“Rớt nước miếng” với thịt lợn “đóng gông”
Lợn “đóng gông” hay lợn “cắp nách” là loại lợn đặc sản ở vùng cao. Ăn thịt lợn “cắp nách” chẳng khác nào ăn thịt thú rừng mà không phạm pháp.
Trên những nẻo đường vùng cao, chúng tôi cứ mắt tròn mặt dẹt khi bắt gặp những đàn lợn đen ước chừng chỉ 10-15kg chạy long nhong. Điều đặc biệt là con nào cũng được “đóng gông” với ba thanh tre tạo thành hình tam giác quanh cổ. Tò mò mãi mới biết những cái “gông” là để ngăn cản những chú lợn thả rông phá hoại vườn tược.
Còn cái tên lợn “cắp nách” cũng thú vị không kém. Do cân nặng chỉ dao động trong khoảng một yến nên bà con mỗi dịp về chợ phiên có thể đựng lợn trong rọ hoặc buộc chân cắp nách theo con lợn bán lấy tiền rồi nhâm nhi vài bát rượu ngô tới lúc say mèm.
Lợn thả rông, tự kiếm sống ở trong rừng, song chúng không bao giờ đi xa, chỉ quanh quẩn ở một khoảng cách nhất định. Bí quyết nằm ở chỗ đồng bào đã lấy gai rạch cho xước da rồi sát muối vào người chúng từ lúc bé, thỉnh thoảng lại bắt chúng ăn muối, nên những chú lợn vì nhớ vị muối mặn mà không bao giờ đi xa.
Có nhiều cách chế biến lợn cắp nách thành đặc sản như tiết canh, luộc, hấp, nướng, hun khói, xào… Hiện nay ở nhiều địa phương vùng cao đã xuất hiện rất nhiều quán đặc sản lợn "cắp nách".