Trái Đất nóng lên đang khiến rận chó muốn "chuyển nhà" sang con người

Các nhà khoa học không bao giờ ngại hi sinh bản thân mình cho những thí nghiệm của họ. Bởi vậy, nếu đã có một nhà côn trùng học tự nguyện cho hơn 5.000 con muỗi đốt mình chỉ trong một ngày, thì việc một nhà khoa học khác làm thí nghiệm tương tự với những con rận chó có lẽ cũng không có gì là lạ.

Nhưng hãy thử tưởng tượng, có một nhà nghiên cứu trẻ tuổi sẵn sàng ngồi trong một chiếc hộp với một con chó. Khi người ta thả vào chiếc hộp những con rận để chúng đi tìm thức ăn, đâu sẽ là mục tiêu yêu thích hơn của lũ rận?

Trước đây, câu trả lời mà các nhà sinh học đưa ra chắc chắn sẽ là chó. Rận chỉ cảm thấy thích thú với mùi cơ thể và nguồn dinh dưỡng mà chúng tìm được trong máu của chó, hiếm khi rận chó chuyển sang cắn người. Nhưng bây giờ, thí nghiệm mới được Trường Thú y Davis, Đại học California đã cho thấy điều ngược lại:

Rận chó thích ký sinh trên người gấp 2,5 lần so với chó. Và đó có thể là một hệ quả của biến đổi khí hậu làm Trái Đất nóng lên. Bộ lông của những con chó cũng có thể đã nóng quá sức chịu đựng của lũ rận.

Nghiên cứu mới này vừa được trình bày tại một hội thảo thường niên của Hiệp hội Y học và Vệ sinh Nhiệt đới Hoa Kỳ. Trong đó, các nhà khoa học muốn tìm hiểu đâu là nguyên nhân gây ra sự gia tăng của các căn bệnh trên người do ký sinh trùng động vật gây ra.

Trong 20 năm trở lại đây, số ca bệnh Lyme đã tăng gấp đôi ở Mỹ. Đây là một tình trạng suy nhược cơ thể điển hình với triệu chứng méo miệng và đau xương khớp gây ra bởi vi khuẩn truyền qua bọ chét hoặc rận chó. Mỗi năm ở Mỹ có khoảng 30.000 người mắc bệnh Lyme.

Những con rận chó còn có thể truyền một căn bệnh chết người được gọi là sốt phát ban núi Rocky (RMSF). Căn bệnh này có thể điều trị được bằng thuốc kháng sinh nếu phát hiện sớm trong tuần đầu tiên nhiễm trùng, nhưng nếu không được điều trị, tỷ lệ tử vong có thể cao trên 20% và nó cũng đang có xu hướng gia tăng ở Mỹ.

Các nhà khoa học nghi ngờ xu hướng này gây ra bởi sự gia tăng của rận chó nâu, hay còn gọi là rận chó nhiệt đới. Chúng được tìm thấy tại các tiểu bang miền nam Hoa Kỳ như Arizona, Florida và nam California. 

Tuy nhiên, dưới tác động của biến đổi khí hậu khiến Trái Đất nóng lên, các nhà khoa học dự đoán rận nâu có thể di chuyển lên phía bắc và nhập khẩu mầm bệnh mới vào đây khi chúng cũng ngày càng trở nên hung hăng và cắn người nhiều hơn.

Để chứng minh cho điều này, các nhà khoa học tại Trường Thú y Davis đã làm một thử nghiệm. Họ đặt những con rận đặt vào một ống thủy tinh cách đều với hai nguồn thức ăn là chó và người, để xem chúng sẽ tiến về đầu nào nhiều hơn trong hai điều kiện: nhiệt độ phòng là 23,3 độ C sau đó tăng lên 37,8 độ C.

Kết quả cho thấy ban đầu, lũ rận tiến về phía chó hơn. Nhưng khi nhiệt độ tăng lên, chúng đã chuyển nguồn thức ăn yêu thích của mình sang con người.

"Chúng tôi phát hiện ra rằng khi nhiệt độ tăng từ khoảng 74 độ F (23,3 độ C) đến 100 độ F (37,8 độ C), rận chó nâu mang bệnh có khả năng thích người hơn chó gấp 2,5 lần", Laura Backus, người đứng đầu cuộc nghiên cứu tại Đại học California, cho biết. "Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra khi thời tiết trở nên nóng hơn, chúng ta cũng nên cảnh giác hơn với những ca lây nhiễm bệnh sốt phát ban núi Rocky trên người (RMSF)".

Điều này là cực kỳ cần thiết bởi RMSF là một căn bệnh tiến triển nhanh, cửa sổ điều trị hiệu quả của nó chỉ có khoảng 1 tuần trong khi, RMSF rất dễ bị nhầm với các bệnh thông thường khác gây ra triệu chứng đau đầu, sốt, nhức mỏi cơ bắp.

Là một hệ quả của biến đổi khí hậu, các bác sĩ ở phía bắc, khu vực thường lạnh hơn mà bệnh RMSF trước đây ít lưu hành thì bây giờ sẽ phải dành sự chú ý của mình tới nó nhiều hơn. Khi thời tiết nóng hơn, rận chó sẽ chuyển sang cắn người thường xuyên hơn và đó là mấu chốt đơn giản của vấn đề.  

Joel Breman, chủ tịch của hội thảo Hiệp hội Y học và Vệ sinh Nhiệt đới Hoa Kỳ năm nay cho biết: Mặc dù thí nghiệm của các nhà nghiên cứu đến từ Trường Thú y Davis rất đơn giản, nhưng nó đã chứng minh một cách hiệu quả rằng khi nhiệt độ tăng cao sẽ dẫn đến xu hướng gia tăng của bệnh nhiễm trùng trên người gây ra bởi mầm bệnh lây truyền từ rận chó.

"Đây là một bằng chứng mới về mối liên hệ ngày càng tăng giữa biến đổi khí hậu và tác động của nó đối với sức khỏe con người", ông nói. "Biến đổi khí hậu đang diễn ra quá nhanh nên điều quan trọng là chúng ta phải bắt kịp với những nguy cơ từ nó. Biến đổi khí hậu có thể thay đổi mô hình bệnh và làm tăng nguy cơ mắc một loạt các bệnh truyền nhiễm. Chúng ta sẽ cần chuẩn bị tốt hơn để chẩn đoán, điều trị và ngăn ngừa chúng".

Tham khảo Theguadian