Trẻ bị nghẹn thức ăn, phụ huynh cần xử lý ra sao?
Nghẹn thức ăn hay còn gọi là bị hóc dị vật đường thở là một tình huống cấp cứu thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ.
Hóc dị vật là một tai nạn nguy hiểm thường gặp ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ từ 1 - 5 tuổi, do vật lạ rơi vào đường thở hay thực quản, gây hẹp hoặc tắc hoàn toàn. Đây là tình trạng cấp cứu khẩn cấp, nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến các hậu quả nặng nề như tổn thương não không hồi phục, thậm chí gây tử vong.
Dị vật đường thở khiến trẻ ho sặc sụa, sau đó tím tái, khó thở... cần thực hiện thủ thuật sơ cứu dị vật đường thở.
Nếu khi hóc dị vật đường thở trẻ ho, sặc sụa, sau đó trẻ hồng hào, khó thở nhẹ hoặc không khó thở thì không nên thực hiện thủ thuật cấp cứu dị vật đường thở, nên giữ yên trẻ rồi cho đi khám chuyên khoa tai mũi họng để soi gắp dị vật.
Báo Tuổi trẻ Online dẫn lời bác sĩ Trịnh Văn Long, Phó trưởng Khoa Tiêu hóa Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, tình trạng trẻ nuốt sặc dị vật vào trong đường hô hấp rất nguy hiểm, nếu không được cấp cứu kịp thời, đúng cách có thể sẽ để lại những di chứng rất nặng nề như: hẹp khí quản do sẹo khi lấy dị vật đâm sâu, viêm phổi thở máy kéo dài, nấm phế quản do dị vật nằm lâu…
Thao tác vỗ lưng, ấn ngực. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec
Xử lý thế nào khi trẻ bị hóc dị vật?
- Nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, không khó thở. Đặt trẻ ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện để gắp dị vật ra.
- Nếu trẻ tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu. Nhanh chóng gọi xe cấp cứu và xử trí sơ cứu theo cách nếu trẻ dưới 2 tuổi, đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái, dùng bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai.
Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái.
Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.
- Đối với trẻ lớn, nếu trẻ còn tỉnh: Đứng sau lưng trẻ, vòng hai tay ôm lấy thắt lưng trẻ. Nắm chặt bàn tay làm thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn.
Ấn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và nhanh. Có thể lặp lại 6 - 10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc, la được.
Nếu trẻ hôn mê: Để trẻ nằm ngửa, quỳ xuống dạng hai chân cạnh đùi trẻ. Đặt gót một lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới chóp xương ức, đặt tiếp bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất.
Ấn 5 cái dứt khoát, mạnh và nhanh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên. Có thể lặp lại 6 - 10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở.
Ảnh minh họa
Phụ huynh cần làm gì để tránh trẻ bị hóc dị vật?
Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cho biết, để phòng tránh trẻ bị hóc dị vật, phụ huynh cần chú ý những điều sau:
Để xa tầm với của trẻ nhỏ tất cả các vật dụng nhỏ có thể gây nguy hiểm cho trẻ, nhất là những vật dụng tròn và trơn dễ rơi vào đường thở.
Không ép trẻ ăn, uống khi đang khóc hoặc không nên nô đùa khi có thức ăn trong miệng.
Luyện cho trẻ thói quen không cho các vật và đồ chơi vào miệng ngậm mút.
Không cho trẻ ăn thức ăn dễ hóc như lạc, thạch, nhãn ...