Trẻ không có dị tật đầu nhỏ cũng có thể bị nhiễm vi-rút Zika...
Trước tình trạng Virus Zika đang lây lan chóng mặt trên khắp thế giới và khoảng 4 triệu người có thể bị nhiễm cho tới cuối năm nay. Tổ chức Y tế thế giới đã phải ban hành tình trạng khẩn cấp về dịch bệnh này.
Để tìm hiểu rõ thông tin về vi-rút Zika tác động đến trẻ em và phụ nữ mang thai như thế nào, chúng tôi đã có cuộc PV nhanh với bác sĩ Lương Quốc Chính, khoa cấp cứu BV Bạch Mai về vấn đề này.
Trẻ em cần được xét nghiệm
Hiện nay Zika có thể gây tổn thương não ở trẻ sơ sinh như thế nào?
Bác sĩ Lương Quốc Chính: Theo các chuyên gia thế giới cho biết họ vẫn chưa chắc chắn về việc vi-rút Zika diễn ra như thế nào, và liệu nguyên nhân có phải do vi-rút hay không.
Vi-rút Zika mới nổi lên chỉ trong tháng 10, khi các bác sĩ ở miền bắc Brazil nhận thấy sự tăng vọt ở trẻ sơ sinh có tình trạng dị tật đầu nhỏ - đầu nhỏ bất thường và não bị tổn thương.
Tuy nhiên những triệu chứng trên cũng có thể do các yếu tố khác, như nhiễm trùng đồng thời các vi-rút khác, có thể góp phần làm tăng tỷ lệ tổn thương não. Các nhà điều tra thậm chí có thể thấy rằng vi-rút Zika không phải là nguyên nhân chính, mặc dù các bằng chứng gián tiếp hiện nay đều ủng hộ nguyên nhân chính là do vi-rút Zika.
Hiện vẫn chưa biết dị tật đầu nhỏ ở các ổ dịch bệnh tại Brazil trở nên phổ biến như thế nào nhưng thông thường có khoảng 150 trường hợp dị tật đầu nhỏ được báo cáo, và Brazil cho biết họ đang điều tra gần 4.000 trường hợp. Tuy nhiên, các trường hợp được báo cáo thường tăng lên khi mọi người được cảnh báo về một cuộc khủng hoảng sức khỏe tiềm ẩn.
Vậy trẻ sơ sinh nên được xét nghiệm khi nào?
Bác sĩ Lương Quốc Chính: Quan chức WHO cho biết trẻ sơ sinh nên được xét nghiệm để xác định nhiễm trùng do vi-rút Zika nếu mẹ của trẻ từng đến thăm hoặc sinh sống tại quốc gia có dịch bệnh và trong trường hợp kết quả xét nghiệm ở người mẹ là dương tính hoặc chưa có kết luận.
Trẻ nhiễm vi-rút Zika có thể liên quan đến khuyết tật về thị lực và thính lực, cũng như các bất thường khác, thậm chí khi trẻ không có dị tật đầu nhỏ. Những khiếm khuyết khác có thể cần phải đánh giá và xét nghiệm thêm nữa.
Triệu chứng của nhiễm trùng vi-rút Zika là phát ban, đau khớp, mắt đỏ hoặc sốt.
Phụ nữ không ốm vẫn có thể bị nhiễm Zika
Khi mang thai một phụ nữ bị nhiễm vi-rút Zika sẽ gặp vấn đề gì?
Bác sĩ Lương Quốc Chính: Nhiễm vi-rút Zika càng ở những giai đoạn đầu của thai kỳ có vẻ càng nguy hiểm. Thời gian nguy hiểm nhất được cho là trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ - khi một số phụ nữ không nhận ra họ có thai.
Phụ nữ đến thăm bất cứ khu vực nào có sự lây truyền vi-rút Zika đều nên đi khám bác sĩ
Các chuyên gia chưa xác định được vi-rút Zika xâm nhập vào bào thai và làm tổn thương tới sự phát triển não của thai nhi như thế nào.
Các loại vi-rút có quan hệ gần với vi-rút Zika bao gồm vi-rút gây sốt vàng da, Dengue và West Nile, thường không làm tổn thương tới sự phát triển não của thai nhi. Vi-rút khác bao gồm rubella (sởi Đức) và cytomegalovirus (CMV) đôi khi gây tổn thương tới sự phát triển não của thai nhi.
Khi phụ nữ mang thai và họ đã đến thăm một quốc gia có vi-rút Zika, họ phải làm gì?
