Uống an cung ngưu hoàng hoàn có phải thuốc tiên như mọi người vẫn nghĩ?

Xuất hiện trường hợp xuất huyết dữ dội nghi uống an cung ngưu hoàng hoàn phòng đột quỵ

Mới đây, các bác sĩ BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa cấp cứu một cụ ông bị xuất huyết dưới da, chảy máu trong cơ, chảy máu dạ dày. Trước đó, bệnh nhân có uống an cung ngưu hoàng hoàn vì suy nghĩ sẽ phòng ngừa được bệnh đột quỵ.

Trả lời về vấn đề này, BS Nguyễn Trung Cấp (Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, bệnh nhân 65 tuổi ở Vĩnh Phúc, có tiền sử mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp. Cách đây 3 tuần, bệnh nhân có nghe nhiều người mách uống an cung hoàng hoàn để phòng tai biến mạch máu não nên đã mua về uống 1 viên.

Ngay cả với người bệnh nhồi máu não nếu dùng tùy tiện an cung ngưu hoàng hoàn cũng có nguy cơ chảy máu bên trong vùng nhồi máu.

Tuy nhiên, sau khi uống an cung ngưu hoàng hoàn, cụ ông thấy có hiện tượng đau tay, có xuất huyết dưới da, tình trạng này dần nặng lên. Bệnh nhân có sốt và nghi ngờ mắc bệnh sốt xuất huyết nên đã nhập viện BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương ngày 31/3/2018 trong tình trạng có chảy máu, xuất huyết dưới da, chảy máu trong cơ, chảy máu dạ dày. Các xét nghiệm cho thấy khả năng đông máu của bệnh nhân giảm rất nhiều. Ngoài ra, bệnh nhân có tình trạng suy giảm chức năng gan.

BS Cấp khẳng định đây là trường hợp hi hữu, có thể xuất phát từ việc dùng an cung ngưu hoàng hoàn không theo chỉ định, nhất là khi bệnh nhân có các bệnh lý đái tháo đường, tăng huyết áp.

An cung ngưu hoàng hoàn chống chỉ định cho các trường hợp tai biến mạch máu não, viêm não thể thoái chứng và thể chảy máu vào não thất của tai biến mạch máu não, người thể hàn, dương hư, tỳ vị hư hàn, phụ nữ có thai, người suy giảm chức năng gan, thận. Ngay cả với người bệnh nhồi máu não nếu dùng tùy tiện cũng có nguy cơ chảy máu bên trong vùng nhồi máu. Ở bệnh nhân xuyết huyết có thể khiến tình trạng xuất huyết nặng nề thêm.

An cung ngưu hoàng hoàn được sử dụng trong các trường hợp mắc bệnh đàm nhiệt, đàm mê tâm khiếu, hôn mê, thần trí hỗn loạn, bán thân bất toại…

An cung ngưu hoàng hoàn không phải là thuốc tiên như nhiều người vẫn nghĩ

ThS.BS Hoàng Khánh Toàn (Trưởng khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) khẳng định: "An cung ngưu hoàng hoàn là sản phẩm nổi tiếng của y học cổ truyền. Danh y Ngô Quốc Thông, đời Thanh của Trung Quốc là tác giả của sản phẩm này. Đây là một loại thuốc chứ không phải thuốc bổ như nhiều người vẫn nghĩ".

Theo chuyên gia, an cung ngưu hoàng hoàn được sử dụng trong các trường hợp mắc bệnh đàm nhiệt, đàm mê tâm khiếu, hôn mê, thần trí hỗn loạn, bán thân bất toại… Khi sử dụng nhất định phải có sự chỉ định và giám sát chặt chẽ của các bác sĩ Đông y. Tự ý sử dụng an cung ngưu hoàng hoàn vô cùng nguy hiểm vì không phải bệnh nhân nào cũng có thể sử dụng loại thuốc này. Đó là chưa kể, hiện nay tình trạng buôn bán, sản xuất an cung ngưu hoàng hoàn không đơn giản, có thể bạn sẽ mua phải hàng rởm, không đảm bảo chất lượng thì nguy hại sức khỏe sẽ còn nặng nề hơn rất nhiều.

