Nữ sinh tự tử vì bị bắt nạt: Vì sao giới trẻ tìm kiếm sự giải thoát dễ dàng như vậy?

Sau ồn ào liên quan đến việc nữ sinh lớp 10 tại trường THPT chuyên Đại học Vinh tử vẫn nghi do bạo lực học đường, nhiều người đã vào fanpage trên Facebook của nhà trường và thả “phẫn nộ” khiến fanpage đã phải tạm khóa.

Vụ việc này cũng nhận được rất nhiều sự chia sẻ trên các trang mạng. Nhiều câu hỏi đặt ra, trong đó có nêu vấn đề, liệu có phải giới trẻ tìm kiếm sự giải thoát quá dễ dàng, thể hiện sự yếu đuối, bất lực trong việc giải quyết mâu thuẫn, đối chọi với khó khăn trong cuộc sống?

Thạc sĩ tâm lý Vũ Thu Hà: Có nhiều đứa trẻ đang tổn thương

PV: Bà nghĩ gì trước sự việc nữ sinh Trường THPT Chuyên Đại học Vinh tự tử nghi do bị đánh, ngược đãi và áp đảo tâm lý?

Thạc sĩ Tâm lý Vũ Thu Hà: Một người có ý định tự sát vì người đó ở trong nỗi đau rất lớn, rất lâu rồi và không biết cách giải quyết thế nào với nỗi đau đấy. Khi ở trong nỗi đau ấy thì suy nghĩ tiêu cực nhiều, họ cảm thấy nhiều nỗi thất vọng, thất bại. Họ muốn chết và cái chết chính là cách chấm dứt nỗi đau. Vì vậy, khi các bạn ấy mong muốn hướng tới cái chết thì chứng tỏ vấn đề tinh thần rất kiệt quệ và kéo dài sự chịu đựng chứ không phải lúc đó chuyện mới xảy ra. Vì vậy, vấn đề bạn ấy bất ổn một thời gian kéo dài và bạn ấy không biết phải giải quyết thế nào và đã tìm đến cái chết.

Theo tôi, ở đây không chỉ là vấn đề thiếu kĩ năng giải quyết và đối diện với khó khăn nữa mà vấn đề tinh thần của bạn ấy đã không dám chia sẻ, nói ra những vấn đề của mình và tìm kiếm sự hỗ trợ. Đến lúc đỉnh điểm không thể chịu đựng được thì các bạn đã hành động như vậy.

Việc tìm đến cách giải thoát cho mình là do nỗi đau về mặt tinh thần mà không được trao đổi và không được chia sẻ.

PV: Là một nhà tâm lý, bà có lời khuyên gì sau sự việc nữ sinh quyên sinh?

Thạc sĩ Vũ Thu Hà: Tôi lo ngại vì sau câu chuyện này dấy lên một làn sóng dư luận vì vậy tôi muốn chia sẻ với các cha mẹ cần lưu ý trong thời gian này vì rất có thể con của chúng ta học theo và cần có sự trao đổi thẳng thắn với con.

Hãy nhìn đơn giản là nỗi đau thì cần được chia sẻ. Khi các con được chia sẻ, thay đổi cách nhìn nhận về bản thân thì con gặp vấn đề gì cũng có thể hỗ trợ được.

Tôi nghĩ, cha mẹ giữ vai trò vô cùng quan trọng trong sự trưởng thành của đứa trẻ; chưa kể khi đứa trẻ có vấn đề về tinh thần thì bố mẹ lại càng quan trọng hơn vì sẽ là người đồng hành với con để con vượt qua trạng thái, cảm xúc tiêu cực.

Bố mẹ cần bên con

PV: Có luồng ý kiến cho rằng những hành động thái quá, thậm chí điên rồ là do các bạn tuổi teen bị ảnh hưởng khi xem quá nhiều những thông tin tiêu cực tự sát, ám ảnh từ điện ảnh, mạng xã hội...bà nghĩ gì về điều này?