Bác sĩ Lương Quốc Chính: Vào ngày 19 tháng 1 năm 2016, CDC đã ban hành hướng dẫn tạm thời cho phụ nữ trong tình huống này và cho bác sĩ của họ.
Phụ nữ mang thai đã đến thăm bất cứ khu vực nào có sự lây truyền vi-rút Zika đều nên đi khám bác sĩ. Những người có các triệu chứng nhiễm trùng như sốt, phát ban, đau khớp và đỏ mắt trong chuyến đi hoặc trong vòng 2 tuần sau khi trở về nên được xét nghiệm máu tìm vi-rút.
Tuy nhiên khuyến cáo này vẫn còn gây tranh cãi, vì ngay cả phụ nữ không có triệu chứng vẫn có thể bị nhiễm (80% những người bị nhiễm vi-rút không cảm thấy ốm) và không có bằng chứng cho thấy trẻ sơ sinh bị tổn thương khi bà mẹ có biểu hiện ấm rõ ràng.
Bên cạnh đó ngay cả đối với những phụ nữ được xét nghiệm máu, thông tin cũng không được hoàn toàn yên tâm. Bản thân xét nghiệm vi-rút chỉ có tác dụng trong tuần đầu tiên sau khi nhiễm. Các xét nghiệm kháng thể có thể được thực hiện muộn hơn, nhưng chúng có thể dương tính giả nếu phụ nữ bị sốt Dengue, sốt vàng hoặc thậm chí tiêm vắc-xin sốt vàng.
Những khu vực mà phụ nữ có thai nên tránh. Nguồn: C.D.C
Hiện nay, một số công ty đang nghiên cứu các xét nghiệm nhanh để xác định nhiễm Zika. CDC cũng thường phân phối các bộ xét nghiệm và tài liệu đào tạo cho các trung tâm y tế của bang (Hoa Kỳ) trong các vụ dịch bệnh để tăng cường năng lực xét nghiệm.
Một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nhưng không có thai và không có kế hoạch mang thai. Họ có nên đến một quốc gia đang chịu ảnh hưởng bởi vi-rút Zika hay không?
Bác sĩ Lương Quốc Chính: Một nửa phụ nữ mang thai là ngoài ý muốn. Nếu bạn muốn đến thăm một quốc gia mà ở đó sự lây truyền Zika đã được báo cáo, bác sĩ Laura E. Riley, một chuyên gia làm việc với các phụ nữ mang thai có nguy cơ cao và bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, khuyên bạn nên sử dụng nghiêm ngặt biện pháp tránh thai để đảm bảo bạn không mang thai.
Phụ nữ mang thai ngoài ý muốn trong khi đi du lịch hoặc ngay sau đó sẽ phải đối mặt với các xét nghiệm máu, siêu âm hàng tháng và một nỗi lo lắng rất lớn.
Khi phụ nữ mang thai, nhưng không phải là khi họ tới thăm một trong số các nước bị ảnh hưởng. Nguy cơ là gì?
Bác sĩ Lương Quốc Chính: Theo các chuyên gia thế giới họ cho biết nguy cơ khi ở trong trường hợp này là rất thấp. Với các trường hợp ngoại lệ hiếm hoi, vi-rút có vẻ không tồn tại trong cơ thể, và những người khỏi bệnh sau khi bị nhiễm sẽ có miễn dịch.
|
Vi-rút Zika là gì? Một bệnh nhiễm trùng nhiệt đới mới đối với Tây bán cầu Vi-rút Zika là một vi-rút lây truyền qua muỗi có liên quan đến sốt Dengue, sốt vàng và vi-rút West Nile. Mặc dù được phát hiện tại rừng Zika của Uganda vào năm 1947 và phổ biến ở châu Phi và châu Á, nó đã không bắt đầu lây lan rộng trong khu vực Tây bán cầu cho đến cuối tháng Năm, khi dịch bệnh diễn ra tại Brazil. Cho đến nay, chưa có một ai trong khu vực này của thế giới đã bị nhiễm bệnh. Chỉ một vài người trong chúng ta có miễn dịch chống lại vi-rút này, vì thế chúng lây lan một cách nhanh chóng. Hàng triệu người trong khu vực nhiệt đới của châu Mỹ có thể đang bị nhiễm bệnh. Tuy nhiên, đối với hầu hết, nhiễm vi-rút không gây ra triệu chứng và không để lại hậu quả lâu dài. Sự quan tâm của các nhà khoa học được tập trung vào những phụ nữ bị nhiễm trong khi mang thai và những người bị liệt tạm thời sau khi tiếp. |