Theo chân cô nàng du học sinh Phần Lan đi chợ secondhand bản địa, bất ngờ vì văn hóa bán hàng có trách nhiệm: Nhân viên sẵn sàng tự giảm 50% giá nếu đồ bị lỗi

Trước khi đi du học, bạn Nguyễn Lê Minh Yên (24 tuổi) không có nhiều hiểu biết về đồ secondhand, chủ yếu qua một số sản phẩm ở những shop bán quần áo secondhand trên mạng. 

Khi sang đến Phần Lan may mắn, nhờ các bạn đến Phần Lan trước mà Minh Yên biết được một cửa hàng đồ secondhand rất có tiếng ở thành phố đang theo học. 

Lần đầu ghé chân, Minh Yên thật sự rất ấn tượng với những hàng hóa và sản phẩm gọi là "secondhand" của cửa hàng. Vì mọi thứ nhìn rất mới và sạch sẽ, đặc biệt là giá cả rất rẻ chỉ từ vài cents cho tới 1-2 euro (khoảng 20 - 50.000 đồng) đối với những thứ lặt vặt cần mua.

Là một người rất thích nấu nướng, trang trí thức ăn và trang trí nhà cửa. Vậy nên cô nàng chủ yếu săn tìm các mặt hàng này. Cùng theo chân Minh Yên đi dạo và tìm hiểu chợ secondhand ở Phần Lan, đặc biệt là những món đồ dùng dành cho nhà bếp, nội thất hoặc đồ trang trí nhà cửa nhé.

Chợ secondhand Phần Lan có hẳn hai loại, mở bán quanh năm chỉ nghỉ vào ngày lễ

"Kirppis" trong tiếng Phần Lan dịch sang tiếng Anh có nghĩa là "Yard sale". Nếu ai từng xem "Toy story 2" thì chắc chắn sẽ nhớ phân cảnh mẹ của Andy đặt tấm bản "Yard sale" và trưng bày các đồ vật cũ trong gia đình trước sân nhà để bán lại cho những người mua chúng. Ở Phần Lan, khi bạn thấy một cửa hàng có dòng chữ "Kirppis" thì có nghĩa là tại nơi này họ bán hàng hóa secondhand. 

Thường thì những cửa hàng secondhand ở Phần Lan sẽ buôn bán quanh năm và nghỉ lễ theo lịch chung của Phần Lan và họ luôn thông báo qua website về những ngày nghỉ hoặc các chương trình kinh doanh của họ.

Ở thành phố Minh Yên đang theo học sẽ có hai dạng cửa hàng secondhand rất có tiếng và khá quy mô. Tuy nhiên, cách hoạt động thì không hề giống nhau và khá mới mẻ.

1. Cửa hàng secondhand SPR

Đây là cửa hàng secondhand hoạt động dưới sự quản lý của hội chữ thập đỏ thuộc Phần Lan (viết tắt là SPR). Mỗi một thành phố ở Phần Lan đều có một cửa hàng secondhand SPR. Hầu hết đồ đạc mà SPR thu gom đều là đồ được người dân quyên góp nhưng vẫn còn khả năng sử dụng. SPR sẽ dùng nó để bán và sử dụng số tiền đó phục vụ cho các hoạt động xã hội. 

Hàng hóa của SPR nhìn rất sạch sẽ và vẫn còn mới tới 70-80%. Giá bán cũng rất rẻ và phù hợp với túi tiền của du học sinh. 

Các món đồ được bày bán ở SPR.

Hàng hóa ở SPR được thu gom với quy mô cả nước nên mẫu mã đa dạng. Nhân viên của SPR rất nhiều, chủ yếu là tình nguyện viên. Họ chọn lọc, phân loại khi hàng hóa được vận chuyển tới thành phố và sắp xếp lên kệ hàng. 

Một điều rất đặc biệt là khi thanh toán hàng hóa, nếu nhân viên phát hiện hàng bị lỗi họ tự động sẽ giảm 50% giá trị hàng cho bạn mà không cần đắn đo. Khi Minh Yên mua một chiếc nồi nhỏ khoảng 5 euro, khi mở ra dưới đáy nồi có chút khuyết điểm, thế là cô nàng được giảm ngay lập tức và chỉ cần thanh toán 2 euro.

2. Cửa hàng secondhand tư nhân

Dạng thứ hai là các cửa hàng secondhand hoạt động như một doanh nghiệp. Họ sẽ mở rất nhiều tủ kệ được đánh số. Tại đây, tủ kệ được cho thuê với giá 20 euro/2 tuần. Người bán đặt lên đó đồ đạc và có quyền tự đưa ra giá theo ý. 

Chủ cửa hàng sẽ cung cấp name tag cho khách và thậm chí có mã khách hàng riêng. Bất cứ thứ gì muốn bán họ sẽ để lên kệ. Tuy nhiên, hạn chế ở những cửa hàng như thế này là chẳng có sự phân loại và sắp xếp hàng hóa theo khu như SPR. Thật sự rất giống một cái chợ trời. Mức giá là do người bán tự quyết định nên không 'hạt rẻ" như của SPR. 

Thậm chí, họ còn bán cả những thứ như hàng tồn kho, hàng mới nhưng hết mùa. Nhưng giá cả vẫn giữ nguyên với giá khi bán mới.

Cái gì cũng có, không cần mặc cả

Những cửa hàng secondhand tại Phần Lan sẽ bán tất cả mọi thứ mà bạn có thể nghĩ tới từ đồ dùng bếp, làm bánh, sách, nội thất, đồ chơi, màn cửa, giày dép, quần áo, điện gia dụng. Đôi khi có thể tìm thấy tủ lạnh, bếp, lò nướng và đàn piano cỡ lớn.