Tự ý sử dụng an cung ngưu hoàng hoàn vô cùng nguy hiểm vì không phải bệnh nhân nào cũng có thể sử dụng loại thuốc này.

Đồng ý với quan điểm này, cựu đại tá, lương y đa khoa Bùi Hồng Minh (Nguyên Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội) cho biết thêm, an cung cưu hoàng hoàn có những thành phần là ngưu hoàng (sỏi tự nhiên trong túi mật của trâu, bò) 40g; sừng tê giác 40g; xạ hương (túi xạ trong hươu xạ, cầy hương, chuột hương) 10g; trân châu (ngọc trai) 20g; chu sa hay thần sa 40g; hùng hoàng (khoáng thiên nhiên) 40g; băng phiến còn gọi là long não 10g; hoàng liên 40g; hoàng cầm 40g; chi tử (quả dành dành) 40g và uất kim (nghệ vàng) 40g.

"Trong thành phần tạo nên An cung ngưu hoàng hoàn có những thành phần như xạ hương, ngưu hoàng… vốn là những thứ cực lạnh. Bệnh nhân mà ở thể hàn khi sử dụng sẽ khiến bệnh tình càng thêm nặng nề. Trong khi đó, người có thể nhiệt lại sử dụng loại thuốc này rất tốt", lương y Bùi Hồng Minh nhận định.

Các chuyên gia cùng nhận định, sản phẩm đã được nghiên cứu kiểm nghiệm trên lâm sàng, qua hàng ngàn năm sử dụng, nếu được sử dụng đúng trường hợp sẽ phát huy hiệu quả. Nhưng nếu dùng không đúng trường hợp, dùng sai mục đích của thuốc, hoặc nếu rủi ro bạn mua phải hàng rởm, không bào chế đúng quy cách có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhất là trường hợp tự ý sử dụng với liều lượng quá mức, với suy nghĩ càng nhiều càng tốt, không đúng chỉ định thì chắc chắn sẽ gặp phải những phản ứng phụ không mong muốn như trường hợp của cụ ông trên.

Các chuyên gia cùng nhận định, sản phẩm đã được nghiên cứu kiểm nghiệm trên lâm sàng, qua hàng ngàn năm sử dụng, nếu được sử dụng đúng trường hợp sẽ phát huy hiệu quả.

"Nhất định phải có sự tư vấn, chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa khi sử dụng an cung ngưu hoàng hoàn", các chuyên gia cùng khẳng định. Ngay cả trong trường hợp cấp cứu tai biến mạch mãu não, việc sử dụng An cung ngưu hoàng hoàn càng sớm sẽ càng hiệu quả nhưng không phải trường hợp nào cũng dùng được, do đó quan niệm cứ tai biến là cho bệnh nhân uống thì quả thực sai lầm.

Các chuyên gia khuyên, người dân – dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, mắc bệnh gì, muốn sử dụng thuốc bổ hay thuốc chữa bệnh nào nói chung, trên cơ sở tình trạng sức khỏe của bản thân trong hiện tại – đều cần tham khảo ý kiến bác sĩ có chuyên môn. Không được tự ý sử dụng bất cứ loại thuốc nào dù tâm lý ai cũng "có bệnh thì vái tứ phương" – Điều này có thể khiến tình trạng bệnh tình thêm nặng nề, tiền mất tật mang. Khi muốn mua An cung ngưu hoàng hoàn cũng cần đến những cơ sở nhà thuốc có uy tín trên cả nước, tránh tình trạng mua bán trôi nổi, giả mạo ở nhiều cửa hàng trên mạng xã hội...