Tôi đã học được bài học đắt giá nhất về tiền khi lấy chồng và 5 điều tôi ước mình biết sớm hơn

Chị N.T.T (28 tuổi, Bình Dương) tâm sự: "Chồng tôi nói: 'Anh đầu tư vì tương lai gia đình' rồi đốt sạch 300 triệu. Lúc anh ấy quyết định rút sạch sổ tiết kiệm để đổ vào coin, tôi tưởng anh có kế hoạch. Nhưng chỉ sau vài tháng, toàn bộ vốn liếng bay hơi. Anh bảo tôi phải 'tin tưởng', còn tôi thì chẳng biết nên tin vào điều gì nữa".

"Chúng ta đầu tư cho tương lai" là câu nói đẹp cho đến khi tương lai biến thành nợ nần.

Giấc mơ tài chính vợ chồng: Cùng đi lên hay cùng đi xuống?

Trong kỷ nguyên của những khoản đầu tư nhanh: sinh lời nhanh – rủi ro lớn, không ít cặp vợ chồng trẻ chọn cách "hợp lực tài chính", với hy vọng nhân đôi vốn và rút ngắn con đường chạm tới cuộc sống mơ ước.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Scott Stanley, nhà tâm lý học gia đình tại Đại học Denver (Mỹ) và là đồng sáng lập chương trình nghiên cứu hôn nhân PREP, vấn đề không nằm ở chuyện đầu tư, mà ở cách các cặp đôi ra quyết định.

"Hôn nhân là một mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng và minh bạch. Nhưng khi một bên tự ý quyết định rủi ro tài chính mà không có sự đồng thuận, đó là dấu hiệu của một sự mất kết nối nghiêm trọng" – Scott Stanley.

Cũng giống chị T, chị H. (Hà Nội) từng tin rằng hai vợ chồng mình "hợp gu tài chính": tiết kiệm, đầu tư an toàn. Nhưng chị bàng hoàng phát hiện chồng đã âm thầm vay 200 triệu để đầu tư bất động sản vùng ven trong một dự án chưa rõ pháp lý. Thị trường đóng băng, tiền mất và từ đó, hôn nhân cũng mất phương hướng.

Tình trạng "giấu vợ/chồng" khi đầu tư không hề hiếm. Một nghiên cứu từ National Endowment for Financial Education (NEFE) tại Mỹ chỉ ra: 43% người Mỹ có tài chính chung với bạn đời thừa nhận đã che giấu thông tin tiền bạc (chi tiêu, nợ, đầu tư) ít nhất một lần. Trong số đó, 2/3 nói rằng sự phát hiện dẫn đến cãi vã lớn hoặc rạn nứt lâu dài.

Khi mâu thuẫn tài chính là mồi lửa ly hôn

Trong một báo cáo của Institute for Divorce Financial Analysts (IDFA), yếu tố mâu thuẫn về tiền bạc là nguyên nhân thứ hai dẫn đến ly hôn tại Mỹ, chỉ sau sự không chung thủy. Và khi đào sâu, đa phần những mâu thuẫn này đến từ việc thiếu minh bạch tài chính và khác biệt trong chiến lược đầu tư.

Cặp vợ chồng trẻ K. và M. tại TP.HCM là một ví dụ. Anh M. tin rằng "không đầu tư là tụt hậu", còn chị K. thì chỉ muốn giữ tiền mặt để chuẩn bị sinh con. Họ từng có 1,5 tỷ tiền tiết kiệm rồi cãi nhau đến mức suýt chia tay vì khoản đó biến thành cổ phiếu "trên đỉnh" mà giờ bán ra cũng không đủ vốn ban đầu.

"Một trong những sai lầm lớn nhất là tưởng rằng tình cảm sẽ giúp người kia chấp nhận rủi ro. Nhưng đầu tư cần lý trí không phải cảm tính" , David Bach, chuyên gia tài chính cá nhân, tác giả loạt sách bestseller "Smart Couples Finish Rich" nhận định.

Vì sao đầu tư chung lại dễ gây đổ vỡ?

Khác biệt trong tư duy rủi ro: Người chồng thích đầu tư mạo hiểm, người vợ thiên về an toàn. Không ai sai nhưng nếu không thống nhất, mâu thuẫn sẽ bùng phát khi thị trường biến động.

Thiếu nguyên tắc tài chính rõ ràng: Không ghi nhận thỏa thuận đầu tư, không xác định mức độ chịu rủi ro chung, không tách bạch khoản chung và khoản riêng – dẫn đến cảm giác bị "lừa dối".

Chuyển trách nhiệm sang người khác: Khi đầu tư thất bại, một bên dễ đổ lỗi, bên còn lại cảm thấy tổn thương vì phải "gánh" hậu quả mà mình không tạo ra.

Ảo tưởng về "đồng lòng": Nhiều cặp đôi tưởng rằng cùng ký tên gửi tiết kiệm là đang đồng hành. Nhưng sự đồng hành thật sự là phải hiểu và chấp nhận chiến lược tài chính của nhau.

Cách yêu nhau mà không "chết chìm" vì tiền bạc

Khi bước vào hôn nhân, nhiều người tin rằng "của chồng công vợ", tiền là của chung. Nhưng sự thật là, tình yêu không thể cứu nổi một chiếc ví đang bốc cháy, và cũng không một ai có thể yêu trọn vẹn khi không còn cảm giác được tôn trọng trong các quyết định tài chính.

Vậy, giải pháp nằm ở đâu?

Tách biệt nhưng không tách rời: Hãy có tài khoản chung để chi tiêu cho gia đình – và tài khoản riêng để duy trì sự độc lập cá nhân. Đây là mô hình "tài chính kép" được các chuyên gia tài chính tại Mỹ, như Suze Orman và David Bach, khuyên áp dụng cho các cặp đôi hiện đại.

Viết thỏa thuận đầu tư: Nếu hai người muốn đầu tư chung, hãy lập kế hoạch bằng văn bản, bao gồm mục tiêu, mức rủi ro chấp nhận được, tỉ lệ góp vốn, thời gian cam kết và cả "điều khoản ly hôn tài chính" nếu thất bại.

Minh bạch định kỳ: Hàng tháng, nên có "cuộc họp gia đình" để cập nhật tình hình tài chính, chi tiêu và đầu tư. Việc này giúp cả hai nhìn lại, điều chỉnh và cùng chịu trách nhiệm thay vì chờ đến khi "sự đã rồi".

Tham vấn bên thứ ba nếu cần: Hãy cân nhắc tư vấn tài chính hoặc trị liệu hôn nhân nếu cảm thấy mâu thuẫn tiền bạc đang làm tổn hại niềm tin. Có những lúc, một người trung lập sẽ giúp hai bạn "phiên dịch" được nỗi lo của nhau.

Hôn nhân, xét cho cùng, không chỉ là chuyện yêu thương mà còn là hành trình quản lý một "doanh nghiệp cảm xúc" mang tên gia đình. Mà đã là doanh nghiệp, thì thiếu kỷ luật tài chính chẳng khác nào chơi trò may rủi.

Hãy yêu nhau như thể mai này vẫn còn bên nhau và đầu tư như thể ngày mai có thể mất trắng. Chỉ khi đó, bạn mới không đánh cược hạnh phúc vào những quyết định mù mờ.