Triển lãm sắp đặt "Thủy triều cảm xúc" của nghệ sĩ Nhật Bản Chiharu Shiota tại Việt Nam: Trải nghiệm ấn tượng về thị giác

Chiharu Shiota sinh năm 1972 ở Osaka, Nhật Bản, hiện đang sống và làm việc tại Berlin. Bà được đánh giá là nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng lớn trong nền nghệ thuật đương đại. Qua nhiều thập kỷ phiêu lưu trong thế giới nghệ thuật, Shiota đã không ngừng thách thức chính mình trong mọi lĩnh vực sáng tạo, từ hội họa, điêu khắc đến những tác phẩm thị giác đa phương tiện.

Đối mặt với những mối quan tâm cơ bản của con người như sự sống, cái chết và các mối quan hệ, Chiharu Shiota khám phá sự tồn tại của con người qua nhiều chiều không gian khác nhau bằng cách tạo ra những tác phẩm sắp đặt quy mô lớn, hết sức ngoạn mục và kỳ công. Các triển lãm cá nhân của bà đã được tổ chức trên khắp thế giới, trải dài từ Tokyo, Berlin, Úc, Vương Quốc Anh, đến Thượng Hải, Washington DC hay nhiều địa điểm khác. Đặc biệt, cô từng được chọn làm nghệ sĩ đại diện cho Nhật Bản tham gia Venice Biennale (năm 2015), triển lãm quốc tế uy tín và lâu đời nhất được tổ chức 02 năm một lần tại Venice, Ý.

Trong hành trình sáng tạo rực rỡ của mình, Chiharu Shiota lần đầu ghé thăm Việt Nam vào năm 2019 và bắt đầu khơi nguồn, phác thảo cho triển lãm "Thủy triều cảm xúc" (A Tide of Emotions) tại đây.

Tác phẩm chính của triển lãm được đan kết tỉ mỉ và khéo léo, phủ kín không gian rộng lớn hơn 2000m2 bằng mạng lưới chỉ đỏ - chất liệu tiêu biểu cho thực hành nghệ thuật của Chiharu Shiota. Những mạng lưới này kết nối với những chiếc thuyền gỗ được sắp xếp dưới mặt sàn, tạo nên một không gian siêu thực, tràn ngập ý niệm và cảm xúc. Tác phẩm sắp đặt này ngụ ý mô tả hành trình của mỗi người trong suốt cả cuộc đời.

Được biết, để thi công tác phẩm này, một ekip gồm hơn 50 người đến từ Nhật Bản, Đức, cũng như các trung tâm thực hành nghệ thuật tại Việt Nam, sinh viên đến từ Đại học Kiến trúc, Đại học Mỹ Thuật, Đại học Mỹ thuật Công nghiệp... đã làm việc liên tục trong 6 tuần dưới sự chỉ đạo sát sao của tác giả để cuộn chỉ, định hình, sắp đặt ánh sáng... và hoàn thiện từng chi tiết nhỏ nhất.

Với nỗ lực đem đến hiệu ứng thị giác tốt nhất, toàn bộ chỉ đỏ trong triển lãm được dệt bởi một làng nghề và được gửi trực tiếp sang Nhật để phê duyệt. Những chiếc thuyền được sử dụng cũng không được đóng mới, mà là những con thuyền của ngư dân được thu thập trên khắp các bờ biển Việt Nam, mang linh hồn, câu chuyện của biển cả, gom góp bao ký ức và trải nghiệm, với hàm ý, những chiếc thuyền này chở người, nhưng chở cả thời gian, là biểu trưng gắn kết quá khứ với hiện tại.

Chiharu Shiota đã dệt nên những sợi chỉ cuộc sống, biến những vật liệu dung dị đời thường thành những thứ kì vĩ. Hàng trăm nghìn sợi chỉ như những con đường đan xen giữa quá khứ và hiện tại, gợi liên tưởng về nghệ thuật thư pháp của một thế giới cổ đại và truyền thống với hàng nghìn khung dệt. Trong thế giới nội tâm của mình, Chiharu Shiota như một nhà giả kim rèn luyện những tác phẩm nói về sự chạm nhẹ nhàng của ký ức, về sự tôn nghiêm của quê hương, về những cuộc di cư thầm lặng và sâu sắc, về vũ điệu giữa sự sống và cái chết. Trong bảng màu đỏ thẫm, Chiharu Shiota tìm thấy tiếng vọng của tâm hồn mình hòa quyện trong vũ điệu của niềm vui, một sự ngợi ca về những sự ấm áp của cuộc sống.

Các tác phẩm của Shiota là sự hội tụ vẻ đẹp của cả hình thức và nội dung, vừa gây ấn tượng mạnh mẽ về mặt thị giác, vừa chất chứa vô vàn tầng lớp ý nghĩa sâu sắc bên trong. Triển lãm "Thủy triều cảm xúc", với thông điệp mang tính phổ quát và ý nghĩa nhân văn sâu sắc, sẽ trở thành một điểm đến nghệ thuật quan trọng và ý nghĩa dành cho tất cả công chúng khán giả, giúp mở ra những góc nhìn mới mẻ đa chiều đối với thế giới và cuộc sống.