Sống trong sợ hãi ở những khu tập thể chờ sập

Khu E6 Thành Công, C8 Giảng Võ: đang gia cố chống sập

Khu tập thể Thành Công (quận Ba Đình) được được xây dựng từ đầu những năm 1970, nay đã xuống cấp nghiêm trọng, nhất là khu nhà E6. Khu nhà được đánh giá là "có thể sập bất cứ lúc nào" này là nơi sinh sống của 75 hộ gia đình, trong đó trong đó 30 hộ chịu ảnh hưởng trực tiếp.

Hiện tại, khu nhà đã quá hạn sử dụng này đã bị biến dạng, nghiêng, lún, nứt nghiêm trọng. Các dầm chịu lực từ tầng 1 đến tầng 5, đặc biệt ở các chiếu nghỉ và gầm cầu thang đã tách khỏi tường, vết nứt theo chiều ngang dài 5 - 7cm, theo chiều dọc cả mét, có nơi cả chục mét.

Những bậc cầu thang và trần nhà cũng trong tình trạng tương tự, gần như không còn gắn kết với những bức tường, thậm chí nhiều đoạn lan can bảo vệ trước mặt khu nhà tách hẳn ra, người dân phải chằng buộc tạm bợ bằng dây thép.


Ông Nguyễn Văn Tùng, một lão thành cách mạng sống trong khu này hơn 30 năm cho biết, từ 10 năm trở lại đây, người dân đã liên tục làm đơn gửi cơ quan chức năng kiến nghị về tình trạng nhà hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ bất cứ lúc nào. Những người dân khác cũng xác nhận, hiện tượng nứt, gãy dầm, vỡ ống nước đã rải rác xuất hiện từ năm 2004, và năm 2013 này là nghiêm trọng nhất.

Cùng với nhà E6 Thành Công, khu tập thể Giảng Võ, đặc biệt là nhà C8 cũng cũng thuộc diện xuống cấp đến mức nguy hiểm, có khả năng xảy ra sự cố sập. Người dân sống tại đây vẫn thường trực nỗi sợ hãi, ám ảnh từ hàng chục năm nay.

Nhà C8 cũng ở trong tình trạng tường bị rạn nứt, trần bong tróc, nứt nẻ, tách khỏi tường, rêu mốc phủ đầy các bức tường.

Cùng với những dây điện móc nối loằng ngoằng, ở tầng 3, tầng 4 của khu nhà C8 này, nước từ các bể chứa, ống dẫn ở trên còn thấm hẳn vào tường ở đầu hồi, ấn tay vào còn có cảm giác tường bị "mềm", nước luôn nhỏ tong tỏng xuống sàn, rêu mốc "ăn" cả một mảng tường lớn.
Mới đây, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện gia cố, chống đỡ cả hai khu nhà nói trên bằng các cột thép.

Ở thời điểm hiện tại, việc gia cố khung thép tại hai khu nhà trên đã chuẩn bị hoàn tất, nhưng đó vẫn chỉ là giải pháp tình thế.

Các công nhân làm việc ở đây cho biết, sau khi gia cố, họ còn phải trát, lấp các vết nứt, nhưng cũng không dám chắc những khu nhà này sẽ trụ được đến bao giờ.

Khu tập thể Hàng Bài, Hồng Hà: xập xệ nhất phố cổ

Ngoài một số khu đã được đập đi xây mới, khu E6 Thành Công và C8 Giảng Võ được gia cố, không ít khu tập thể có tuổi đời vài chục, thậm chí cả trăm năm vẫn trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, chực sụp xuống bất cứ lúc nào.
 
Khu tập thể 23 Hàng Bài (tập thể Bưu điện) cách Hồ Gươm vài trăm mét là một ví dụ. Được đưa vào sử dụng hơn 60 năm nay (từ năm 1942), khu tập thể này được xếp vào loại xập xệ bậc nhất thủ đô với lối vào các nhà, cầu thang chật hẹp. Những búi dây điện mắc loằng ngoằng vắt từ nhà này sang nhà khác như "phụ họa" thêm cho sự tồi tàn và xuống cấp của khu tập thể này.

Cũng như những căn hộ "điển hình" thời xưa, mỗi phòng trong khu tập thể này có diện tích dao động từ 14 đến hơn 40m2, không đủ không gian cho vài thế hệ sống chung một nhà. Tệ hơn, ở khu tập thể giữa con phố sầm uất và đắt đỏ bậc nhất thủ độ này, người dân phải sống cảnh… vài trăm người chung một phòng vệ sinh. Nhiều gia đình đã nhanh tay "tận dụng" khoảng đất lưu không để xây thêm phòng kèm công trình phụ riêng, nhưng với hầu hết hộ dân còn lại, "nỗi buồn sâu kín" của họ chỉ còn cách xả vào khu chung của tập thể ở tầng 1.

