Nữ doanh nhân nghìn tỷ vừa bị khám nhà: "Bà trùm" xăng dầu miền Trung, mẹ của "đại gia" kim cương nổi tiếng

Thông tin lực lượng công an xuất hiện tại nhà riêng của bà Chu Thị Thành - Chủ tịch HĐQT CTCP Tập đoàn Thiên Minh Đức vào trưa ngày 3/1 đã thu hút sự quan tâm của dư luận. Bà Chu Thị Thành được biết đến là doanh nhân nổi tiếng trong lĩnh vực xăng dầu, khí hóa lỏng. Đồng thời bà Chu Thị Thành cũng được biết đến là mẹ của “đại gia kim cương” nổi tiếng Chu Đăng Khoa.

 Bà trùm xăng dầu 

CTCP Tập đoàn Thiên Minh Đức được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2001 có trụ sở chính tại đường Lê Mao, phường Lê Mao, TP Vinh, Nghệ An.

Tập đoàn Thiên Minh Đức hoạt động kinh doanh đa ngành, đa lĩnh vực ở trong nước và nước ngoài. Mặt hàng kinh doanh chủ yếu của công ty là xăng dầu, khí hóa lỏng.

Với mạng lưới hệ thống phân phối 100 đại lý bán lẻ xăng dầu mang thương hiệu DKC Petro và khoảng 100 đơn vị mua hàng trực tiếp để phân phối trên toàn quốc, hệ thống cảng biển và kho chứa ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam.

Bên cạnh đó TMD Group là chủ sở hữu thương hiệu Vận tải biển DKC Shipping, sở hữu các công ty con là Công ty Trung Long và nhà máy giấy và bao bì Thiên Phú sản xuất giấy, bao bì, dịch vụ khách sạn, nhà hàng, khu vui chơi,...

“Bà trùm” xăng dầu xứ Nghệ còn có tham vọng chinh phục thị trường năng lượng tái tạo. Bà Chu Thị Thành còn là Chủ tịch HĐTQ CTCP Điện mặt trời Miền Trung MK được thành lập từ năm 2019. 

Miền Trung MK có vốn điều lệ 450 tỷ đồng, gồm 3 cổ đông sáng lập là CTCP Tập đoàn Thiên Minh Đức (TMD Group - nắm giữ 45% cổ phần), CTCP Hóa chất Nhựa (nắm giữ 50% cổ phần) và ông Chu Đăng Khoa (nắm giữ 5% cổ phần).

Ngoài ra, doanh nhân Chu Thị Thành còn đại diện cho Công ty CP Trung Long, Công ty TNHH Thương mại Du lịch DKC, Công ty CP Nam Long Vinh, Công ty CP Khoa học Kỹ thuật điện tử, thiết bị viễn thông Trung Thiên, Công ty CP Dầu khí EPIC và Công ty TNHH Thương mại Hiếu Thành Lộc…

Từ doanh nghiệp đóng góp ngân sách lớn nhất tỉnh...

Tại cập nhật thay đổi 20/9/2022, vốn điều lệ của TMD Group tăng từ 1.455 tỷ đồng lên 2.022 tỷ đồng, trong đó bà Chu Thị Thành góp 1.560 tỷ đồng (tương đương 77,15% VĐL), con trai bà Thành - Chu Đăng Khoa - được mệnh danh là "đại gia kim cương" góp 460,5 tỷ đồng (tương đương 22,77% VĐL), ông Vương Đình Quán góp 1,5 tỷ đồng (tương đương 0,08% VĐL).

Năm 2017, TMD Group chỉ thu về 2.181 tỷ đồng, đến năm 2018, doanh thu ở mức 6.176 tỷ đồng, 9.837 tỷ đồng (năm 2019), 10.698 tỷ đồng (năm 2020) và 11.169 tỷ đồng (năm 2021). Sau 5 năm, doanh thu công ty đã tăng 8.396 tỷ đồng, tương đương 3,8 lần.

Đặc biệt trong năm 2021, Công ty Cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức là doanh nghiệp nộp thuế cao nhất tỉnh Nghệ An với 1.820 tỷ đồng. Thậm chí, tổng số tiền mà Tập đoàn Thiên Minh Đức (TMD Group) đóng góp vào ngân sách Nhà nước còn cao gần gấp đôi đơn vị đứng thứ 2 là Công ty xăng dầu Nghệ An với 941 tỷ đồng.

