86% được ghi nhận trong tháng 1 khi đại dịch đang ở giai đoạn cao trào. Đối với những người trên 75 tuổi – nhóm tuổi được cho là dễ xuất hiện các triệu chứng nặng hơn, tỷ lệ tử vong ước tính giảm từ 20% xuống còn 2,3%.
Tuy vậy, trong làn sóng Covid-19 mới, tỷ lệ người trẻ nhập viện nhiều hơn. Số liệu từ Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh cho biết, khoảng 21% số người nhập viện tính đến ngày 1/8 là những người trong độ tuổi từ 18 đến 34, cao hơn nhiều so với 5% vào tháng 1/2021.
Mặc dù nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, biến thể Delta có khả năng lây nhiễm nhanh hơn các biến thể khác của virus SARS-CoV-2 và khiến mọi người có nguy cơ nhập viện cao hơn, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy biến thể này gây nguy hiểm cho người trẻ hơn so với người già.
Theo các chuyên gia y tế, tỷ lệ người trẻ phải nhập viện ở Anh cao hơn, một phần do mô hình tiêm chủng của nước này là ưu tiên cho các nhóm người cao tuổi. Bên cạnh đó, người trẻ cũng có xu hướng giao tiếp xã hội nhiều hơn vì thế nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.
Giáo sư Kamlesh Khunti chuyên về bệnh tiểu đường và tim mạch tại Đại học Leicester cho biết, các bệnh nhân mắc Covid-19 ở nơi ông sinh sống có xu hướng trẻ hơn nhưng họ lại hồi phục rất nhanh.
“Tỷ lệ bệnh nhân hồi phục cao hơn”. Chuyên gia này cho biết thêm, hầu hết những bệnh nhân bị triệu chứng nặng thường là những người có bệnh lý nền.
Còn Nathan Spence – một bác sỹ về hô hấp cấp tính tại một bệnh viện ở Oxford cho biết, anh hiện đang điều trị cho khoảng 30 bệnh nhân Covid-19, ít hơn nhiều so với con số từ 250 đến 300 vào tháng 1/2021./.