Thạc sĩ Vũ Thu Hà: Điều này hoàn toàn có. Trong quá trình làm việc của tôi với các trường hợp cần tư vấn, nhiều con chia sẻ đều tìm hiểu về cách tự sát và thường là chọn thời điểm của tự sát. Và các con đọc thông tin ở đâu đó rồi và có cách rồi, chỉ là khi nào các con sẽ thực hiện mà thôi. Một đứa trẻ tự sát thì chúng đã tìm hiểu thông tin về tự sát nhiều rồi. Trẻ đã biết đâu đó có thông tin tự sát và coi đó là chỗ dựa và khi đó, người tự sát là người chỉ dẫn thậm chí là thần tượng của trẻ. Anh ý giải thoát được thì tại sao mình lại không và trẻ sẽ muốn được như vậy.

Vì vậy, ngay cả khi con cũng nói về điều đó, dự cảm, chia sẻ người này, người kia tự sát thì bất kể dấu hiệu nào liên quan việc con nói về tự sát, hay nói câu “con không muốn sống nữa” thì ngay lúc đó bố mẹ cần nắm bắt thông tin của con và trò chuyện với con.

PV: Vậy xin bà cho biết những dấu hiệu nào để nhận ra con mình đang gặp phải vấn đề về tâm lý cần chia sẻ để tránh những sự việc đáng tiếc xảy ra?

Thạc sĩ Vũ Thu Hà: Một cách quan trọng nhất, bố mẹ phải nhận biết được con của mình qua hoạt động thường ngày. Khi các con bị đau khổ hay có vấn đề không thể giải quyết được thì các con rơi vào trạng thái mệt mỏi, không có lối thoát, đôi khi nói lời tiêu cực, không cảm thấy ý nghĩa trong học tập, thu mình, không muốn tương tác, giao tiếp, khó khăn ăn, khó khăn ngủ,… Khi có những biểu hiện đó bố mẹ cần nói chuyện với con và tìm cách hỗ trợ con. Nếu bố mẹ không biết nói chuyện với con thì bố mẹ cần sự chia sẻ với người khác, bạn bè, các chuyên gia để tìm cách tiếp cận cũng như hỗ trợ con.

PV: Xin bà nói rõ thêm cách để phụ huynh có thể chia sẻ những vấn đề của con?

Thạc sĩ Vũ Thu Hà: Tôi nghĩ đơn giản ở tuổi vị thành niên này thì bố mẹ cần có mặt hơn là cách bố mẹ phải nói. Nhiều lúc chỉ là cần ăn cùng nhau một bữa cơm, làm cùng nhau một điều gì đấy, hỏi han con thế nào, nói chuyện vô thưởng vô phạt đấy cũng là cách tương tác.

Tóm lại là bố mẹ cần dành nhiều thời gian cho con để có thể cảm nhận được niềm vui, nỗi buồn của con.

TS tâm lý Trần Thành Nam: Vụ việc đã được xử lý không đến nơi, đến chốn.

Vụ việc đã được xử lý không đến nơi, đến chốn. Với các vụ bạo lực, không thể gặp kẻ bắt nạt, nói vài câu hòa giải hoặc chỉ trích trừng phạt, thậm chỉ chuyển kẻ bắt nạt đi là xong. Không phải như vậy, nhiều khi cách làm nửa vời đó chỉ làm cho kẻ bắt nạt thêm ấm ức và hành vi bắt nạt đi vào bí mật với nhiều hành vi leo thang hơn mà thôi.

Nhà trường chỉ làm việc với kẻ bắt nạt cũng không giải quyết được vấn đề. Sau khi tiết lộ, nếu sự việc không được giải quyết, bạo lực vẫn tiếp diễn thì sẽ làm cho nạn nhân cảm thấy tuyệt vọng không còn lối thoát. Thấy hối hận vì mình đã nói ra sự việc cho cả gia đình, cả nhà trường mà cũng không ai có thể giúp mình. Ngược lại, tình hình của mình còn trở nên tồi tệ hơn. Tất cả những suy nghĩ, diễn biến tâm lý như vậy có thể là những cú hích cuối cùng dẫn đến những lựa chọn rất cực đoan kết thúc cuộc sống của mình từ các bạn trẻ.