Dù doanh thu tăng trưởng mạnh, song lợi nhuận TMD Group mang về không mấy tươi sáng. Cụ thể, năm 2017, công ty lỗ 39 tỷ đồng. Năm 2018, lỗ 128 tỷ đồng. Năm 2019, lỗ 303 tỷ đồng.

Bước sang năm 2020, doanh nghiệp báo lãi sau thuế gần 19 tỷ đồng. Năm 2021, lãi khoảng 25 tỷ đồng. Dẫu vậy, số lãi này vẫn là nhỏ bé khi đặt cạnh con số doanh thu lên đến 10.691 tỷ đồng năm 2020 và 11.169 tỷ đồng năm 2021.

Đến năm 2022, doanh thu của TMD Group đạt 10.465 tỷ đồng, giảm 6% so với năm trước đó. Đồng thời, doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận trước thuế hơn 20 tỷ đồng, giảm 20%.

... đến nợ thuế...

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (công bố ngày 4/1/2024), Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức thường xuyên kê khai thuế bảo vệ môi trường (BVMT) lần đầu và hàng tháng sai, thiếu thuế bảo vệ môi trường; không kê khai thuế và kê khai không trung thực số tiền thuế môi trường phải nộp.

Điều này dẫn đến, từ năm 2018 đến hết năm 2021, tổng số tiền thuế BVMT kê khai lần đầu và tổng số tiền thuế BVMT kê khai lại tăng thêm là 3.287 tỷ đồng.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, tại thời điểm 31/10/2022, một số đầu mối xăng dầu còn nợ, chưa nộp ngân sách Nhà nước số tiền thuế BVMT là 6.323 tỷ đồng. Tại thời điểm 30/9/2022, có 6/15 đầu mối được thanh tra đang nợ tiền thuế bảo vệ môi trường là 3.219 tỷ đồng.

Ngoài ra, tính đến tháng 12/2023, TMD Group có dư nợ ngân hàng hơn 4.376 tỷ đồng tại 4 chi nhánh của 3 ngân hàng là Vietcombank, BIDV và VPBank.

Vietcombank hiện là chủ nợ lớn nhất với tổng số dư hơn 2.925 tỷ đồng. Chi nhánh Nghệ An có cho vay gần 1.845 tỷ, chi nhánh Vinh là hơn 35 tỷ đồng, tất cả đều chuyển thành nợ có khả năng mất vốn từ ngày 18/12.

Trong khi đó, BIDV cho TMD Group vay gần 1.261 tỷ đồng. VPBank cho đầu mối kinh doanh xăng dầu này vay gần 191 tỷ đồng, tất cả khoản cho vay này đã chuyển sang nợ có khả năng mất vốn kể từ 15/12.

TMD Group hiện thế chấp tại các ngân hàng bằng 111 tài sản đảm bảo cho các khoản vay trên.

Đáng lưu ý, mặc dù còn nợ ngân sách tiền thuế BVMT cũng như dư nợ ngân hàng nhưng một số thương nhân đầu mối đã cho một số cá nhân vay, nợ để sử dụng vào mục đích cá nhân hàng nghìn tỷ đồng.

Trong đó, CTCP Tập đoàn Thiên Minh Đức (từ năm 2017 đến năm 2022) cho ông Chu Đăng Khoa (thường được gọi là đại gia kim cương), Phó Tổng giám đốc và bà Chu Thị Thành, Chủ tịch HĐQT công ty mượn số tiền 7.485 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh tra, 2 cá nhân nêu trên còn nợ công ty tổng số tiền là 1.396 tỷ đồng.

Được biết, Thiên Minh Đức có thời điểm nợ thuế hơn 728 tỷ đồng và bị cưỡng chế ngừng sử dụng hoá đơn từ tháng 7/2023-7/2024. Bà Chu Thị Thành, Chủ tịch HĐQT bị thông báo tạm hoãn xuất cảnh.

Tháng 4/2024, doanh nghiệp này tiếp tục bị Bộ Công Thương nhắc nhở phải nghiêm túc gửi báo cáo kiểm toán chuyên đề Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Cũng trong năm 2024, Tập đoàn Thiên Minh Đức bị quản lý thị trường xử phạt hành chính, tước giấy phép xuất, nhập khẩu xăng dầu 45 ngày (từ 6/3 đến 21/4) do vi phạm điều kiện kinh doanh.

Theo Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương), Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức là một trong ba doanh nghiệp đầu mối xăng dầu vi phạm pháp luật về điều kiện kinh doanh.