Những cửa hàng này mở ra cho tất cả mọi người, không có sự phân biệt hay chọn lọc nào cả. Bạn có thể đến và tìm mua những thứ bạn cần.

Nếu mua hàng tại SPR thì chắc chắn giá cả rất hạt dẻ. Còn tới những cửa hàng tư nhân thì giá cả phụ thuộc vào người bán, có cái rất rẻ, có cái nhìn giá là muốn "bỏ lại kệ ngay". 

Ngoài ra, các sản phẩm đã niêm yết giá vậy nên không ai mặc cả. Thậm chí, nhân viên của SPR sẽ tự động giảm giá không phanh cho bạn khi hàng hóa có sai sót. Còn ở những cửa hàng tư nhân khác thì các chủ kệ hàng cũng sẽ đề bảng "giảm giá 70-80% cho tất cả" khi kệ của họ gần hết hàng và cần thúc đẩy thanh lý nhanh hơn hoặc họ bỗng nhiên muốn giảm thì giảm thôi.

Đồ đạc phân theo khu dễ tìm kiếm

Ở tại cửa hàng SPR thì các loại hàng hóa secondhand sẽ được phân loại theo khu như: Khu nội thất, khu bán sách, khu bán quần áo,… Tất cả đều nằm gọn trong một cửa hàng.

Còn những cửa hàng secondhand tư nhân cho thuê sẽ phụ thuộc hết vào chủ cửa hàng. Họ tự sắp xếp đồ đạc của mình sao cho người mua có thể nhìn thấy rõ nhất. Theo Minh Yên đánh giá, khu bán đồ secondhand tư nhân có nhiều tủ nhìn "rất rối mắt". Nhưng nếu chịu khó săn lùng từng tủ thì cũng có rất nhiều món đồ thú vị với giá hạt dẻ bất ngờ. 

Minh Yên đã mua được một chiếc balo đẹp ngỡ ngàng với giá 7 euro (tương đương 180.000 đồng) nhưng giá mới tại shop lên đến cả 100 euro (khoảng 2,6 triệu).

Sản phẩm hơi hướng châu Âu, đồ đạc nội thất kiểu Scandinavian là chủ yếu

Mẫu mã hàng hóa secondhand ở Phần Lan thật sự rất đẹp, rất nhiều đồ dùng mang nét đẹp cổ của Châu Âu. Nếu là một người thích décor nhà cửa thì chắc chắn sẽ bị cám dỗ ngay. 

Đặc biệt, các cửa hàng secondhand tư nhân cũng bán các đồ dùng theo mùa. Như mùa Đông họ sẽ trưng bày nhiều đồ ấm, giày đi tuyết và đồ trang trí Noel. Mùa nhập học vào tháng 8-9-10 thì rất nhiều đồ nội thất, gia dụng, điện gia dụng được mang ra. Vào mùa hè thì bạn sẽ thấy có rất nhiều quần áo mùa hè, thậm chí có cả lò nướng BBQ,…

Còn quần áo tuy là loại cũ nhưng rất sạch sẽ và hầu hết đều là hàng hóa của các nhãn hàng có thương hiệu như H&M, Newyorker, Levi's,… Bạn sẽ rất dễ chìm đắm và khó mà kiểm soát túi tiền của mình.

Vậy nên, tips mua sắm đồ secondhand của Minh Yên là:

- Phải xác định đồ cần mua và chỉ mua đúng đồ mình cần. 

- Thường xuyên đi tham khảo hàng hóa của nhiều cửa hàng trước khi quyết định mua 

- Đối với đồ trang trí nhà cửa thì nên có một sự hình dung hay set-up trước trong trong đầu là mình sẽ trang trí và mua đồ như thế nào. 

- Lựa chọn những đồ dùng trang trí đơn giản nhưng khả năng áp dụng đa dạng. Không nhất thiết phải mua hết đồ mình cần trong một lần.

Nét văn hóa sử dụng đồ secondhand có trách nhiệm

"Bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi mua sắm ở các cửa hàng secondhand ở Phần Lan. Người dân ở đây có lối sống rất sạch sẽ, chân thành. Bản tính người Phần Lan khá hiền lành, ngại ngùng, nội tâm và giữ kẽ khoảng cách cá nhân của mỗi người nữa. Họ không có thói quen đánh giá cách ăn mặc của người khác và cũng không thích người khác đánh giá mình", Minh Yên cho biết. 

Đối với người Phần Lan, đồ secondhand là những thứ còn giá trị và chứa đựng kỉ niệm mà họ từng sử dụng nó. Và khi đồ dùng của họ đến với người chủ mới thì giá trị của nó sẽ đi lên chứ không mất đi. Khi họ có mong muốn mua những đồ dùng mới thì họ luôn tìm cách cho đi những đồ dùng cũ hoặc bán lại, không ai muốn vứt đi một cách lãng phí. 

Những đứa trẻ ở đây cũng được cha mẹ khuyến khích cho đi hoặc bán lại đồ dùng cũ một cách có trách nhiệm và nhân văn. Bằng chứng là các khu đồ chơi và đồ dùng trẻ em ở hầu hết các cửa hàng secondhand đều rất sạch sẽ và rất nhiều các thể loại truyện tranh, truyện chữ cho trẻ em được giữ gìn rất tốt.

Cùng ngắm thêm một vài hình ảnh trong không gian sống của Minh Yên với các món đồ secondhand được cô nàng săn tìm:

Ảnh: NVCC