Cũng nằm trong địa bàn quận Hoàn Kiếm, khu tập thể gỗ ở phố Hàm Tử Quan và khu tập thể số 14, 16 phố Vọng Hà được xây dựng từ những năm 50 - 60 của thế kỷ trước luôn được nhắc đến như những địa bàn trọng điểm về nguy cơ sập và cháy nổ. Sập nhà thì chưa có ghi nhận, nhưng chỉ trong vòng 10 năm trở lại đây, khu vực này đã xảy ra 4 vụ cháy và mới đây nhất là vụ cháy nhà B8 Hàm Tử Quan vào cuối tháng 8/2012.

Cả hai khu tập thể này đều được làm bằng gỗ, ván ép và cũng đang có dấu hiệu "già" thấy rõ. Ở đây, từ lan can, trần áp mái, hành lang, vách nhà… đều đã bị mục mục nát, rất nhiều cột trụ cũng đã mọt và được người dân tự gia cố bằng các thanh sắt nhỏ. Trên các mái nhà, gỗ đã bị mối xông. Vắt qua lối đi giữa các nhà, hệ thống dây điện, cáp viễn thông nhằng nhịt. Cũng như ở các khu tập thể khác ở Hà Nội, lối đi và cầu thang ở khu nhà tập thể gỗ này rất chật và hiện tượng cơi nới, đeo "ba-lô" cho nhà rất phổ biến.

Ngoài những "điểm đen" đã nói ở trên, tại hầu hết các khu tập thể cũ ở Hà Nội nằm rải rác ở các quận đều đã ở trong tình trạng cũ kỹ, xuống cấp đến mức đáng lo ngại, có thể kể ra như khu tập thể Nguyễn Công Trứ, khu tập thể 8/3 (quận Hai Bà Trưng), khu tập thể E4, Đại học Y Hà Nội, khu tập thể Kim Liên, khu tập thể Văn Chương (quận Đống Đa), khu tập thể Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy), khu tập thể P16A Thụy Khuê (quận Tây Hồ), khu tập thể Viện Hóa (Từ Liêm)…

Sống trong sợ hãi, dân tiến thoái lưỡng nan

Ở trong những khu tập thể như lô cốt, chung quanh bị bao vây bởi các "ba-lô", ngột ngạt, bí bức và luôn bị hiểm nguy rình rập bởi những bức tường bong tróc vôi vữa, những trần nhà trơ lại khung sắt hoen gỉ có thể sập bất cứ lúc nào, đa phần người dân chia sẻ, họ đang "sống trong sợ hãi”.

Đi đứng cũng phải chú ý nhẹ nhàng, không dám khiêng đồ nặng, xe cộ gửi hẳn dưới tầng 1 chứ không mấy người dám dắt lên nhà. Tại những khu nhà bị nứt, lún nghiêm trọng như khu E6 và C8, một số người dân cẩn thận còn… đội mũ bảo hiểm khi vào nhà. Riêng trẻ con khu này thì không được phép chạy nhảy, hò hét trong nhà cũng như hành lang vì sợ sập bất ngờ.

Khổ thì khổ vậy, nhưng với nhiều hộ dân, không còn cách nào hơn là phải quen, như lời bà Minh, một cư dân sống trong nhà C8 Giảng Võ: "ở ngoài nhìn vào thì sợ, nhưng chúng tôi ở đây, ngày nào cũng nhìn thành ra quen, cứ cẩn thận là được".

Với những người dân sống tại khu E6 Thành Công và C8 Giảng Võ, việc gia cố chỉ là biện pháp khắc phục tạm thời, về lâu dài, họ vẫn mong khu nhà mình đang ở sớm được xây dựng lại và họ được tái định cư tại chính nơi mà họ đã gắn bó nhiều năm nay, hoặc nếu phải di dời, nơi ở mới phải khang trang, rộng rãi hơn và quan trọng là gần trung tâm thành phố.

Một số người dân cho hay, ổn định chỗ ở đã mấy chục năm, họ rất ngại chuyển đi chỗ khác, đặc biệt là những hộ dân làm nghề kinh doanh, được hưởng lợi ích trực tiếp từ khu tập thể.

Nhiều nhà đã tính đến chuyện bán nhà đi ở chỗ khác, nhưng không ai muốn bỏ ra cả tỉ bạc để mua cái sợ hãi, dù ở "mảnh đất vàng" giữa thủ đô, mà theo nhiều người nói, mở cửa ra là thấy tiền. Thành thử, những cư dân ở đây đành sống trong tình thế tiến thoái lưỡng nan.

Cũng còn một điều đáng nói nữa, là ngay như ở khu nhà C8 Giảng Võ và E6 Thành Công, dù đã được cảnh báo và tuyên truyền chuyển đến nơi ở tạm trong thời gian gia cố, nhưng vì nhiều lý do, hầu hết các hộ vẫn yên vị, sinh hoạt bình thường tại đây.