Sử dụng các loại mật động vật để chữa bệnh: nguy hiểm ngay trước mắt

Theo BS Nguyễn Chính, Bệnh viện Bạch Mai  có rất nhiều  người nghe theo lời mách công dụng của mật cá trắm để điều trị nhiều loại bệnh như nhức mỏi, giảm thị lực, hen, mề đay đặc biệt tăng cường chức năng sinh lý… dưới hình thức nuốt sống trực tiếp hoặc pha trộn túi mật với nước, rượu hoặc mật ong. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và tính mạng của người sử dụng. Đã có không ít người phải nhập viện sau khi sử dụng mật cá, mật động vật để chữa bệnh.

Trường hợp chị L.A nhập viện Bạch Mai trong tình trạng đau bụng dữ dội là một ví dụ điển hình. Theo chị kể thì do nghe lời mấy chị hàng xóm về công dụng của mật cá trắm rất tốt cho chức năng sinh lý và chữa được bệnh đau nhức lưng nên chị đã đi mua về để uống. Uống xong, một tiếng sau, khỏi đau lưng đâu chưa thấy, cả nhà chị được phen tá hỏa, phải đưa chị nhập viện trong tình trạng bụng trướng đau, khó thở , nôn thốc nôn tháo, tiêu chảy... 

Bác sĩ Chính cho biết, người uống mật cá trắm dưới mọi hình thức nào cũng rất nguy hiểm độc tố chính trong mật cá trắm có hoạt chất Alcol steroid có 27 C gọi là 5α Cyprinol gây tổn thương đến gan, thận… Nguyên nhân là do trong mật cá có chất Alcool gây xuất huyết, tổn thương nội tạng, nhất là ống thận. Các loại chất này  nếu vào cơ thể với hàm lượng lớn làm thoái hóa tế bào ống thận, hoại tử cầu thận, viêm gan cấp, phì đại tế bào gan, mật ứ đọng. Tùy vào hàm lượng chất Alcool có trong mật cá vào cơ thể bệnh nhân bị ngộ độc ở mức độ nặng nhẹ khác nhau. Ngoài ra, nếu mật cá bị nhiễm khuẩn thì đây là con đường nhanh nhất để vi khuẩn xâm nhập vào cơ. Cá có trọng lượng càng lớn thì chất độc càng lớn.

Cách đây không lâu, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP.HCM cũng đã tiếp nhận một bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, chảy máu chân lông do uống rượu pha mật rắn. 

Theo các bác sỹ tại bệnh viện thì khi uống rượu pha mật hoặc tiết động vật họ đã vô tình nuốt luôn một lượng độc tố vào trong người. Nếu hàm lượng chất độc nhỏ thì gây kích thích tim mạch, hoại tử các vết thương nội dẫn đến nhiễm trùng kị khí. Nếu hàm lượng chất độc lớn có thể gây tử vong. Đó là chưa kể các loại vi khuẩn gây hại khác như tụ cầu khuẩn vàng Staphylococcus Aureus, vi khuẩn Salmonella, vi khuẩn Shigella và các loại virus, giun sán gây bệnh có trong máu động vật cũng rất dễ dàng xâm nhập cơ thể qua đường ruột.

TS Phạm Duệ - Giám đốc Trung tâm chống độc, BV Bạch Mai cho biết: mật động vật nào cũng chứa a-xít, mà a-xít này rất độc nếu ở liều cao, đậm đặc. Ngoài ra, trong mật có muối kim loại, muối mật. Khi xuống thận, thận sẽ phải làm việc rất mệt mỏi để lọc các muối này. Nếu chức năng thận kém, muối mật, muối kim loại sẽ tích tụ lại gây viêm cầu thận, bể thận, hoặc lâu dài gây ra sỏi thận. Trong quá trình hoạt động, mật chỉ tiết ra một lượng nhỏ vừa đủ giúp tiêu hóa thức ăn. Vì vậy, nếu đưa một lượng mật - dù của loại động vật nào - vào cơ thể cao hơn mức bình thường đều sẽ gây ngộ độc.

Trong cơ thể chúng ta cũng có mật, thông thường mật này đã đủ để đảm đương cho hoạt động tiêu hóa thức ăn hằng ngày. Do đó có thể nói đưa thêm lượng mật bên ngoài vào là không cần thiết.

Chưa kể trong một số loại mật động vật còn có độc chất, như trong mật cá trắm có độc tố cyprinolsylfate, chất alcol steroid (5a-cyprinol), khi vào dạ dày, máu sẽ đi tới gan, thận gây suy gan, suy thận cấp; trong mật gấu chó, mật vịt có axit chenodeoxycholic gây viêm gan, xơ gan…; trong mật cóc có độc tố bufotoxin, catecholamin, indolealkylamin..., TS Duệ cho biết thêm.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia tốt nhất không nên uống hay nuốt sống mật bất kỳ con vật nào. Nếu vô tình uống phải thì cần lưu ý những triệu chứng ngộ độc thường gặp sau khi nuốt mật là rối loạn tiêu hoá đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy; bệnh nhân đi tiểu ít, có khi vô niệu. Trường hợp nặng, bệnh nhân bị phù não, phù phổi cấp, viêm tế bào gan cấp, chậm nhịp tim, co giật toàn thân. Những bệnh nhân nặng hơn sẽ bị viêm gan nhiễm độc cấp, vàng da, vàng mắt, có thể tiến đến hôn mê rồi tử vong.

Khi có dấu hiệu trên, cần loại trừ càng sớm càng tốt chất độc ra khỏi cơ thể bằng cách gây nôn rồi nhanh chóng chuyển bệnh nhân nhập viện để rửa dạ dày, uống than hoạt tính…