Tôi muốn vùng lên sau câu mẹ chồng hỏi: "Lương con 18 triệu mà chi tiêu như thế là loạn?"

Mỗi tháng chị Ngọc (Hà Nội) đều trích một khoản tiền gửi về quê biếu bố mẹ ruột. Sau ba tháng liên tiếp, chị bất ngờ bị mẹ chồng gọi điện nhắc nhở:

"Con có chồng rồi, tiền nong phải hỏi ý kiến chồng. Bên nhà ngoại không nên quá thường xuyên như thế, phí phạm lắm".

Chồng chị – anh Bình khi được hỏi, chỉ im lặng. Nhưng từ đó, mỗi lần chị chi tiêu gì, anh đều dò hỏi, ghi chép. Cảm giác ngột ngạt và bị kiểm soát khiến chị bắt đầu nghi ngờ: Liệu hôn nhân này có còn là của hai người?

Khi "bên thứ ba" không phải tình nhân mà là… mẹ chồng

Chị Ngọc chỉ là một trong hàng nghìn người đang trải qua sự xâm lấn về tài chính trong hôn nhân đến từ gia đình bên nội – bên ngoại.

Không chỉ chuyện biếu xén bố mẹ ruột, mà đến cả mua sắm trong nhà, gửi con học trường nào, ăn gì – tiêu gì – mặc gì, nhiều quyết định cũng không thể "tự xử" khi có mẹ chồng/mẹ vợ "giám sát ngầm".

Bao nhiêu nhà rơi vào cảnh: "Sao lại mua cái máy hút bụi 4 triệu? Nhà có rộng mấy đâu!". "Tiền thưởng Tết mà mang đi du lịch, sao không tiết kiệm phòng lúc ốm đau?", "Nhà có mấy con người cũng phải mua máy rửa bát", "Lương con bé (con dâu) không bao nhiêu mà đua đòi hàng hiệu là sao?"...?

Trong văn hóa Á Đông, nhiều gia đình không phân định rạch ròi tài chính vợ chồng là độc lập. Phụ huynh thường mặc nhiên cho rằng họ có quyền góp ý hoặc kiểm soát vì 'tiền đó là của con tôi'. Điều này vô tình tạo ra áp lực cho cả hai bên.

Tương tự, chị Hương (35 tuổi, TP.HCM) kể: "Tôi làm kế toán, lương 18 triệu, chồng làm công trình, lương bấp bênh. Tôi chủ động chi các khoản cố định và thi thoảng gửi hỗ trợ em trai 1-2 triệu học phí. Một hôm, mẹ chồng gọi riêng tôi lên nhà, chì chiết: 'Lương con 18 triệu chi như thế là loạn. Đừng có đua đòi, đàn bà là phải biết phụ chồng'. Sau hôm đó, tôi không dám gửi tiền cho mẹ mình nữa cảm giác bị xúc phạm không ai hiểu".

Tình trạng này không chỉ làm mất đi sự tự do tài chính trong hôn nhân, mà còn làm rạn nứt niềm tin vợ chồng nếu một người không dám đứng ra bảo vệ người kia.

Giải pháp: Giữ ranh giới tài chính – Giữ vững hòa khí

Tiến sĩ John Gottman, chuyên gia quan hệ hôn nhân từ Đại học Washington (Mỹ), cho rằng: "Các cặp vợ chồng cần thiết lập mạng lưới bảo vệ tài chính tức là duy trì quyền tự quyết trong các khoản chi tiêu nội bộ, không để bên ngoài can thiệp, ngay cả khi đó là cha mẹ".

Nghiên cứu của Journal of Marriage and Family (2021) cũng chỉ ra: Những gia đình có "tường rào" tài chính rõ ràng bao gồm thỏa thuận chung về ngân sách, tiền tích lũy, tiền hỗ trợ cho cha mẹ thường có mức hài lòng cao hơn 40% so với những gia đình không có ranh giới rõ ràng.

1. Lập ranh giới rõ ràng giữa vợ chồng và "người thứ ba tài chính"

Hôn nhân là giữa hai người. Quyết định tiền bạc kể cả gửi tiền cho cha mẹ ruột phải có sự thỏa thuận của vợ chồng, không phải từ bên ngoài áp đặt.

Gia đình hai bên có thể góp ý, nhưng không có quyền điều khiển. Nếu một người trong cuộc không dám lên tiếng bảo vệ, mâu thuẫn chắc chắn sẽ leo thang.

2. Thống nhất cơ chế tài chính vợ chồng

Nên chia tài chính theo mô hình: Chi tiêu chung – tích lũy riêng – hỗ trợ gia đình hai bên. Có thể dùng app hoặc bảng chia để minh bạch.

Gợi ý công cụ:

MoneyLover, Spendee: Tạo tài khoản chung – theo dõi chi tiêu từng nhóm.

Google Sheet chia sẻ: Dễ kiểm tra, minh bạch giữa hai người.

Sổ tay chi tiêu gia đình (có trên Shopee, Tiki): ghi chép và phân tích định kỳ giúp vợ chồng đối thoại nhẹ nhàng hơn .

3. Đối thoại chủ động thay vì "cam chịu"

Nếu bị nhà chồng/vợ góp ý không phù hợp, bạn đời nên là người đứng ra bảo vệ nhau tránh để người kia tổn thương trực tiếp.

Nên cùng nhau thống nhất thông điệp: Tiền bạc là chuyện riêng của gia đình nhỏ, con luôn ghi nhận tình cảm của bố mẹ nhưng sẽ tự chịu trách nhiệm.

4. Tài chính hôn nhân là chuyện hai người đừng để ba người điều hành

Việc bố mẹ hai bên quan tâm là điều quý, nhưng nếu không có ranh giới rõ ràng, sự quan tâm có thể trở thành sự kiểm soát. Trong thời đại hiện đại, quyền tự chủ tài chính chính là một phần cốt lõi của hôn nhân bền vững.

Yêu thương không có nghĩa là phải đồng thuận hết. Đôi khi, bảo vệ hạnh phúc của mình cũng cần biết cách nói 'không' với cả những người thân nhất.